1-Ámeliy jumıs. Haywanlar fiziologiyasi pániniń tájiriybeleri. Sabaqtıń maxseti

1-Ámeliy jumıs.

Haywanlar fiziologiyasi pániniń tájiriybeleri.

 

 Sabaqtıń maxseti: Fiziologiyada eksperiment-tájiriybeniń áhmiyetin úyreniw: tez hám xronik tájiriybelerdiń kemshilikleri hámde ústinlik táreplerin biliw. Haywanlardı háreketsizlendiriw hámde tájiriybelerdi ótkeriw qábiletine iye bolıw.

Sabaqqa kerek bolǵan haywanlar hám ásbap-úskeneler:

1. Awıl xojalıǵı hám laboratoriya haywanlardı

2. Reaktivler.

3. Tajribeler ushın kerekli barlıq ásbap-úskeneler.

Fiziologiya biologik  pánlerdiı biri bolıp, organizmde hám onıń ayırım bólimlerinde: organları, toqimalari, hujayralarida  kechadigan hayotiy jarayonlarni, ularning zaminida yotadigan qoımaların ǵyrenetuǵın pán.

 "Haywanlar fiziologiyasi" páni fiziologiyaniń bir  tarawı bolıp, hár túrlı túrge tiyisli bolǵan úy haywanları organizminde ótetuǵın tirishilik processlerdi úyretedi, bul processlerdiń haywanlar túrine, jınısına, porodasına, azıqlanuwına, jasaw sharayatına, ónimdarlıǵına hám basqa faktorlarǵa qarap, qanday ózgeriwin tekseredi.

Haywanlar fiziologiyasi bir qansha pánler: biofizika, ekologiya, haywanlar anatomiyası, gistologiya, genetika, zoogigiena, haywanlar bioximiyasi, haywanlar patofiziologiyasi, mikrobiologiya, immunologiya hám basqa pánler menen tıǵız baylanıslı bolıp tabıladı.

Haywanlardı azıqlantırıw, tuwrı baǵıw, órshitiw, keselliklerdiń aldın alıw hám emlew ushın fiziologiyanı biliw, úyreniw zárúr. Bul pán barlıq biologiyalıq pánler menen bekkem baylanıslı halda fiziologik kórsetkishlerdi biliw, qálegen fiziologikalıq processlerdiń tiykarın úyrenip, onnan sharwa malların salamatlıǵın támiyinlew hám ónimdarlıǵın asırıw ushın paydalanıw tiykarın jaratadı.

Awıl xojalıq hám laboratoriya haywanların tekseriwde, tájiriybe waqıtlarında tislewi, tirnap alıwı, júziwi, tebiwi hám taǵı basqa ziyanlarǵa sebep bolıwı múmkin. Haywanlar hám erkeleniwdi jaqsı kóredi, sol sebepli silap-siypalap, jumsaq, yaǵımlı qatnas islew kerekligin unutpań.

Hesh qashan shawqımlı sharayatta tekseriw jumısların ótkermew kerek. Tájiriybe waqtında túrli stress faktorlar hám tásirler bolmaslıǵın támiyinlew kerek. Sonıń menen birge, fiksaciya stol-stullları, stanokları, shiptsi (qısqıshlar) hám taǵı basqalardıń taza -ıqshamlılıǵı názerden keshirilgen, hám de jumıs tártibi úyrenilgen bolıwı shárt.

Haywanlarda eksperiment-tájiriybe ótkeriw ushın dáslep, olardı háreketlendiriw lazım. Bunıń ushın tómendegi usıllar keń qollanıladı.