1-mаvzu: xulq-аtvоr iqtisоdiyoti nаzаriyasining shаkllаnishi

qo'ldan boy berib, kredit olmasliklariga olib keladi, shu bilan birga to'plangan 
jamg'armalarni inflyatsiya "yeydi". 
2. Muvaffaqiyatdan qo'rqish. Bu, birinchi qarashda, g'ayrioddiy ijtimoiy qo'rquv, o'z 
pozitsiyalari bilan yarashgan va chuqurlikda, agar ular muvaffaqiyatli bo'lsa, yangi 
mas'uliyatni o'z zimmalariga olishlari, qo'shimcha kuch sarflashlari va qo'lga kiritilgan 
pozitsiyalarni ushlab turishlari kerakligidan qo'rqadigan, o'ziga ishonmaydigan 
odamlarga xosdir. 
Bu qo'rquv muvaffaqiyatsizlik qo'rquviga qarama-qarshi bo'lib tuyuladi, ammo bu 
qo'rquvning markazida o'z qobiliyatlariga nisbatan ishonchsizlik hissi ham yotadi. 
Bunday holda, muvaffaqiyat odam uchun xavfli bo'lib ko'rinadi va u o'zini zerikarli 
o'simlikka mahkum qilib, undan qochishni boshlaydi. 
3. Yolg'izlikdan qo'rqish. Yolg'izlikdan ijtimoiy qo'rquv, ayniqsa, psixologik jihatdan 
yolg'iz qolish qiyin bo'lgan odamlar tomonidan keskin seziladi. 
Bunga yaqin odamni yo'qotish qo'rquvi ham kiradi. Murakkab xarakterga ega bo'lgan 
qo'rquvning ayrim turlari ham ushbu tajribaning elementlarini o'z ichiga oladi. Masalan, 
ishdan ayrilish qo'rquvi, bir tomondan, o'ziga ishonchsizlik, boshqa tomondan, uning 
moliyaviy ahvolidan qo'rqish, uchinchi tomondan, ijtimoiy aloqalarni yo'qotish 
qo'rquvi, ya'ni yolg'izlik qo'rquvining turlaridan biri tufayli yuzaga keladi. 
4. Yaqin ijtimoiy aloqalardan qo'rqish. Ijtimoiy qo'rquvning qarama-qarshi shakli bu 
hamkasblar, qo'shnilar va boshqalar bilan juda yaqin aloqada bo'lishdan qo'rqishdir. 
Bunday odamlarning hayoti mustaqillikka bo'lgan intilishning kuchayishi bilan bog'liq 
bo'lib, bu ularning boshqalardan ajralib turishiga olib keladi. 
5. Baholashdan qo'rqish. Baholashdan qo'rqish ikkita qarama – qarshi shaklga ega 
bo'lishi mumkin: bir tomondan boshqalarning salbiy baholaridan qo'rqish, boshqa 
tomondan boshqa odamlarning e'tiborsizligidan qo'rqish. Ushbu qo'rquvga yaqin-bu 
boshqalarning hukmidan qo'rqish, bu erda uning faoliyatining yakuniy natijasi emas, 
balki yaqin atrofdagi ijtimoiy muhitning reaktsiyasi inson ongida birinchi o'ringa 

---

chiqadi. Bunday holda, odamning fikriga ko'ra, noto'g'ri bo'lib chiqqan yangi narsa 
qilishga urinish hukm bilan kutib olinadi. 
Ba'zi odamlar eski yoki moda bo'lmagan kiyimlar, zargarlik buyumlarining 
yetishmasligi (qizlar uchun) tufayli boshqalardan ko'ra yomonroq ko'rinishdan qo'rqish 
bilan ajralib turadi.