1-Ámeliy jumıs. Haywanlar fiziologiyasi pániniń tájiriybeleri. Sabaqtıń maxseti

d) shártli refleksler usıli – bas miy yarım  sharlar iskerligin úyreniwde qollanıladı.

e) radiotelemetrik usıl - radiotelemetrik úskeneler járdeminde ótip atırǵan processler haqqında uzaq aralıqtan turıp axborot alıw hám olardı úyreniwde qollanıladı.

Belgili organizmdegi barlıw organlar iskerligi  bir-biri menen tıǵız baylanıslı bolıp, olarda ótetuǵın processler bir-biri hám sırtqı ortalıq tásrinde úzliksiz tárizde ózgerip, óz ara sáykeslesip turadi.

Demek, ótkir usıllar fiziologiyada  ayırım  organlar iskerligin úyreniwde belgili áhmiyetke iye bolsa da, biraq organizmdegi túrli processlerdi ádettegi normal  sharayatta baqlaw hám tájiriybedegi haywanda qálegen waqıtta tekseriwler alıp barıw ushın onsha qolaylı emes. Lekin  bunnan ótkir usullardan paydalanıwdıń záruriyati joq degen mánis kelip shıqpaydı. Sebebi fiziologiya páni kópshilik maǵlıwmatlardı ótkir tájiriybe usılları sebepli topladı, bul usıllar ház de úlken áhmiyetke iye.

Biraq organizm salamat bolıp, tábiyiy sharayatta, ádettegidey jasap turǵanda, onda júz berip atırǵan tirishilik processlerin tolıq biliw fiziologtı kóbirek qızıqtıradı. Áne sol kóz qarastan xronik (surunkali) usıllar úlken áhmiyetke iye.

Fiziologik processlerdi úyreniwde  biofizika, ximiya,  bioximiya, hám basqa pánlerdiń usıllarınan hám júdá keń paydalanıladı.

Házirgi waqıtta sonday quramalı apparatlar  oylap tabılǵan, bulardıń járdeminde organizmde qısqa waqıt ishinde ótip atırǵan processlerdiń názik tárepleri de kóriniwi múmkin.

 

Qadaǵalaw ushın sorawlar:

1. Haywanlar fiziologiyasi pániniń maqseti hám wazıypaların aytıń.

2. Tajribalerdi ótkeriwde qanday hayvonlardan paydalanıladı?

3. Tajribalerdi ótkeriwde qanday ásbap-úskenelerden paydalanıladı?

4. Tajribe ótkeriw ushın haywanlar qanday usıllar menen háreketsizlendiriledi?

5. Ótkir hám surunkali tájiriybe usılların aytıń.