1-mavzu: sug’urta ishi fanining predmeti, ob’ekti, maqsadi, vazifalari

Sug’urta manfaati - sug’urtada moddiy manfaatdorlik chorasi. Sug’urta 
hodisasi ro’y berishi natijasida sug’urtalanuvchiga moddiy zarar keltiruvchi 
predmetlar - mol-mulk yoki sug’urtalanuvchining uchinchi shaxsga zarar keltirish 
xolatlari. Masalan, sug’urtalanuvchining avtomobil transporti yo’l-transport 
hodisalari tufayli shikastlanganda, sug’urtalanuvchida ushbu mulkka nisbatan 
manfaatdorlik yuzaga keladi va sug’urta moddiy manfaatdorlik chorasi sifatida 
maydonga chiqadi. 

---

“Sug`urta ishi” fanidan o`quv uslubiy majmua 
293 
Sug’urta yig’imi - Jismoniy shaxsning yo’lovchilarning majburiy sug’urta 
bo’yicha bir marta to’lanadigan sug’urta mukofoti. Odatda, sug’urta yig’imi yo’l 
haqi tarkibida bo’ladi va chiptada sug’urta yig’imi «kiritilgan» degan so’z bo’ladi. 
Slip - riskni xarakterlovchi xujjat. Slip sug’urta brokeri tomonidan tuziladi va 
anderrayterga beriladi. Slipda sug’urta kompaniyasining riskni sug’urtalashdagi 
hissasi ko’rsatiladi. Angliyada slip sug’urta polisiga tenglashtiriladi. Ayrim 
holatlarda slip sug’urta qoplamasini to’lashda asosiy xujjat hisoblanadi. 
Sug’urta kompaniyasi- sug’urta shartnomasini tuzish va unga xizmat 
qilishni amalga oshiruvchi, sug’urtalanuvchi bilan huquqiy munosabatda bo’luvchi 
yuridik shaxs. U o’z Nizomi asosida faoliyat yurituvchi mustaqil xo’jalik 
sub’ektidir. 
Tegishli 
iqtisodiy 
muhitda 
faoliyat 
yurituvchi 
sug’urta 
kompaniyalarining yig’indisi sug’urta tuzimini tashkil etadi. Sug’urta 
kompaniyalari bajaradigan sug’urta operatsiyalariga ko’ra, ular universal va 
ixtisoslashgan bo’ladi. Ustav kapitali miqdori hamda kelib tushgan sug’urta 
mukofotlari hajmiga muvofiq, sug’urta kompaniyalarini yirik, o’rta va kichik 
guruxlarga bo’lish mumkin.