1. O’zbekiston Respublikasining “Davlat tili haqida”gi qonunlari hamda

istiqbollari

Bu sohada bakalavriat bitiruvchilari ishga joylashish hokimiyat yoki qaerda bo'lishidan qat'i nazar, qiyinchilik tug'dirmaydi yirik korxonalar. Dastlab, qoida tariqasida, ular texnik xodimlar, arxivchilar, qo'shimchalar, kotiblar lavozimlarini egallaydilar. Agar trening axborot ixtisosligi bo'lsa, unda faoliyat sohasi yanada kengroq. Bunday bitiruvchilar kotiblar, axborot xavfsizligi bo'yicha mutaxassislar, IT bo'limlari xodimlari lavozimlariga ishonishlari mumkin. Moddiy ish haqi darajasi faoliyat sohasiga va ish beruvchi kompaniyaga bog'liq. Munitsipal va davlat xizmatchilari uchun daromad 30 dan 40 ming rublgacha bo'ladi. Xodimlar uchun tijorat tashkilotlari, va yana axborot markazlari bilim talab qilinadigan joyda xorijiy til, elektron ofis boshqaruvi va nozik ma'lumotlarni qayta ishlash pul daromadlari ancha yuqori.
Hujjatlar bo'yicha mutaxassis - bu hujjatlar bilan ishlaydigan mutaxassis. Mutaxassis hujjatlar ma'lumotlar bazasini yuritadi, elektron hujjat aylanishini boshqaradi, hujjatlarning kompaniyada belgilangan standartlarga muvofiqligini nazorat qiladi, yozishmalar bilan ishlaydi va boshqa ko'plab vazifalarni bajaradi.
Hozirgi vaqtda hujjat mutaxassisi lavozimi juda dolzarb va zavqlanadi katta talabga ega yirik korxonalarda.

19. Kasbga oid hujjat namunalari bilan ishlash. (bildirishnoma, hisobot, xizmat yozishmalari)


20.Mavzuga oid tadqiqot va uni olib borish jarayonlari.

Reja:

1 Ilmiy tadqiqotlar olib borishning asosiy usullari

2 I1miy bilimni umumlashtirish va tizimlashtirish

3 Ilmiy tadqiqot ishlarida modellashtirish

Ilmiy tadqiqot - yangi bilimlarni ishlab chiqish jarayoni, bilish faoliyati turlaridan biri. Unga obʼyektivlik, ishonchlilik, aniklik xos. Ilmiy tadqiqot hamma shartlarga amal qilib takrorlanganda hamisha birdek natija beri-shi, bahs etilayotgan masalani isbotlashi lozim. Ilmiy tadqiqot bir-biri bilan boglangan ikki kiyem — tajriba va na-zariyadan iborat. Ilmiy tadqiqotning asosiy komponentlari: mavzuni belgilash, mavjud axborotni, tadqiqot sohasidagi shartsharoit va metodlarni, ilmiy farazlarni oldindan taxlil etish, tajriba oʻtkazish, olingan natijalarni taxlil etish va umumlashtirish, kelib chiqqan farazlarni olingan dalillar asosida tekshirish, yangi fakt va qonunlarni ifodalab berish, ilmiy bashorat yuritish. Ilmiy tadqiqotlarni fundamen-tal va amaliy, miqdoriy va sifatiy, noyob va kompleks tadqiqotlarga aj-ratish keng tarqalgan. Ilmiy tadqiqotlarning metod va tajribalari fanning oʻzidagina emas, balki koʻpgina iqtisodiy va ijtimoiy masalalarni qal qilishda ham keng qoʻllaniladi

IImiy tadqiqotlar olib borishning asosiy usullari ilmiy tadqiqotlarni amalga oshirish ma'lum bir sistemaga va oldindan ishlab chiqilgan rejaga asosan olib boriladi. I1miy tadqiqotdan ko'zlangan maqsadga erishish aniq bir tadqiqot olib borish uslubiga tayangan holda va unga asosan amalga oshiriladi. Fanning alohida sohasining rivojlanishi bilan bog'liq obyektiv qonunlar umumiy va xususiyga bo'lingani kabi ilmiy tadqiqot usullari ham umumiy va xususiyga bo'linadi . Tavsifty - dalillar (asarlar) yig'ish va ulami dastlabki guruhlarga ajratish.

Mantiqiy-analitik - dahl va asosing tahlili. Ilmiy anglashning sifat va miqdoriy usularidan foydalanish. Umuman, tadqiqot!ar oiib borishdajuda ko'plab usullardan foydalaniladi. Ulardan ayrimlari turli xiI fan sohalarida foydaJ anilishi mumkin. Masalan, matematik usullar, fanning turli sohaJarida qo'l!ar.ilsa, tenzometrik o'1chash - mexanikada, sistemali yondashuv, termodinamik usul - energetikada va h.k. Aniq usullar aniq bir obyektning mohiyatini o'rganish, ko'zlangan ilmiy va amaliy muammoni yechi~:hbilan bog'liq obyektiningxususiyatlari va o'ziga xos tomonlarini o'rganishda qo'llaniladi. Masalan, energotexnologik jarayonlarda energiya tejamkorlik muammolami yechishda energetik balans tengiamasiga va energiyani saqlanish qonuniga asoslaniladi. Elektromagnit jarayonlarini o'rganishda Maksve tenglamalar sistemasi va elektrodinarnika qonunlaridan foydalaniladi. llmiy tadqiqotlar olib borish borliq haqidagi obyektiv bilimlami isshlab chiqish va nazariy tomondan sistemalashtirishdan iborat inson faoliyati sohasi bo'lib, u quyidagilarni o'z ichiga oladi: - ilmiy tushunchalar, tamoyillar va aksiomalar, ilmiy qonunlar, nazariyalar va farazlar, empirik ilmiy faktlar, uslublar, usullar va tadqiqot yo'Hari tarzidagi uzluksiz rivojlanib boruvchi bilimlar tizimini; - bilimlarning mazkur tizimini yaratish va rivojlantirishga yo' naitirilgan insonlarning ilmiy ijodi; - insonlar ijodining ilrniy mehnat obyektlari, vositalari vailmiy faoliyat sharoitlari bilan ta'minloychi muassasani. Tadqiqot olib borish faktlar to'plashdan boshlanadi, ular o'rganiladi va sistemalashtiriladi, umumlashtiriladi, ma'lum bo'lganlarni tushuntirish va yangilarini oldindan aytib berishga imkon beruvchi ilrniy bilimlar mantiqiy tuzilgan sistemalarni yaratish uchun ayrim qonuniyatlarni ochishdan iborat bo'ladi. Tamoyil (postulat)lar va aksiomalar ilmiy bilishning boshlang'ich holati hisoblanadi, bular sistemalashtirishning bosWang'ich shakli bo'lib, ta'limot, nazariya va h.k. (masalan, kvant mexanikasidagi Bor postulati, Yevklit hodisasi aksiomalari va b.)Jar asosida yotadi.

I1miy bilimni umumlashtirish va tizimlashtirishning oliy shakli bo'lib ta'rif hisoblanadi. U mavjud obyektlar, jarayonlar va hodisalarni umumlashtirib idroklashga, shuningdek, yangilarini oldindan aytib berishga imkon beruvchi tadqiqotlarning ilmiy tamoyillari, qonunlari va usullarini ifodaJaydi. Ilmiy bilim tizimida ilmiy qonunlar muhim tarkibiy qism bo'Jib rusoblanadi, bular tabiat, jamiyat va tafakkurdagi eng ahamiyatli , barqaror va takrorlanuvchi obyektiv ichki bog'liqlikni aks ettiradi. Odatda ilmiy qonunJar umumiy tushunchalar, kategoriyalar jumlasiga kiradi. Olimlarilmiy natija (ijobiy yoki salbiy)ga erishish vositasi sifatidagi daliliy materiallarga yetar!icha ega bo'lmagan hollarda faraz (gipoteza)dan foydalanadilar. Faraz ilmiy taxmin bo'lib, tajribada tekshiIishni talab etadi va nazariy jihatdan ishonchli ilmiy nazaJiya bo'lish uchun asoslanishi lozim. Fan masalalarni hal qilish omili bo'lib, nazariyalar ishlab chiqish, borliq obyektiv qonunlarini ochish, ilmiy faktlarni aniqlash va h.k.lar hisoblanadi.
21.Sohaning innovatsion yangiliklari haqida taqdimot tayyorlash.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Ilmiy va innovatsion faoliyatni rivojlantirish bo‘yicha davlat boshqaruvi tizimini takomillashtirish to‘g‘risida” 2021-yil 1-apreldagi PF-6198-son Farmoni hamda “Ilm-fan sohasidagi davlat siyosati va innovatsion rivojlantirishdagi davlat boshqaruvini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2021-yil 1-apreldagi PQ-5047-son qarori ijrosini ta’minlash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:

1. Quyidagilarni nazarda tutuvchi O‘zbekiston Respublikasi Innovatsion rivojlanish vazirligi to‘g‘risidagi nizom 1-ilovaga muvofiq tasdiqlansin:
O‘zbekiston Respublikasi Innovatsion rivojlanish vazirligining (keyingi o‘rinlarda — Vazirlik) maqomi va tuzilmasi;
Vazirlik va uning markaziy apparati, hududiy boshqarmalarining asosiy vazifalari va funksiyalari, shuningdek, huquqlari hamda majburiyatlari;
Vazirlik rahbarlarining asosiy funksional vazifalari, shu jumladan, vazir o‘rinbosarining soha yo‘nalishlari bo‘yicha asosiy vazifalari hamda javobgarligi;
Vazirlik faoliyatining tashkiliy asoslari, hisobdorligi, faoliyat samaradorligini baholash mezonlari, hay’at va boshqa maslahat, konsultativ va ekspert organlari faoliyatini tashkil etish tartibi;
Vazirlik faoliyatini moliyalashtirish va uning xodimlarini moddiy rag‘batlantirish tartibi.
2. Davlat boshqaruvi organlari va xo‘jalik birlashmalari rahbar o‘rinbosarlarining biriga innovatsiyalarni joriy etish bo‘yicha quyidagi qo‘shimcha vazifalar (Chief Innovation Officer) (keyingi o‘rinlarda — rahbar o‘rinbosarlari) yuklatilsin:
iqtisodiyotning real sektori va ishlab chiqarish tarmoqlarining ilmiy ishlanma va innovatsiyalarga bo‘lgan ehtiyojlarini aniqlashda ishtirok etish hamda tarmoq bo‘yicha ilmiy-tadqiqotlarni rivojlantirish asosida ilm-fan va ishlab chiqarish integratsiyasini mustahkamlash;
yangi ishlanmalarni tijoratlashtirish va ishlab chiqarishga joriy etish hamda ratsionalizatorlik faoliyatini rivojlantirish choralarini ko‘rish;
ishlab chiqarish jarayonlarini samarali tashkil etishga qaratilgan yangi ishlanmalar sinovlarini tarmoq tashkilotlarida sanoat darajasida o‘tkazishni tashkil etish;
tarmoq tashkilotlarining ishlab chiqarish ko‘rsatkichlarini yaxshilash maqsadida ularni innovatsion rivojlantirishga qaratilgan rejalarini amalga oshirish va rivojlantirish istiqbollari bo‘yicha takliflar ishlab chiqish;
yuqori texnologiyali va tijoratlashtiriladigan mahsulotlarni ishlab chiqish maqsadida ilmiy tashkilotlar va ishlab chiqarish sektori o‘rtasida integratsiyani ta’minlash;
davlat boshqaruvi organlari, mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari, xo‘jalik birlashmalari va boshqa tashkilotlarga joriy etiladigan yangi ishlanmalarni moliyalashtirish uchun tavsiya qilish;
ilmiy-tadqiqotlar, ishlanmalar va intellektual faoliyat natijalari tijoratlashtirilishini moliyalashtirishda ko‘maklashish;
ilmiy ishlanmalarni qo‘llagan holda yaratilgan tovarlarni (ishlarni bajarish, xizmatlarni ko‘rsatish) realizatsiya qilish orqali innovatsion loyihalarni tijoratlashtirish.
3. Davlat boshqaruvi organlari va xo‘jalik birlashmalari bir oy muddatda:
shtat birliklari doirasida rahbar o‘rinbosariga bo‘ysunuvchi innovatsion faoliyat bilan shug‘ullanishga mas’ul bo‘linmani tashkil etsin;
innovatsion faoliyat sohasida uch yilga mo‘ljallangan “yo‘l xaritasi”ni ishlab chiqib, Vazirlik bilan kelishgan holda tasdiqlasin.
4. Vazirlik va Davlat aktivlarini boshqarish agentligining “Yashnobod” innovatsiya texnoparkiga Ilm-fanni moliyalashtirish va innovatsiyalarni qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi tomonidan ajratilgan qarzning qaytarilmagan qismini to‘liq ushbu texnopark ustav kapitalini oshirishga yo‘naltirish to‘g‘risidagi takliflariga rozilik berilsin.
Belgilab qo‘yilsinki, “Yashnobod” innovatsiya texnoparki rezidenti maqomini berish texnopark direksiyasi taqdimnomasiga asosan Vazirlik hay’atining qarori bilan amalga oshiriladi.
5. Ilmiy tashkilotlarning ilmiy yordamchi va xizmat ko‘rsatuvchi xodimlar shtat normativlarini belgilash tartibi 2-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
6. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 3-ilovaga muvofiq ayrim qarorlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilsin.
7. Vazirlik manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda o‘zlari qabul qilgan normativ-huquqiy hujjatlarni bir oy muddatda ushbu qarorga muvofiqlashtirsin.
8. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining maslahatchisi — IT-texnologiyalar, telekommunikatsiyalar va innovatsion faoliyatni rivojlantirish masalalari departamenti boshlig‘i O.M. Umarov hamda O‘zbekiston Respublikasi innovatsion rivojlanish vaziri I.Y. Abdurahmonov zimmasiga yuklansin.