1-Ma’vzu: Yuqori molekulali brikmalar-YuMB, xaqida tushuvchalar. O‘zbekistonda polimerlar kimyosi fanining rivojlanishi Reja: Yumb kimyosi fani haqida ma’lumоt

Isotaktik



Sundiotaktik

Atactik

Tabiiy kauchuk va guttapercha bir xil elementar zvenolardan iborat, ammo ular fazoda joylashishi bilan farqlanadi.

Kauchuk uchun qo‘shbog‘ga nisbatan elementar zvenodagi birinchi va to‘rtinchi uglerod atomlarining sis – holatda joylashishi xarakterli

Sis – izomer (kauchuk)

guttapercha uchun esa trans - holatda joylashish xos:

Trans - izomer (guttapercha)

Demak kristall kauchukda takrorlanish davri 8,16Å va guttaperchada 4,8Åga teng. Kuchukdan guttaperchaga o‘tganda takrorlanish davri ikki marta ortganga o‘xshaydi, ammo valent burchaklar va atomlararo masofaning o‘zgarishi natijasida takrorlanish davri 4,8 dan 8,16Å ga o‘zgaradi.

Stereotartibli polimerlarni R– СН = СН - turidagi ,  - almashgan etilendan olish mumkin (izotaktik polimerlar). Bunday monomerlar uchun quyidagi izomerlar ma’lum

Monomerlar polimerda asimmetriklikka aylanuvchi ikkita uchlamchi uglerod atomlari tutadi:

, - almashgan etilen polimerlarining tuzilishi nafaqat elementar zvenolarning D - va L- konfiguratsiyasida takroriy tartiblanishi, balki dastlabki monomerning geometrik (sis- va trans-) izomeriyasiga ham bog‘liq. Monomerning sis- izomeridan eritro – diizotaktik polimer hosil bo‘ladi:

Monomerning trans- izomeridan treo – diizotaktik polimer hosil bo‘ladi:

Hamma yuqori molekulyar birikmalar ham bir xil tarkibli takroriy zvenolardan tuzilavermaydi.


1.2.Polimerlarni kelib chiqishiga qarab sinflanishi
1. Sintetik polimerlar – quyi molekulyar birikmalardan sintez yo‘li bilan olinadi;
2. Tabiiy polimerlar – tabiiy materiallardan olinadi;
3. Sun’iy polimerlar – tabiiy polimerlarni kimyoviy modifikatsiyalash orqali
olinadi;