I = f(Y), ya’ni investitsiyalar (I) YaIM (Y)ning funksiyasi ekan.
Akselerator modelining to‘liqroq ko‘rinishi quyidagicha bo‘ladi:
51
I = Ireja+ γY bu yyerda:
Δ I It –I t-1
γ = ----------- = ------------------
Δ Y Yt - Yt-1
Ireja – rejalashtirilgan investitsiyalar; Y – YaIM (daromad) hajmi.
Akseletator modelini hisobga olib, investitsiya funksiyasini quyidagicha
yozish mumkin:32
I = e - dR + γY
YaIM hajmi oshishi korxonalar foydasining ko‘payishiga olib keladi.
Korxona foydasi investitsiyalarning manbai ekanligini hisobga olsak, bu
holatda investitsiya xarajatlari oshadi. YaIM hajmi pasayib ketganda esa,
ya’ni iqtisodiy faollik pasayishi sharoitida bo‘sh turgan quvvatlar mavjudligi
tufayli, investitsiya xarajatlari pasayib ketadi. Ammo YaIMning davriy
tebranishlari, innovatsiyalarni doim ham bir tekisda bo‘lmasligi, uskunalarni
uzoq muddat xizmat qilishi, iqtisodiy kutishdagi xavflar tufayli investitsiyalar
hajmi barqaror bo‘lmaydi.
2.Asosiy makroiqtisodiy ayniyatlar.
Milliy iqtisodiyot rivojlanishi
jarayonlarida turli makroiqtisodiy ko‗rsatkichlar o‗rtasida ma‘lum
proporsiyalar yoki tenglik ta‘minlanishi lozim. Proporsiya atamasi aynan
tenglikni bildirmasdan bir butunga nisbatan uning bo‗laklarining
nisbatini, yoki shu bo‗laklar o‗rtasidagi nisbatni bildiradi.Bunga
mavzumizning YaMTD ning yakuniy iste‘mol va milliy jamg‗arishga
bo‗linishini misol qilib keltirish mumkin.
Shu bilan birga iqtisodiyotda muvozanat bo‗lishi uchun ayrim
ko‗rsatkichlarning aynan teng bo‗lishi talab etiladi. Turli
makroiqtisodiy ko‗rsatkichlar, yoki ko‗rsatkichlar guruhlari
o‗rtasidagi mavjud bo‗ladigan, yoki mavjud bo‗lishi iqtisodiy
qonuniyat hisoblagan o‗zaro tenglikka makroiqtisodiy ayniyat
deyiladi.
Xarajatlar va daromadlar ko‗rinishida hisoblangan YaIM
ko‗rsatkichlarining o‗zaro tengligi asosiy makroiqtisodiy ayniyat
hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
