1. Oqıw materialları

Lekciya hám seminar teması: Ádep-ikramlılıq mádeniyat hám qádiriyatlar
1. Ádep-ikramlılıq ideallar, maqsetler hám qaġıydalardıń sociallıq turmıs iskerliginiń hár qıylı formalarında, mádeniyatta, insanlardıń olar ortasındaġı múnásibetlerindegi ámeliy kórinisi – bul:
A) ádep
B) moral`
C) etika
D) mánawiyat
2. «Mádeniyat» sózi qaysı tildan alınġan hám ol neni ańlatadı?
A) latın. «cultura» tárbiya, tálim
B) latın. «cultura» jerge islew beriw, tárbiya, jetilisiw, tálim
C) grek. «cultura» jerge islew beriw
D) grek. «cultura» tárbiya, jetilisiw, tálim
3. Mádeniyat sub`ekti: 1) jámiyet, 2) millet, klasslar; 3) sociallıq qatlamlar, kásiplik jámáátler; 4) jeke insan
A) 1, 2, 3
B) 1,3,4
C) 1, 2, 3, 4
D) 2, 3, 4
4. Insanıy iskerliktiń, sonday-aq insannıń óziniń hár qanday tarawında mádeniyat … sıpatında kórinis tabadı.
A) jetiklik dárejesiniń mánawiy sıpatlaması
B) jetiklik dárejesiniń psixologiyalıq sıpatlaması
C) jetiklik dárejesiniń muġdarlıq sıpatlaması
D) jetiklik dárejesiniń sapalıq sıpatlaması
5. Quramalı baġdarlama sıpatında ádep-ikramlılıq mádeniyat óz ishine nelerdi aladı?
A) insaniyattıń ózlestirgen tájiriybesi hám sananıń dóretiwshilik elementlari
B) insaniyattıń ózlestirgen tájiriybesi
C) ongning ijodiy elementlari
D) ideallar, aqıl, dástúrler
6. Jaqsılıqtı qollap-quwatlaw hám insaniyattı jawızlıqtan jıraqlastırıwdı óz maqseti etedi: 1) barlıq normalar, 2) ideallar, 3) moral` qaġıydaları
A) 1, 2
B) 1, 2, 3
C) 2, 3
D) 1, 3
7. Insan jaqsılıqtı qollap-quwatlaw talabın óziniń shaxsiy vazifasi sıpatında ańlaġanda, ol … ańlaydı
A) óz hújdanın
B) óz juwapkershiligin
C) óz parızın
D) óz qádir-qımbatın
8. Jaqsılıq -
A) áhmiyetli shaxsiy hám sociallıq qádiriyat sıpatında túsiniledi
B) insannıń shaxslarara baylanısları birligin qollap-quwatlawga umıtılıwı menen sáykes keledi
C) insannıń ádep-ikramlılıq jetiklikke erishishga umıtılıwı menen sáykes keledi
D) barlıq juwaplar durıs
9. Insannıń óz parızın orınlawınıń sırtqı qadaġalanıwı -
A) jámiyetlik pikir
B) hújdan
C) morallıq principler
D) morallıq talaplar
10. Insannıń óz parızın orınlawınıń ishki qadaġalanıwı -
A) jámiyetlik pikir
B) hújdan
C) morallıq principler
D) morallıq talaplar
11. Insan morallıq iskerlikte erkin – ol parız talapları jolınan barıw yamasa barmawdı ózi tańlaydı. Bul erkinlik -
A) ádep-ikramlılıq parız
B) tanlaw imkaniyatı
C) morallıq tanlaw
D) morallıq minet
12. Moral`diń tárbiyalıq funkciyasın kórsetiń:
A) minez-qulıqtı iygilik hám jawızlıq koordinatalarinda qaraw (jaqsı, jaman, ádeplik, ádepsiz)
B) minez-qulıq normaların, principlerin, qaġıydaların ornatıw
C) normalardıń orınlanıwı ústinen sociallıq qaralaw hám, yaki insannıń óz hújdanı sıpatındaġı qadaġalaw
D) qayırlılıqlar hám durıs hám tiykarlanġan morallıq tańlaw qálibetlerin qáliplestiriw
13. Moral`diń bahalaw funkciyasın kórsetiń:
A) minez-qulıqtı iygilik hám jawızlıq koordinatalarinda qaraw (jaqsı, jaman, ádeplik, ádepsiz)
B) minez-qulıq normaların, principlerin, qaġıydaların ornatıw
C) normalardıń orınlanıwı ústinen sociallıq qaralaw hám, yaki insannıń óz hújdanı sıpatındaġı qadaġalaw
D) qayırlılıqlar hám durıs hám tiykarlanġan morallıq tańlaw qálibetlerin qáliplestiriw
14. Moral`diń tártipke salıw funkciyasın kórsetiń:
A) minez-qulıqtı iygilik hám jawızlıq koordinatalarinda qaraw (jaqsı, jaman, ádeplik, ádepsiz)
B) minez-qulıq normaların, principlerin, qaġıydaların ornatıw
C) normalardıń orınlanıwı ústinen sociallıq qaralaw hám, yaki insannıń óz hújdanı sıpatındaġı qadaġalaw
D) insaniyattıń birligi hám insannıń mánawiy dún`yasınıń bir pútinligin qollap-quwatlaw
15. Moral`diń qadaġalaw funkciyasın kórsetiń:
A) minez-qulıqtı iygilik hám jawızlıq koordinatalarinda qaraw (jaqsı, jaman, ádeplik, ádepsiz)
B) minez-qulıq normaların, principlerin, qaġıydaların ornatıw
C) normalardıń orınlanıwı ústinen sociallıq qaralaw hám, yaki insannıń óz hújdanı sıpatındaġı qadaġalaw
D) insaniyattıń birligi hám insannıń mánawiy dún`yasınıń bir pútinligin qollap-quwatlaw
16. Moral`diń integraciyalıq funkciyasın kórsetiń:
A) minez-qulıqtı iygilik hám jawızlıq koordinatalarinda qaraw (jaqsı, jaman, ádeplik, ádepsiz)
B) minez-qulıq normaların, principlerin, qaġıydaların ornatıw
C) normalardıń orınlanıwı ústinen sociallıq qaralaw hám, yaki insannıń óz hújdanı sıpatındaġı qadaġalaw
D) insaniyattıń birligi hám insannıń mánawiy dún`yasınıń bir pútinligin qollap-quwatlaw
17. Qarım-qatnasıq, óz mánisine kóre, … formalarınan biri:
A) birge islesiwdiń
B) qarsılaslıqtıń
C) qatar jasawdıń
D) qońsıshılıqtıń
18. Qarım-qatnas salamat insan ushın -
A) sociallıq jasaw ortalıġı
B) talap, zárúrlik
C) jannıń qásiyeti
D) jasaw shárti
19. Qarım-qatnasıq mádeniyatı talap etedi: 1) insan ar-namısı hám qádir-qımbatın húrmet etiwdi; 2) dástúriy morallıq-normativ talaplarġa ámel qılıwdı; 3) ádep-ikramlılıqtıń zamangóy talaplarına ámel kılıwdı
A) 1, 3
B) 2, 3
C) 1, 2
D) 1, 2, 3
20. Qarım-qatnasıq mádeniyatınıń eń jarqın, mazmunılı hám kórkem quralı – bul:
A) emociyalar
B) mimika
C) ima-ishara
D) til, sóylaw
21. Qarım-qatnasıq mádeniyatınıń áhmiyetli aspektleri: 1) sóylesiw kónlikpesi, 2) tıńlaw kónlikpesi, 3) sáwbetlesiw kónlikpesi
A) 1, 2, 3
B) 1, 2
C) 1, 3
D) 2, 3
22. Qarım-qatnasıq mádeniyatınıń áhmiyetli máseleleriniń biri – bul:
A) niyetlerdiń tazalıġı
B) tildiń tazalıġı
C) jannıń tazalıġı
D) múnásibetlerdiń tazalıġı
23. Til tazalıġınıń buzılıw sebepleri: 1) bir waqıttıń ózinde eki tildiń paydalanılıwı, 2) bir tilde sóylep turıp ekinshi tildiń sózlerin, ásirese jargonlardı qollanıw, 3) parazit sózlerden paydalanıw
A) 1, 2
B) 2, 3
C) 1, 2, 3
D) 1, 3
24. Qarım-qatnasıqta tárbiyasızlıqtıń belgileri:
A) sáwbet paytında úzliksiz háreketleniw, qollardı kókirekte ayqastırıw,
B) jası úlkenler menen sóyleskende ádepsizlik, olar menen sóylesiw paytında ayaqlardı ayqastırıp otırıw
C) kimdur berilip sóylep atırġanda esnew
D) joqarıda kórsetilgenlerdiń barlıġı
25. Naverbal qarım-qatnasıq – bul: 1) qaraw; 2) jestler; 3) mimika; 4) intonaciya, 5) háreket, 6) pozalar
A) 1, 2, 3, 4, 5, 6
B) 1, 2, 5, 6
C) 1, 2, 3, 4
D) 1, 2, 4, 5
26. Etiket termini qaysı tilden alınġan hám neni ańlatadı?
A) lat. étiquette — etiketka, jazıw
B) franc. étiquette — etiketka, jazıw
C) nemec. étiquette — etiketka, jazıw
D) inglis. étiquette — etiketka, jazıw
27. Ózleriniń jámiyettegi turmısın ańsatlastırıw ushın ámel qılıwġa kelisiletuġın oyın qaġıydaları – bul:
A) qarım-qatnasıq mádeniyatı
B) minez-qulıq qaġıydaları
C) etiket
D) takt
28. Etiket – bul:
A) insannıń jámiyettegi minez-qulıq normaları hám kaġıydalarınıń jıyıntıġı
B) ádeplilik, takt, ádep normaları
C) socium aġzaları ortasındaġı múnásibetlerdi tártipke salıwshı minez-qulıq forması
D) barlıq juwaplar durıs
29. Etiket qaġıydaları qanday xarakterga iye?
A) májbúriy
B) erkin
C) tańlanbalı
D) jaġdaydan kelip shıġatuġın
30. Insaniyat ushın etikettiń áhmiyeti nede: 1) etiket maqul bolġan minez-qulıq qaġıydaların qamtıp aladı, olar jeke etnostıń mádeniy qádiriyatlarini saqlaġan halda, áwladtan áwladqa jetkizilip beriledi; 2) konkret millet hám eldiń ózgeshelikleriniń sáwleleniwi; 3) etiket qaġıydaları belgili bir sózlerge, ima-isharalarġa, maneralarġa, belgilerge iye, olar óz gezeginde bizlerge bir-birimizdi «oqıwġa», kimniń kim ekenligin tanıwġa imkaniyat beredi; 4) etiket qaġıydaların orınlaw insannıń agressiv emesligin, qaġıydalar boyınsha oynawġa tayar ekenligin kórsetedi.
A) 1, 2, 3
B) 1, 2, 3, 4
C) 1, 2, 4
D) 2, 3, 4
31. Stol átirapındaġı minez-qulıq hám taġam servirovkasıi – bul:
A) jumısqa baylanıslı etiket
B) toy etiketi
C) taġam stolı átirapındaġı etiket qaġıydaları
D) sóylew etiketi
32. Mádeniyatlı hám ádepli qarım-qatnasıq normaları, insanġa átirapın – bul:
A) jumısqa baylanıslı etiket
B) toy etiketi
C) taġam stolı átirapındaġı etiket qaġıydaları
D) sóylew etiketi
33. Jumıs tarawında ámel qılatuġın minez-qulıq qaġıydaları
A) jumısqa baylanıslı etiket
B) toy etiketi
C) taġam stolı átirapındaġı etiket qaġıydaları
D) sóylew etiketi
34. Neke máresimi hám onı bayramlaw paytındaġı kelin hám kúyew, gúwalar, miymanlardıń minez-qulqınıń «instrukciyası» - bul:
A) jumısqa baylanıslı etiket
B) toy etiketi
C) taġam stolı átirapındaġı etiket qaġıydaları
D) sóylew etiketi
35. Eger siz monarxtıń háwlisine berıp qalsańız ámel kılıw kerek bolġan nárse – bul:
A) diplomatiyalıq etiket
B) bayram etiketi
C) saray etiketi
D) áskeriy etiket
36. Áskeriyler ushın armiyada hám basqa turmıs jaġdaylarında májbúriy bolıp tabıladı
A) diplomatiyalıq etiket
B) bayram etiketi
C) saray etiketi
D) áskeriy etiket
37. Diplomatlardıń óz-ara hám óz jurtınıń basqa wákilleriniń xalıqaralıq ushırasıwlardaġa, qabıllawlardaġı qarım-qatnasıq tártibi
A) diplomatiyalıq etiket
B) bayram etiketi
C) saray etiketi
D) áskeriy etiket
38. Bayram ilajlarında ózin qalay tutıw kerekligi haqkındaġı talaplar: qanday kiyim kiyiw, qashan, qanday halatda ketiw kerak hám t.b.
A) diplomatiyalıq etiket
B) bayram etiketi
C) saray etiketi
D) áskeriy etiket
39. SHirkew nızamlarınıń saqlanıwı hám húrmet qılınıwın talap etedi:
A) dem alıs kúni etiketi
B) kásiplik etiket
C) diniy etiket
D) ulıwmapuqaralıq etiket
40. Hár kúni basqa adamlar arasında ámel qılınatuġın normalar
A) dem alıs kúni etiketi
B) kásiplik etiket
C) diniy etiket
D) ulıwmapuqaralıq etiket
41. Dem alıs orınlarında: kinoteatr, basseyn, teatr, kórkem galereya hám t.b. ámel qılatuġın qaġıydalar
A) dem alıs kúni etiketi
B) kásiplik etiket
C) diniy etiket
D) ulıwmapuqaralıq etiket
42. Jumıs jámááti aġzalarınıń óz-ara múnásibetlerinde ámel qılınatuġın qaġıydalar jıyıntıġı:
A) dem alıs kúni etiketi
B) kásiplik etiket
C) diniy etiket
D) ulıwmapuqaralıq etiket
43. Miynet iskerliginde adamlardıń óz-ara múnásibetlerin tártipke salatuġın hám insannıń óz kásiplik innetlerine, parzına múnásibetin belgilep beretuġın morallıq normalar – bul:
A) jumısshı etikası
B) kásiplik ádep
C) kásiplik etika
D) kásipler etikası
44. Adamlar ortasındaġı olardıń kásiplik parızların orınlawı ushın zárúr bolġan belgili bir ádep-ikramlılıq múnásibetlerdi talap etiwshi minez-qulıq normaları, sonday-aq kásiptiń kodekslerin, wazıypa hám maqsetlerin tiykarlaw, túsindiriw – bul:
A) kásiplik etikanıń kórinisi
B) kásiplik etikanıń wazıpaları
C) kásiplik etikanıń predmeti
D) kásiplik etikanıń tiykarġı mazmunı
45. Miynet tarawında ádep-ikramlılıq múnásibetlerdi tiykarlaw neni kózde tutadı: 1) miynet iskerliginiń maqseti hám motivlerin anıqlaw; 2) ilgeri súrilgen maqsetlerdi ámelge asırıwdıń normativleri hám quralların anıqlaw; 3) miynet nátiyjelerin hám olardıń sociallıq áhmiyetin bahalaw
A) 1, 2, 3
B) 1, 2
C) 2, 3
D) 1, 3
46. Medicina xızmetkerleriniń miynet kodeksin kim jaratqan?
A) Aristotel`
B) Gippokrat
C) Ibn Sino
D) Askepiy
47. Medicina xızmetkerleriniń miynet kodeksi qanday dep ataladı?
A) «Gippokrat ar-namısı»
B) «Gippokrat túzikleri»
C) «Gippokrat antı»
D) «Avicenna antı»
48. Kásiplik etika predmeti:
A) qanige shaxsınıń kásiplik parızın orınlaw ushın zárúr bolatuġın sıpatları; kásiplik tálim hám tárbiyanıń maqsetleri hám metodları
B) Qánigeler hám olardıń iskerligi ob`ektlari/sub`ektlariniń óz-ara múnásibetleri
C) SHólkem jámáátiniń jámiyet penen óz-ara múnásibetleri; miynet jámááti ishindegi adamlardıń óz-ara múnásibetleri hám olardı tártipke salıwshı normalar
D) barlıq juwaplar durıs
49. Zamanımızdıń ullı alımlarınıń qaysı biri óz ashılıwın paydalanıwġa qarsı shıqqan, óytkeni bul insannıń ajıralmas huqıqı bolġan jasawına qáwip tuwdırıwı múmkin hám qısman tuwdırıp ta atır?
A) A.Saxarov
B) V.Vernadskiy
C) N.Lobachevskiy
D) P.CHebıshev
50. Qaysı tarawdaġı kásiplik etikanı buzıwdı tek ġana tárbiyasızlıq emes, al ádep-ikramsızlıq dep te bahalaw múmkin?
A) siyasatshı iskerligindegi
B) basshı iskerligindegi
C) jurnalist iskerligindegi
D) programmist iskerligindegi
51. Qanday qarım-qatnas qatań normalastırılġan, funkcional-rollik qaġıydalarġa boysındırılġan?
A) narásmiy qarım-qatnas
B) shaxsiy qarım-qatnas
C) xızmet babındaġı qarım-qatnas
D) etiket
52. Adamnıń óndiristegi minez-qulqına estetikalıq ólshemlerdi minnetli túrde kirgiziw qanday maqsetlerdi gózleydi: 1) qolaylı psixologiyalıq klimatı jaratıw, 2) surbetlik, qopallıq, sóginiw kórinislerine qarsı turıw, 3) sociallıq baylanıslardı bekkemlew
A) 2, 3
B) 1, 3
C) 1, 2
D) 1, 2, 3
53. Ózgeniń shaxsın basıp taslamastan qarım-qatnasıq qura alıw – bul … áhmiyetli aspekti
A) insanıy óz-ara qatnasıqlardıń estetikasınıń
B) insanıy óz-ara qatnasıqlardıń etikasınıń
C) insanıy óz-ara qatnasıqlardıń psixologiyasınıń
D) insanıy óz-ara qatnasıqlardıń nızamlarınıń
54. Mánawiy qarım-qatnasıqtıń insanıylıġı hám tereńligi neden tikkeley ġárezli boladı?
A) jámiyettiń rawajlanıw dárejesinen
B) individlerdiń mádeniyatınan
C) texnogen civiliziciya dárejesinen
D) individlerdiń intellekti dárejesinen
55. Janınıń jaqınlıġı, psixologiyalıq sáykeslik, qádiriyatlıq baġdarlarınıń birligi yaki jaqınlıġı principleri boyınsha sheriklerdi erkin tańlaw qanday qarım-qatnas tiykarında jatadı?
A) jumıs babındaġı qarım-qatnastıń
B) jaqın adamlar, tuwısqanlardıń qarım-qatnasınıń
C) narásmiy shaxsiy qarım-qatnastıń
D) korporativ qarım-qatnastıń
56. Ádep-ikramlıllıq tárbiyanıń eń tásirsheń quralı – bul:
A) muzıka
B) ádebiyat
C) súwretlew óneri
D) iskusstvo
57. Ádep-ikramlılıq tárbiyada hár qashan aktual jol – bul:
A) shaxsiy úlgi
B) sáwbet
C) ekskursiya
D) kesheler
58. Qaysı nárse ádep-ikramlılıq mádeniyatınıń tiykarın quraydı?
A) qarım-qatnasıq mádeniyatı
B) ádep-ikramlılıq tárbiya
C) etiket
D) kásiplik etika
59. Qaysı nárse qarım-qatnasıq mádeniyatı, etiket, kásiplik etika tiykarları funkciyasın atqaradı?
A) morallıq qádiriyatlar
B) morallıq nazariya
C) ádep-ikramlılıq tárbiya
D) morallıq úlgi
60. «Ġalabalıq jámiyette» keń ġalabalıq tutınıwġa mólsherlengen mádeniy qádiriyatlardı islep shıġıwdıń ózgesheligin ańlatıw ushın qollanılatuġın túsinik – bul:
A) submádeniyat
B) popmádeniyat
C) artmádeniyat
D) ġalabalıq mádeniyat
61. Ġalabalıq mádeniyat ónimlerin óndiriw, tarqatıw hám tutınıw qanday xarakterge iye?
A) industrial-kommerciyalıq xarakterge
B) kommerciyalıq xarakterge
C) mánawiy-ámeliy xarakter ge
D) industrial-ámeliy xarakterge
62. Ġalabalıq mádeniyat … tiykarjanadı
A) reajistlik obrazlarġa
B) jasalma jaratılatuġın obrazlar hám stereotiplerge
C) milliy obrazlarġa
D) fantastikalıq obrazlarġa
63. Ġalabalıq mádeniyattıń baslı qásiyetleri 1) insanıy qatnasıqlardı sáwlelendiriwdiń primitivligi, 2) sociallıq maksimalizm, 3) tabıs kul`ti, 4) kewil asharlıq hám sentimallıq
A) 1,2
B) 2,3,4
C) 1,2,3,4
D) 1,2,4
64. «Ġalabalıq mádeniyattıń» aqıbetleriniń real qáwipleri nelerden ibarat?
A) shaxstıń mádeniy aqılınıń nadurıs qáliplestiriliwi; milliy mádeniyattıń ıdırawı
B) ulıwmainsanıy mádeniy qádiriyatlardı gúman astına qoyıw; milliy mánawiyattan jıraqlasıw; birinshi orınġa paydanıń shıġıwı
C) mánawiy aqıl hám insanıy mánawiyat ekinshi planda; eski hám jańa áwladqa pisentsizlik; ómirdin tiykarına jeńil turmıstı qoyatuġın shaxslardıń qálipjesiwi
D) sanap ótilgenlerdiń barlıġı
65. Tómende «ġalabalıq mádeniyattıń» qaysı funkciyası súwretlengen: «ġalabalıq auditoriyaġa aġımdaġı sociomádeniy waqıyalar tuwralı maġlıwmatlardı jetkerip beriw menen baylanıslı»
A) informaciyalıq funkciya
B) aġartıwshılıq funkciya
C) regulyativ funkciya
D) sociallıq-manipulyativlik funkciya
66. Tómende «ġalabalıq mádeniyattıń» qaysı funkciyası súwretlengen: «ġalabalıq auditoriyanı ótmishtiń hám búgingi kúnniń sociallıq áhmiyetke iye qádiriyatlarına tartıwshı, talap hám usınıs tarawında baġdar alıwın, siyasiy baġdarlanıwın jeńillestiriwshi informaciyanı jetkerip beriw imkaniyatınıń orın alıwı»?
A) informaciyalıq funkciya
B) aġartıwshılıq funkciya
C) regulyativ funkciya
D) sociallıq-manipulyativlik funkciya
67. Tómende «ġalabalıq mádeniyattıń» qaysı funkciyası súwretlengen: «normativ informaciyanı keń jetkerip beriw esabınan ámelge asırıladı. Sóz tek ġana huqıqıy hújjetlerge tiyisli turaqlı xabarlar hám kommentariyler haqqında ġana bolıp atırġanı joq. Bul jerde ulıwmalıq tán alınġán morallıq pikirler hám bahalar da, jámiyetlik pikirdi soraw nátiyjeleri keńnen ashıp beriledi, sonday-aq belgili bir temalar qáliplestiriledi hám ulıwmasociallıq áhmiyet beriledi»?
A) informaciyalıq funkciya
B) aġartıwshılıq funkciya
C) regulyativ funkciya
D) sociallıq-manipulyativlik funkciya
68. Tómende «ġalabalıq mádeniyattıń» qaysı funkciyası súwretlengen: «kommunikatordıń umtılısı menen baylanıslı - onıń kim bolıwına qaramastan – auditoriyanı, tiykarınan jaslardı, qanday da bir nársege isendiriw, onı belgili bir is-háreketlerdi islewge úndew»?
A) informaciyalıq funkciya
B) aġartıwshılıq funkciya
C) regulyativ funkciya
D) sociallıq-manipulyativlik funkciya
69. Tómende «ġalabalıq mádeniyattıń» qaysı funkciyası súwretlengen: «jas áwladtıń dıqqatın kúndelikli mashqalalardan oyın, fantaziya, bayramlar dún`yasına kóshiriw»?
A) rekreacion funkciya
B) aġartıwshılıq funkciya
C) regulyativ funkciya
D) sociallıq-manipulyativjik funkciya
70. Qaysı nárse qádiriyatlardı integraciyalaydı: 1) talaplar, 2) mápler, 3)ideallar, 4) kórsetpeler, 5) itiqatlar
A) 1, 2, 3, 5
B) 1, 2, 3, 4, 5
C) 1, 2, 3
D) 1, 2, 3, 4
71. Qádiriyatlar sisteması shaxs dárejesinde de, jámiyet dárejesinde de ámel qıladı, ózine tán birlikti quraydı
A) shaxs dárejesinde
B) jámiyet dárejesinde
C) A i B
D) tek A
72. Insan turmısında qádiriyatlar
A) iskerlik maqsetin, usılların hám shárayatların tańlawdıń tiykarı bolıp tabıladı
B) oġan anaw yaki mınaw iskerlikti ne ushın qılıp atırġanı tuwralı sorawġa juwap beriwge kómeklesedi
C) qádiriyatlar insan iskerliginiń hám onıń ishki mánawiy turmısınıń ózine tán baġdarlaması
D) joqarıda atap ótilgenlerdiń barlıġı
73. Mánawiy principler, niyetler hám normalar tómendegilerdiń qaysı birine kiredi?
A) qádiriyatlarġa
B) iskerlikke
C) emociyalarġa
D) maqset qoyıwġa
74. Insan turmısında qádiriyatlar mashqalası qaysı ilimde úyreniledi?
A) praksiologiya
B) aksiologiya
C) deontologiya
D) bixeviorizm
75. Insan turmısında qádiriyatlardıń ayrıqsha áhmiyeti hám mańızlılıġı tek onı … menen salıstırġanda júzege keledi.
A) jawızlıq
B) iygilik
C) qarama-qarsısı
D) ózgeler is-háreketi
76. Qádiriyatlar qamtıp aladı
A) insan turmısınıń bilish tarawın
B) insan turmısınıń minez-qulıq tarawın
C) insan turmısınıń emocional-sezimlik tarawın
D) insan turmısınıń barlıq tarawın
77. Morallıq qádiriyatlar biz tek ġana bahalaytuġın emes, al bálkim sonıń menen birge … reallıqlar hám is-háreketler tiykarında qáliplesedi
A) maqullaytuġın
B) zárúr dep esaplaytuġın
C) qorqatuġın
D) húrmet qılatuġın
78. Morallıq is-háreket negizinde jatadı: 1) insannıń óz tamırlarına kóre joqarı janzatlar qarım-qatnasıġı dún`yasına taqalatuġın tábiyiy ádep-ikramlılıq tuyġıları; 2) insannıń unamlı sıpatları; 3) insannıń ádep-ikramlılıq minez-qulqınıń iyelengen normaları hám principleri
A) 1,2
B) 1, 2, 3
C) 3
D) 1, 3
79. Morallıq qádiriyatlarni ańlatatuġın eń ulıwmalıq kategoriya – bul:
A) jawızlıq
B) ar-namıs hám abıroy
C) jaqsılıq
D) hújdan
80. «Qadaġan etilgen miywe. Gumanizm etikasi» («Zapretnıy plod. Etika gumanizma») shıġarmasınıń avtorı kim?
A) Immanuil Kant
B) Zigmund Freyd
C) Erix Fromm
D) Pol Kurtc
81. Etikalıq aqıldıń eń qıyın máseleleriniń biri
A) jaqsılıqtıń, ádep-ikramlılıqtıń tábiyatı mashqalası
B) jawızlıqtıń, ádep-ikramlılıqtıń tábiyatı mashqalası
C) insan tábiyatı mashqalası
D) mápler tábiyatı mashqalası
82. Ádep-ikramlılıqtıń júzege keliwiniń qaysı máseleleri diskussiyalı: 1) ol insanlarġa joqarıdan berilgen be? 2) ol insanġa tábiyiy, aprior (tuwılġannan) tán be? 3) ol socium tárepinen júzege keltiriledi me yaki shaxstıń ózinde tamır atadı ma?
A) 1, 3
B) 1, 2, 3
C) 2, 3
D) 1,3
83. Gumanizm etikasınıń pikirinshe, ulıwmalıq morallıq principler orın alġan bolıp, olar qısman … tiykarlanadı
A) insanlardıń morallıq qábiletlerine
B) insanlardıń biologiyalıq qábiletlerine
C) insanlardıń bioetikalıq qábiletlerine
D) insanlardıń filogenetikalıq qábiletlerine
84. Gumanizm ushın tiykarġı bolġan nárse -
A) insandı joqarı qádiriyat dep tán alıw zárúrliginen kelip shıġadı
B) insannıń orın alġan insanıylıġınan kelip shıġadı
C) insannıń potencial orın alġan insanıylıġınan kelip shıġadı
D) insannıń potencial yaki aktual orın alġan insanıylıġınan kelip shıġadı
85.Insan turmısında morallıq reallıqtıń tashıwshısı, sub`ekti hám jaratıwshısı -
A) insan
B) ortalıq
C) jámiyet
D) tábiyat
86. Erkin hám sanalı morallıq ózin-ózi anıqlaw, wzini aktuallastırıw, ózin júzege shıġarıw, jetilistiriw hám shaxstan sırtaġı basqa reallıqlarġa – ózi kibilerge, jámiyetke hám tábiyatqa – umtılıw etikası. Bul:
A) muhabbat etikası
B) Gumanistlik etika
C) kúsh isletpew etikası
D) diniy etika
87. Antik filosoflardıń qaysı biri qádirlenetuġın, maqtalatuġın, imkan bolatuġın qayırlılıqlardı ajıratqán?
A) Sokrat
B) Platon
C) Aristotel`
D) Demokrit
88. Qádirlenetuġın qayırlılıqlarġa Aristotel` nelerdi kirgizedi?
A) kúsh, baylıq, gózzallıq, hákimiyat
B) erlik maqtaw
C) maqsetke erisiw
D) jan hám aqıl
89. Imkaniyatlarġa Aristotel` nelerdi kirgizedi?
A) kúsh, baylıq, gózzallıq, hákimiyat
B) erlik maqtaw
C) maqsetke erisiw
D) jan hám aqıl
90. Maqtalatuġın qayırlılıqlarġa Aristotel` nelerdi kirgizedi?
A) kúsh, baylıq, gózzallıq, hákimiyat
B) erlik maqtaw
C) maqsetke erisiw
D) jan hám aqıl
91. Qádiriyatlardıń jasaw formaların kórsetiń: 1) sociallıq, 2) individual, 3) predmetli, 4) shaxsiy
A) 2, 3, 4
B) 1,2, 3
C) 1,3, 4
D) 1, 3, 4
92. Noosfera haqkındaġı táliymat avtorı -
A) O.SHpengler
B) P.Sorokin
C) K.Lorenc
D) V.Vernadskiy
93. Noosfera – bul:
A) insan aqıl menen basqaratuġın biosfera
B) insannıń ekologiyalıq mashqalaların sheshiwge múnásibeti
C) civilizaciyalıq jámiyettiń payda bolıwı hám qáliplesiwi
D) insannıń ádep-ikramlılıġınıń faktorı dep túsiniletuġın biosfera
94. Biomedicina ilimi hám den sawlıqtı saqlaw ámeliyatınıń eń jańa tabısları keltirip shıġarġan ádep-ikramlılıq mashqalalardı ańlaw, talqılaw hám sheshiwge baġdarlanġan pánleraralıq izertlewler tarawı – bul:
A) medetika
B) bioetika
C) noosfera
D) socioetika
95. «Bioetika» termini alġashqı ret kim tárepinen qollanılġan?
A) 1970 j. CHildress
B) 1970 j. Bichampt
C) 1970 j. Van Rensseler Potger
D) 1990 j. Van Rensseler Potger
96. Bioetikanıń tiykarġı principleri: 1) pacient avtonomiyasın húrmet qılıw principi, 2) «zıyan jetkizbe» principi, 3) «jaqsılıq qıl» principi, 4) ádalat principi
A) 1, 2
B) 2, 3, 4
C) 1, 3, 4
D) 1, 2, 3, 4
97. Bioetikanıń tiykarġı mashqalaları: 1) bioetikanıń júzege keliwi hám tiykarġı mashqalaları; 2) bioetikanıń xalıqaralıq hukıqıy tiykarları hám tiykarġı principleri; 3) dún`ya dinleriniń bioetikanıń ayırım mashqalalarına múnásibeti
A) 1, 2, 3
B) 1, 2
C) 2, 3
D)1, 3
98. Bioetikanıń qaysı principi medicinalıq operaciyada pacientke jetkiziletuġın zıyandı minimallastırıwdı talap etedi?
A) «jaqsılıq qıl» principi
B) «zıyan jetkizbe» principi
C) pacient avtonomiyasın húrmet qılıw principi
D) ádalat principi
99. Informaciyalı kelisim koncepciyası qaysı principi penen tiykarlanadı?
A) «jaqsılıq qıl» principi
B) «zıyan jetkizbe» principi
C) pacient avtonomiyasın húrmet qılıw principi
D) ádalat principi
100. Qaysı princip pacientlerge ádalatlı hám teń múnásibet qılıw, medicinalıq járdem kórsetiwde sheklengen resurslardı ádalatlı bólistiriw zárúrligin atap kórsetedi?
A) «jaqsılıq qıl» principi
B) «zıyan jetkizbe» principi
C) pacient avtonomiyasın húrmet qılıw principi
D) ádalat principi