1-мавзу: Юридик психологиянинг предмети, ма=сад ва вазифалари

 
Назорат саволлари: 
1. Назарий билиш деганда нимани тушунасиз? 
2. Юридик психология фанида назарий билишнинг асосий методологик 
тамойиллари қайсилар? 
3. Назарий билиш усулларига нималар киради? 
4. Юридик амалиѐтда шахсга психологик таъсир кўрсатиш усулларидан
қайсиларини қўллаш мумкин? 
5. Вербаль ва новербаль таъсирларга нималар киради?

---

17 
3 - МАВЗУ: ЮРИДИК МЕҲНАТ ПСИХОЛОГИЯСИ 
Режа: 
1. Юридик меҳнат психологиясининг асосий вазифа ва қонуниятлари.
2. Юридик касбининг касбграммаларига психологик тавсиф ва 
юридик касбларнинг касбграммаларини тузиш. 
3. Юридик фаолиятда керакли бўлган касбий фазилатларнинг психологик 
асослари. 
Таянч тушунчалар: 
Юридик меҳнат психологияси - психологиянинг ҳуқуқшунослик соҳаси
билан боғлиқ тармоғи 
Юридик касби  
- ҳуқуқ соҳасини қамраб олувчи соҳа 
Касбграмма
- ҳар бир касбга тавсифнома тузиш 
 
1. Юридик меҳнат психологиясининг асосий вазифа ва 
қонуниятлари. 
?
 Юридик меҳнат деганда нимани тушунасиз? 
Профессионал ҳуқуқшунослик фаолияти –давлат арбоби фаолияти 
демакдир. Ҳуқуқушунослик касб-корларининг кўпчилиги (прокурор, судья, 
терговчи, тезкор ходимлар) меҳнати ҳукмини ўтказишнинг ҳуқуқ ва 
мажбуриятлари кафолатланишини тақозо этади.
Юрист меҳнати психологиясининг асосий вазифаси – касб-кор тақозо 
этадиган талабларнинг рационал мувозанатини аниқлашдан иборат. Бу 
мураккаб ва масъулиятли меҳнат ҳуқуқшунос ходимларига катта талаблар 
қўяди. Юрист касб-корларининг ўзига хос хусусияти –ташкилий 
фаолиятнинг катта ўрин тутишидан иборат булиб, у иккита асосий жиҳатга 
эга: 

---

18 
1) 
иш куни, иш ҳафтаси мобайнида ўз ишини режалаштириш, вақти-соати 
белгиланмаган иш куни шароитларида ҳуқуқбузарлик ѐки жиноий ишга оид 
суриштирув ва тергов ишларини ташкил қилиш,
2) 
бошқа мансабдаги ҳамкасблар, бошқа ҳуқуқ - тартибот идоралари 
билан ҳамкорликда ишни ташкил этиш шу жумладандир. Жиноий ишни 
очиш, суд қилиш мобайнида адолатли ҳукм чиқариш – ижодий жараѐн 
бўлиб, терговчи, прокурор, судья, адвокатлардан сезгирликни, диққат - 
эътиборни, инсонпарварликни, инсон ички дунѐсига йўл топа билишни талаб 
этади. 
Ҳуқуқшунослик фаолияти турларини тизимлаштирган ҳолда ўрганиш 
мобайнида икки гуруҳга: асосий ва ѐрдамчи гуруҳларга ажратиб олинади. 
Фаолиятнинг асосий турлари тергов ва судлов идораларининг бевосита 
мақсадга эришишини кўзлайди. Улар сирасига: ваколатли, конструктив 
ҳамда ахлоқ тарбиялаш гуруҳларини киритиш мумкин. Ёрдамчи турлари 
(алоқа, ташкилий, таъкидий) асосий мақсадлар тўла рўѐбга чиқарилишига 
ѐрдам беради.