1-мавзу-назарий pdf

Ijtimoiy epidemiologiya - bu soglikni saklash va kasallikning ijtimoiy taksimotini (ijtimoiy normalari, institutlari, sharoitlari va boshkalar) urganadigan epidemiologiya soxasidir.
Xulosa. SHunday kilib, bugungi kunda epidemiologiya ilmiy va amaliy faoliyatning soxalararo soxasi bulib, unda inson psixologik faoliyatining turli tomonlarini urganish muxim urin tutadi. Psixologik muammolar bilan chambarchas boglik bulgan yukorida sanab utilgan epidemiologiya bulimlarining xar biri uziga xos xususiyatlarga va shakllanish tarixiga ega, ammo ular shubxasiz tadkikotni kurish uchun umumiy uslubiy prinsiplar bilan birlashtirilgan, ushbu makolada psixologiyada epidemiologik usulning tarkibiy kismlari sifatida takdim etilishi mumkin.
Ambulator tibbiyot va statsionar sharoitda tibbiy -psixologik tekshiruvlarni utkazish tartib-koidalari aholiga ruxiy salomatlik soxasidagi birlamchi tibbiy-psixologik yordami kuyidagi xajmda yordam kursatishni kuzda tutadi:
-Bemor bilan suxbatning xalkaro sxemalariga asoslangan ruxiy kasalliklar belgilarini tezkor tashxislash uchun skrining testlaridan foydalanishni ta’minlaydigan dastlabki tashxis va boshka usullar, kasallikning ogirligini baxolash va (shoshilinch, shoshilinch, rejali) parvarishlash tartibini aniklash, yordam darajasi va turini tanlash va yullanma berish;
-ruxiy kasalliklarni dastlabki tashxislash, tavsiya etilgan retsept buyicha dori- darmonlarni bekor kilish uchun simptomatologiyaga karab mutaxassisga (psixiatr, psixoterapevt, psixolog) rejali ravishda yuborish;
-ogir ruxiy kasalliklar, ogir psixik bulmagan kasalliklar bilan ogrigan bemorlarni statsionar davolanish uchun ixtisoslashtirilgan va yukori ixtisoslashgan yordam kursatish uchun yuborish, ma’lum anamnezi bulgan bemorlarni statsionar davolanish uchun (takroriy) rejali kursga yoki reabilitatsiya davolash kursiga yunaltirish;
-kasalxonaga yotkizishni talab kilmaydigan bemorlarga shoshilinch tibbiy yordam kursatish, amaliy psixolog yordami, ikkinchi darajali tibbiy, ijtimoiy va psixoterapevtik yordam xonasida psixoterapevtga murojaat kilish bilan birga, oilaviy va shaxsiy tabiatdagi psixogen vaziyatlarda psixologik yordam va yordamni, shu jumladan oilani ta’minlashni;
-ruxiy kasalliklarning utkir belgilari bulgan bemorlarni shoshilinch kasalxonaga yotkizishni tashkil etish (bemor xayoti va uning atrof-muxitiga taxdid
soluvchi psixotik sharoitlar, xam takroriy, xam birlamchi, agar bemor uzining asosiy xayotiy extiyojlarini mustakil ravishda uz xayotiy faoliyatini ta’minlaydigan darajada kondira olmasa) va jamoalar bilan uzaro alokalar orkali. tez tibbiy yordam, shu jumladan maxalliy xukumat va politsiya bilan, shoshilinch tibbiy yordamni tashkil kilish;
-reabilitatsiya tadbirlarida ishtirok etish psixiatr (psixoterapevt) tomonidan rejalashtirilgan reabilitatsiya va reabilitatsiya davolashning individual rejasini amalga oshirishda ishtirok etish va nazorat kilishni, zarur doiralarni mutaxassislarni
- reabilitatsiya jarayoniga katnashuvchilarni (kup kasbiy gurux) jalb kilishni, xukukiy asoslarni bilishni ta’minlaydi;
Profilaktik tadbirlarni ta’minlash oilaviy va ijtimoiy psixoprofilaktika usullarini uzlashtirishni, soglom turmush tarzini targib kilishda ushbu usullardan foydalanishni, ikkinchi darajali tibbiy, ijtimoiy va psixoterapevtik yordam kursatish markazlari va markazlari bilan uzaro munosabatlarni, bemorlar va ularning oilalari uchun uz-uzini va uzaro yordam guruxlarini yaratishda ishtirok etishni uz ichiga oladi.
Ikkinchi darajadagi ixtisoslashtirilgan psixiatrik va tibbiy-psixologik (shu jumladan psixoterapevtik) yordam "Psixiatrik yordam tugrisida" gi konuniga va boshka konunchilik, normativ-xukukiy xujjatlarga muvofik ambulatoriya va statsionar sharoitda takdim etiladi.
Ambulatoriya psixiatrik, tibbiy-psixologik (shu jumladan psixoterapevtik) yordam kuyidagi xolatlarda kursatiladi:
-ixtisoslashtirilgan psixiatriya markazi, konsultativ-diagnostika, davolash va reabilitatsiya yordamini kursatish;
-psixiatriya shifoxonasining (tuman) maslaxat va diagnostika bulimining psixiatriya bulimi;
-ikkinchi darajali joylashgan tuman kasalxonasi funksiyasini kushimcha ravishda bajaradigan, yukori darajadagi yordamning yukori ixtisoslashgan psixiatriya muassasasining maslaxat-diagnostika poliklinikasining psixiatriya bulimi;
-kup tarmokli somatik davolash va profilaktika muassasasida joylashgan psixiatrik shifoxonalarning kunduzgi kasalxonalari bulimlari;
-bolalarga kup tarmokli keng kamrovli tibbiy, psixoterapevtik, tuzatish va pedagogik yordam kursatadigan ixtisoslashtirilgan psixiatriya markazi (ofis). Kup yunalishli guruxga bolalar psixiatr, psixolog, xamshira, nutk terapevti, tuzatish ukituvchisi va reabilitatsiya terapevti kiradi. Markazlar aloxida, ruxiy salomatlik xizmati yoki kup tarmokli ikkinchi darajali shifoxona tarkibida tashkil etilishi mumkin;
-yukori ixtisoslashtirilgan psixo-nevrologik muassasaning psixoterapevtik bulimi - chegaraviy ruxiy kasalliklar va inkiroz sharoitida bulgan bemorlarga xam ixtisoslashgan (ikkinchi darajali) va yukori ixtisoslashtirilgan (uchlamchi) maslaxat, diagnostika va terapevtik yordam kursatadigan tibbiy- psixologik, psixoterapevtik yordam xonalari bulgan tibbiy-psixologik markaz. umumiy kasalxonaning maslaxat- diagnostika bulimida. Ushbu ofisning funksiyasi "Tibbiy, psixologik va psixoterapevtik yordam idorasi tugrisidagi namunaviy nizom" bilan belgilanadi;
Ikkinchi darajadagi statsionar psixiatrik yordam rejalashtirilgan davolash psixiatrik (bir profilli) kasalxonalarda yoki ixtisoslashtirilgan psixiatrik tibbiy markazlarda - utkir va surunkali psixotik kasalliklarni davolash bulimlari, xamshiralar nazorati va gerontopsixiatriya bulimida rejali va favkulodda vaziyatlarda amalga oshiriladi.
Tibbiy psixologik yordam yukori ixtisoslashgan, asosan klinik psixiatrik, tibbiy va psixologik (shu jumladan psixoterapevtik) yordam kursatiladi:
Ambulatoriya sharoitida: yukori darajadagi yordamning yukori ixtisoslashgan psixiatriya muassasalarining maslaxat-diagnostika markazlari;
YUkori darajadagi yordamning ixtisoslashtirilgan neyropsixiatriya muassasasining maslaxat-diagnostika markazi, unga kuyidagilar kiradi:

• 
  shoshilinch vaziyatlarda va uz joniga kasd kilish xolatlarida uning oldini olish;
  
• 
  konsultativ-diagnostika bulinmasi tarkibida bulishi mumkin bulgan kunduzgi statsionar;
  

• 
  talofatlar va ularning oilalariga texnogen avariyalar va tabiiy ofatlar va inkirozli vaziyatlarda yordam kursatadigan doimiy tayyor psixo-psixoterapevtik guruxlar;
  
• 
  chegaradosh ruxiy kasalliklarni davolashda yordam beradigan kup mutaxassisli guruxlar (psixiatr, psixoterapevt, klinik (tibbiy) psixolog, ijtimoiy ish buyicha mutaxassis);
  
• 
  davolovchi davolovchi gurux;
  
• 
  yukori ixtisoslashtirilgan nevrologiya-psixiatriya muassasasining psixoterapevtik bulimi - kup tarmokli shifoxonaning maslaxat-diagnostika bulimida joylashgan chegara ruxiy kasalliklari va inkiroz sharoitida bulgan bemorlarga yukori ixtisoslashtirilgan maslaxat, diagnostika va terapevtik yordam kursatadigan tibbiy va psixologik, psixoterapevtik yordam xonalari;
  
• 
  yukori ixtisoslashgan (poliklinika va kunduzgi kasalxonalar) markazlari, bulimlari, yukori darajadagi tibbiy yordamning kup tarmokli muassasalari tarkibidagi bulimlar (oilaviy va neyropsixiatrik konsultatsiya - seksologiya va
  

psixoterapiya bulimi, onalik va bolalikni muxofaza kilish viloyat markazida ishonch telefoni bilan psixoterapiya bulimi, psixoterapiya xonasi).
Bemorlar psixiatrik va tibbiy-psixologik (shu jumladan psixoterapevtik) yordamni yukori darajadagi ixtisoslashtirilgan muassasaning maslaxat-diagnostika bulimiga konsultativ va diagnostika ekspertizasini utkazish uchun (shu jumladan va xal kilish maksadida) ikkinchi va uchinchi darajali tibbiy mutaxassislar tomonidan yuborilishi mumkin.
Statsionarda yukori ixtisoslashgan psixiatrik, tibbiy va psixologik (shu jumladan psixoterapevtik) yordam kuyidagi xolatlarda kursatiladi:
-markazlari bulgan davlat va kommunal yukori ixtisoslashtirilgan klinik psixiatriya muassasalari (birlamchi psixotik epizod, affektiv patologiya, epileptologik, ogir ruxiy kasalliklarga chalingan bemorlarni tibbiy-ijtimoiy reabilitatsiyasi, kuchaytirilgan nazorati ostida majburiy davolash markazi, somatopsixiatrik patologiya va boshka yukori ixtisoslashgan markazlar);
Psixotik bulmagan ruxiy kasalliklari bulgan nogironlarni tibbiy, psixologik va ijtimoiy reabilitatsiya kilish bulimlari, davlat va kommunal yukori ixtisoslashtirilgan klinik nevrologiya shifoxonasi, kriz sharoitidagi neyropsixiatriya bulimi ish olib boradi.