1-мавзу. Тафаккур ва нутқ хакида умумий тушунча ва уларни боғлиқлиги

Тафаккурнинг асосий турлари ва шакллари.

Инсоннинг фикрлаш жараёни таҳлил қилинганда, унинг қандай шаклларда кечиши аҳамиятли бўлиб, бу унинг турлари ва шунга кўра фикрлашдаги индивидуаллик масаласидир. Ҳаёт мобайнида ўқиганлармиз, маълум шартшароитларда аниқ бир далиллар ва назарий билимлар асосида мушоҳада қилган билим ва ғояларимиз асосида юритган фикрлаш жараёни назарий тафаккурдир. Ундан фарқли амалий тафаккур бевосита ҳаётда ва ҳаракатларимиз мобайнида ҳосил бўлган фикрларимизга асосланадиган тафаккуримиздир.

5. 
   Тафаккур ва нуқтни ўрганиш буйича экспериментал тадқиқотлар.
   

Шуни таъкидлаш лозимки, қатор ўзбек психологлари ҳам тафаккур ва унинг мустақиллиги муаммоси устида иш олиб борганлар.

Ушбу соҳада ўзбек психологларидан Э.Ғ.Ғозиев ишларини батафсил қараб чиқамиз. Унинг тадқиқотларида ақлнинг энг муҳим сифатларидан - тафаккурнинг мустақиллиги ажратилади. Муаллиф тафаккурнинг бу муҳим сифатини қуйидагича белгилайди: "Тафаккурнинг мустақиллиги деганда, кишининг шахсий ташаббуси билан ўз олдига конкрет мақсад, яъни вазифалар қўя билиши, улар юзасидан амалий ва илмий характердаги фарз (гипотеза)лар қилиш, натижани кўз олдига келтира олиши, қўйилган вазифани ҳеч кимнинг кўмагисиз кўрсатмасиз, ўзининг ақлий изланиши туфайли турли йўл, усул ва воситалар топиб мустақил равишда ҳал қилишдан иборат ақпий қобилиятни тушуниш керак".
3. ТАФАККУРНИ РИВОЖЛАНТИРУВЧИ ЎЙИНЛАР, МАШҚЛАР ВА МЕТОДИКАЛАР

1.Тафаккурнинг ригидлиги
Ушбу методика тафаккурнинг флексибиллигини аниқлаш ва ривожлантиришга мўлжалланган бўлиб, унга қарама-қарши бўлган ҳусусият - тафаккурнинг ригидлигидир. Уни ўтказиш учун секундомер ва бир неча машқлар керак.

Ўқувчиларига ечиш учун 10 та оддий арифметик мисол берилади.