1. sanoat portlovchi moddalari tasnifi. Portlatish vositalari tasnifi. Initsiyalovchi portlovchi moddalar va ularning qo‘llanish sohasi

Qo'llanish sharoiti bo'yicha
Sanoat portlovchi moddalar qo'llanish sharoiti bo'yicha saqlagichli va saqlagichsiz portlovchi moddalarga bo'linadi . Ular o' z navbatida 8 ta sinfga bo'linadi.
1-sinf: faqat ochiq kon ishlariga mo'ljallangan saqlagichsiz sanoat PM lari, ushbu portlovchi moddalar belgisi tashqi qadog'ida oq rangli chiziq tortilgan bo'ladi . Bu sinf 4 ta guruhga bo'linadi:
1 guruh: mustahkam va o'ta mustahkam suvli tog ' jinslarida portlatish ishlarini olib borishga mo'ljallangan suvga chidamli granulali portlovchi modddalar. Ushbu portlovchi moddalarga alyumatol, granulatol, grammonit 50/50B, grammanit 30/70B misol bo’ladi.
2 guruh: quruq va suvli sharoitlarda joylashgan mustahkam va o' ta mustahkam tog' jinslarida portlatish ishlarini olib borishga mo'ljallangan, suvga to'yintirilgan PMlar. Ularga akvatol, ifzanit, karbatol, emulsiali portlovchi moddalar misol bo'ladi .
3 guruh: kar'yerlarda negabaritlarni ikkilamchi maydalash uchun qo'llaniladigan kumulyativ tashqi zaryadlar .Ularga ЗКН ЗКП turkumiga kiruvchi tashqi kumulyativ zaryadlar misol bo’ladi.
4 guruh: sezgirligi past bo`lgan portlovchi modda zaryadlarini initsiyalash uchun qo`llaniladigan oraliq detanatorlar. (Initsiyalash bu portlovchi moddaning zaryadiida detanatsiyani qo`zg`atish).
2- sinf: gaz va chang portlash havfi mavjud bo`lgan shaxtalardan tashqari ochiq va yer osti kon ishlarida qo`llaniladigan saqlagichsiz portlovhi moddalar, ularning alohida belgisi tashqi qadog’ida qizil rangli chizig’i bo’ladi. Ushbu sinf quyidagi 3 ta guruhga bo’linadi.
1 guruh: granulali portlovchi moddalar bo’lib o’z navbatida quyidagi kichik guruhlarga bo’linadi:

1. 
   Suvli sharoitda joylashgan o’rtacha mustahkam va mustahkam tog’ jinslarini portlatishga mo’ljallangan portlovchi moddalar. Ularga Granulit AC4B, AC8B lar misol bo’ladi.
   
2. 
   Nam sharoitda joylashgan o’rtacha mustahkam va mustahkam tog’ jinslarini portlatish ishlarini olib borishga mo’ljallangan suvga chidamsiz portlovchi moddalar. Ularga: granulit AC4, granulit AC8, grammonit 79-21, grammonit 80-20, grammonit 82-18 portlovchi moddalari kiradi.
   

2 guruh: quruq va suvli sharoitlarda portlash ishlarini olib borishga mo’ljallangan patronlar ichiga joylashtirilgan suvga chidamli, yuqori quvvatli zichlashtirtilgan portlovchi moddalar.
3 guruh: suvga chidamli kukunsimon portlovchi moddalar bo’lib, ular o’z navbatida quyidagi 4 ta kichik guruhlarga bo’linadi

1. 
   Quruq yoki suvli sharoitlarda joylashgan mustahkam tog’ jinslarida portlatish ishlarini olib borishga mo’ljallagan standart diametrli patronlar ichiga joylashtirilgan suvga chidamli, yuqori quvvatli portlovchi moddalar. Ularga Ammonit skalniy №1 portlovchi moddasini misol qilish mumkin.
   
2. 
   Quruq va suvli sharoitlarda joylashgan o’rtacha mustahkam tog’ jinslarida portlatish ishlariga mo’ljallangan standart diametrli patronlarga joylashtirilgan va qadoqlanmagan o’rtacha quvvatli, suvga chidamli portlovchi moddalar. Ularga Ammonit №6JV (etalon portlovchi modda) portlovchi moddasini misol qilish mumkin.
   
3. 
   Quruq va suvli sharoitlarda joylashgan mustahkam tog’ jinslarida portlatish ishlarini olib borishga mo’ljallangan standart va kichik diametrli patronlar ichiga joylashtiriligan nitroglitserinli portlovchi moddalar. Ularga Detonit M Detonit 10A portlovchi moddalarini misol qilish mumkin.
   
4. 
   Quruq va suvli sharoitlarda joylashgan mustahkam tog’ jinslarida portlatish ishlarini olib borishga mo’ljallangan plastik portlovchi moddalar. Ularga Akvanal №1, Akvanit portlovchi moddalarini misol qilish mumkin.