1. Operatsion tizim xavfsizligi muammolari

25. Xotira menejeri.

• 
  OT vazifa – xotira shajarasini modelga aylantirish va bu modelni boshqarish.
  
• 
  Xotira menejeri – xotira boshqaruvi uchun mo’ljallangan OT qismi bo’lib, quyidagilarni amalga oshiradi:
  
  • 
    Tezkor xotirani foydalaniladigan sohalarini nazoratlash
    
  • 
    Jarayonlarga xotira ajratish
    
  • 
    Keraksiz xotirani bo’shatish
    

Abstraksiyadan foydalanmasdan xotira boshqaruvi

• 
  Oldingi kompyuterlar abstarksiyadan foydalanmagan.
  
• 
  Barcha dasturlar bevosita xotira bilan ishlagan.
  
• 
  Dasturni xotira manzili fizik xotira yacheykasiga mos kelgan.
  
• 
  Xotira modeli – har bir yacheyka 0 dan qandaydir qiymat bitga ega (odatda 8) bo’lgan yacheykalardan iborat manzillar to’plamidir).
  
• 
  Xotirada ikkita ishlab turgan dastur bo’lishi mumkin emas.
  
• 
  Zamonaviy tizimlarda foydalanuvchi tizim ishlashiga ta’sir ko’rsata olmaydigan o’rnatilgan qurilmalarda qo’llaniladi va ishga tushurilgan dasturlar ro'yxati oldindan belgilangan bo’ladi.
  

26. Svoping va virtual xotira.

• 
  Ko’rib chiqilgan sxemalar barcha dasturlar tezkor xotira joylashmaguncha ishlaydi
  
• 
  Real hayotda xotira qimmatli resurs hisoblanib, barcha ishlab turgan jarayonlarni joylashtirish uchun yetarli bo’lmaydi (zamonaviy tizimlarda cleaning soni bie necha o’n mingni tashkil etadi).
  
• 
  Tezkor xotira yuklanib qolishini yengish uchun asosiy yondashuv – bu svoping va virtual xotiradir.
  
• 
  Svoping – jarayon xotirga to’liq joylashadi, bir necha daqiqaga ishga tushadi, keyin diskka o’tkaziladi. Nofaol jarayonlar ko’p vaqt diskda saqlanadi va tezkor xotiradan joy olmaydi.
  
• 
  Virtual xotira – dasturlar qisman tezkor xotirada bo’lib ishlashi mumkin.
  

27. Xotirani ajratish muammolari.
Svoping muammolari:

• 
  Dasturni tezkor xotirada turli vaqtda turli joyda yuklanishi muammo ( manzillarni tartiblab dasturiy yechish yoki bazaviy va cheklangan registrlardan foydalanib yechish mumkin)
  
• 
  Xotirani fragmentatsiylanish muammosi. Yechilishi mumkin, biroq yechim sezilarli resurslarni talab etadi.
  
• 
  Dasturlar ma’lumotlari segmentlarini o’sib ketish muammosi. Segmentlarni xotiraga joylash bilan yechiladi, biroq resurslarni talab qiladi. Oldindan katta hajm ajratish mumkin, biroq esda tutish kerakki, svopingda bo’sh joyni diskka nusxalashda sezilarli resurslar kerak bo’ladi.
  

Svoping: bo’sh joyni boshqarish

• 
  OT xotirani dinamik taqsimlashda jarayonni boshqaradi.
  
• 
  Xotiradan foydalanishni kuzatish yo’llari:
  
  • 
    Bitli matritsa
    
  • 
    Bo’sh muhit ro’yhati
    

Svoping kamchiliklari:

• 
  Svoping kamchiliklari
  
  • 
    Katta hajmli dasturlarda ishlash tezligi past.
    
  • 
    Tezkor xotiradan katta hajmli dasturlarni ishga tushurib bo’lmaydi. Masalan, O’zi arxivlanuvchi arxivlar.
    
• 
  Xotirada katta hajmli dasturlarni joylashtirish uchun overley konsepsiyasi – ketma-ket ishlashi kerak bo’lgan dasturni mantiqiy qismlarga bo’lish o’ylab topilgan.
  
• 
  Dasturlarni bo’lish bo’yicha yuklama qisman dasturchilarga yuklangan va yuqori malaka talab qilgan.
  
• 
  Virtual xotira (1961) dastur qismlarini yuklash bo’yicha barcha ishni kompyuterga yuklab qo’yish imkonini beradi.