1. Мехнат психологияси тарихи. Мехнат психологиясининг фан сифатидаги предмети


Download 67.61 Kb.
bet1/2
Sana01.05.2023
Hajmi67.61 Kb.
#1420039
  1   2
Bog'liq
Мехнат психологиясининг тарихи ва унинг предмети


www.arxiv.uz

Режа:



1. Мехнат психологияси тарихи.
2. Мехнат психологиясининг фан сифатидаги предмети.
3. Мехнат психологиясининг бошка фанлар билан алокадорлиги
4. Хулоса .

Мехнат психологиясини урганишда 1 чи булиб инсон яъни унинг мехнат фаолияти етади. Инсоннинг мехнат фаолиятини урганишда яна бошка фанлар хам иштирок этади. Булар социал ва биологик фанлардир: мехнат процессида физиология мехнат гигиенаси, экономика, мехнат хукуки, мехнат мухофазаси, этика, социология,мехнат тарбиясининг назарияси, инсон мехнат фаолиятининг пайдо булишида ва ривожланишида археология ва маданият тарихи фанлари асосий роль уйнайди. Бу тугрида Б.Г.Ананьев шундай фикр билдирган эди: "Гапимиз хает ва амалиет хакида борар экан, биз албатта мехнат фаолиятининг бутун борлигича урганиш учун факат социал,психологик , физиологик фанларнинг узигина кифоя эмас".




Мехнат психологиясининг пайдо булиши ва ривожланиши.
Мехнат психологияси И.М.Сечинов номи билан узвий богликдир.Табиат психологик процесслари билан кизикувчи И.М.Сеченов,уларни урганишда асосан мехнат фаолиятида уларнинг ролига каратди ва биринчи булиб, уларни урганишда яъни табиатида регуляция характерли эканлигини курсатиб берди. И.М.Сеченов янги тушунчани олдинга сурди, у яхши хордик чикармок мехнат фаолиятининг сакланиб колиши ва унинг усишига катта омил эканлигини курсатиб берди. Мехнат фаолиятининг кейинги этапи унинг чет элда пайдо бу-
лиши,усиши билан кейинчалик эса бизнинг мамлакатимизда психотехника деган ном (остида) олиши билан богликдир. Психодиагностика 20 асрнинг 1 чи йилларда пайдо булди. Унинг усишида психология ва физиологиядаги фактлар, яъни илмий фактларга , аникрок килиб айтганда ишлаб чикаришнинг хар хил сохаларида, медицинада, педагогикада йигилган фактларга асосланади. Мехнат фаолиятининг кейинги этапи чет элда капитализмнинг энг юкори пагонаси яъни империализм боскичига утиши билан характерлидир. Чунки бу жараенда ракобатнинг кучайиши натижасида капиталистлар ишчилар мехнат фаолиятининг усиши, фойда микдорининг купайиши учун бор кучларини яъни имкони ятларини ишга солдилар. Психотехниканинг энг ахамиятли жойи шундаки, у касб урганиш ва мутахассис танлашдир. Бу булимларни урганишда ажойиб психологик Гуго Мюнстербергнинг ишларини айтиб утиш жоиздир. У мутахассис танлашда яъни телефончи, вагон етакловчи, денгиз штурманлари мутахассислиги учун махсус тестлар ишлаб чикди. Унинг бир иши хамманинг кизикишини уйготади. У трамвайчилар учун яъни уларни танлаш учун харакат тезлигини бахолаш иккинчи томомндан эса эхтиеткорлик эканлигини таъкидлади. Уша пайтда илмий лабораториялар билан чекланиб колмай, балки амалиет билан богланиш шу даврнинг ижобий томонларидан бири эди.Бу тугрида хар хил махсус журналларнинг нашр килиниши, хар хил психотехник конгрессларнинг ташкил этилиши бунинг аник ва яккол мисоли эди. Бизнинг мамлакатимизда психотехника лабораториялари 20-йилларда ривожланди.Чунки бу даврга келиб психотехника хакидаги билимлар анча ошди. Москвада, Санкт-Петербургга , Козонда, Харковда 1-чи лабораториялар пайдо булди. 1927 йилли Бутун Россия психотехниклар жамоаси тузилди ва "Мехнат психофизикаси ва психотехника" журнали нашр этилди. Бора-бора йиллар утган сари психотехника ривожланиб, бу борада билимларимиз анча ошди.

Download 67.61 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling