1-mavzu. Ta’lim sohasidagi davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari. Reja

«Bu hali bugungi ehtiyoj. Yaqin va uzoq istiqboldagi iqtisodiy rivojlanish 
nuqtai nazaridan bizga qaysi soha uchun qanday mutaxassis kerak bo‘ladi? Shuni 
hozirdan chuqur o‘ylashimiz, zamon talabi, islohotlar shiddatiga mos kadrlarni 
tarbiyalashimiz kerak. Bu masala bizning kelajagimiz, bizning ertangi kunimiz», – 
dedi Shavkat Mirziyoyev. 
Ma’lumki, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentning 2018 yil 25 sentyabrdagi 
Farmoniga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi 
Mutaxassislarni xorijda tayyorlash va vatandoshlar bilan muloqot qilish bo‘yicha 
“El-yurt umidi” jamg’armasi tashkil etilgan edi. 
Jamg’arma oldiga o‘zbekistonlik iqtidorli yoshlarni doktorantura va 
magistratura dasturlari bo‘yicha o‘qitish, turli soha mutaxassislarining malakasini 
oshirish va stajirovkasini tashkil etish, xorijdagi vatandoshlar bilan doimiy 
muloqot o‘rnatish, ularni mamlakatimizda bo‘layotgan ijtimoiy-iqtisodiy 
islohotlarga jalb qilish, chet eldagi universitetlar va ilmiy markazlar bilan 
hamkorlikda yuqori malakali kadrlarni tayyorlashga qo‘mak berish vazifalari 
qo‘yilgan. 

---

Ushbu maqsadlarni amalga oshirish uchun 2019 yilda davlat byudjetidan 45 
milliard so‘m ajratilishi rejalashtirilgan. Prezidentimiz ko‘rsatmasiga muvofiq, bu 
mablag’ yanada oshiriladigan bo‘ldi. 
Vazirlar Mahkamasiga “El-yurt umidi” jamg’armasi bilan birgalikda barcha 
vazirlik va idoralar kesimida xorijda kadrlar tayyorlash, stajirovkasini 
tashkillashtirish bo‘yicha “Yo‘l xaritasi” ishlab chiqish vazifasi qo‘yildi. 
Oliy ta’lim vazirligi, “El-yurt umidi” jamg’armasiga kadrlarni xorijga yuborish 
bo‘yicha ustuvor yo‘nalishlarni aniqlab, tanlov e’lon qilish bo‘yicha topshiriq 
berildi. 
Jamg’arma Tashqi ishlar vazirligi, Yoshlar ittifoqi bilan hamkorlikda xorijda 
qimmatli tajribaga ega bo‘lgan vatandoshlarimiz to‘g’risidagi ma’lumotlarni 
shakllantirib 
borishi, 
Axborot 
texnologiyalari 
va 
kommunikasiyalarini 
rivojlantirish vazirligi mamlakatlar va mutaxassisliklar kesimida vatandoshlar 
to‘g’risida ma’lumotlar reyestrini tezroq ishga tushirishi zarurligi qayd etildi. 
Prezident Shavkat Mirziyoyev mamlakatimizga jalb etilayotgan har qanday 
xorijiy investisiyaning ma’lum bir qismini malakali mutaxassislar tayyorlashga 
yo‘naltirish kerakligini alohida ta’kidladi. 
Yig’ilishda yana bir masala – istiqbolli boshqaruv kadrlarini tanlab olish, 
ularning kasb malakasini uzluksiz oshirib borishga ko‘maklashish masalalari ham 
ko‘rib chiqildi. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 30 maydagi “Istiqbolli 
boshqaruv kadrlarini tanlov asosida tanlab olishning zamonaviy tizimini yaratish 
chora-tadbirlari to‘g’risida”gi qarorida respublika bo‘yicha vazirlik, idora va 
tashkilotlarda rahbar kadrlarga bo‘lgan ehtiyojni qoplash maqsadida tanlov 
o‘tkazish belgilangan edi. 
Tanlovning dastlabki bosqichidan so‘ng 8 ming 334 talabgordan 3 ming 825 
nafari keyingi bosqichlarga tavsiya etildi. Yakunda 50 nafar yuqori malakali kadr 
tanlab olinadi. 
Davlatimiz rahbari tanlovning final bosqichi ishtirokchilarini qisqa muddatli 
kurslar orqali malakasini oshirish kerakligini ta’kidladi. Tanlov g’oliblarining 
stajirovkasi qaysi rivojlangan mamalakatda, qaysi tashkilotlar va qanday mezonlar 
asosida o‘tkazilishini aniq belgilash bo‘yicha topshiriqlar berildi. 
Ta’lim sifatini yangi bosqichga ko‘tarish masalasida bir ahamiyatli xujjatga 
e’tibor bersak, bu Vazirlar Mahkamasining “Xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini 
baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish chora-tadbirlari 
to‘g’risida”gi qarori. 
Hujjat bilan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi 
Ta’lim sifatini 
nazorat 
qilish davlat inspeksiyasi
, 
Xalq ta’limi vazirligi, Tashqi ishlar 
vazirligi hamda Moliya vazirligining: 
a) quyidagi xalqaro baholash dasturlari bo‘yicha xalqaro tadqiqotlarni tashkil 
etish: 
Progress in International Reading and Literacy Study (PIRLS) - 
boshlang’ich 4-sinf o‘quvchilarining matnni o‘qish va tushunish darajasini 
baholash uchun; 

---

Trends in International Mathematics and Science Study (TIMSS) - 4 va 8-
sinf o‘quvchilarining matematika va tabiiy yo‘nalishdagi fanlardan o‘zlashtirish 
darajasini baholash uchun; 
The Programme for International Student Assessment (PISA) - 15 yoshli 
o‘quvchilarning o‘qish, matematika va tabiiy yo‘nalishdagi fanlardan savodxonlik 
darajasini baholash uchun; 
The Teaching and Learning International Survey (TALIS) - rahbar va 
pedagog kadrlarning umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida o‘qitish va ta’lim olish 
muhitini hamda o‘qituvchilarning ish sharoitlarini o‘rganish uchun; 
b) O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini 
nazorat qilish davlat inspeksiyasi huzurida Ta’lim sifatini baholash bo‘yicha 
xalqaro tadqiqotlarni amalga oshirish milliy markazini tashkil etish to‘g’risidagi 
takliflariga rozilik berildi. 
Milliy markazning asosiy vazifalari va faoliyatining yo‘nalishlari etib 
quyidagilar belgilandi: 
- xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish hamda muvofiqlashtirishda O‘zbekiston 
Respublikasining vakili sifatida ishtirok etish; 
- ta’lim tizimida o‘qish, matematika va tabiiy yo‘nalishdagi fanlardan 
savodxonlik darajasini rivojlantirishning innovasion metodlarini ishlab chiqish va 
joriy etishga yo‘naltirilgan ilmiy izlanishlar olib borish; 
- ta’lim sifatini baholash sohasida xalqaro aloqalarni o‘rnatish, xalqaro 
loyihalarni ishlab chiqish va amalga oshirish, xalqaro ilmiy anjumanlar va 
simpoziumlarni tashkil etish va o‘tkazishda ishtirok etish; 
- ta’lim sifatini baholash sohasida fundamental va amaliy tadqiqotlar 
o‘tkazish; 
- ta’lim sifatini baholash bo‘yicha tadqiqotlarni ilmiy va uslubiy jihatdan 
qo‘llab-quvvatlash; 
- umumiy o‘rta ta’lim muassasalarining xalqaro tadqiqotlarda muvaffaqiyatli 
ishtirok etishini ta’minlash; 
- O‘zbekiston Respublikasining xalqaro baholash dasturlarida qayd etgan 
natijalarini boshqa davlatlar natijalari bilan qiyosiy taqqoslash; 
- xalqaro baholash dasturlarini ta’lim jarayoniga joriy etish bo‘yicha tizimli 
monitoring olib borish, ushbu sohadagi ilg’or tajribani ommalashtirish va uning 
asosida ta’lim muassasalari uchun tavsiyalar va qo‘llanmalar ishlab chiqishda 
ishtirok etish; 
- o‘qitishning innovasion usullaridan foydalangan holda o‘qish, matematika 
va tabiiy yo‘nalishdagi fanlar bo‘yicha pedagog kadrlarning malakasini oshirish 
bo‘yicha o‘quv-uslubiy tavsiyalar tayyorlash. 
Yuqorida ta’kidlanganlardan kelib chiqib xulosa qiladigan bo‘lsak, hozirgi 
davrda har bir mamlakat raqobatbardoshligi avvalo, uning ta’lim va fan darajasiga 
bog’liq. Iqtisodiyot va jamiyat rivojlanishining zamonaviy holati inson 
faoliyatining kasbiy va kasbiy tayyorgarlik sifati darajasiga har qachongidan ham 
ko‘proq talablar qo‘ymoqda. 
Zamonaviy xodimning ma’lum bir ish faoliyatiga moslik darajasini baholash 
borasidagi talablar doimiy ravishda o‘zgarib va kuchayib bormoqda. Bunda 

---

“Kasbiy kompetentlik” sifatida uning nafaqat kasbiy bilimlari, malaka va 
ko‘nikmalari, balki mantiqiy fikrlashi, tashabbuskorligi, uddaburonligi, guruhda 
ishlash va hamkorlik qilishga bo‘lgan qobiliyati, ma’lumotliligi va boshqa sifatlari 
muhim ahamiyat kasb etadi.