1 savol Замонавий маълумот узатиш тизимларининг роли ва аҳамияти

Dekodlash. Dekodlash algoritmi yuqori extimollik tajribaga asoslangan xolda, amalga oshiriladi. Dekodlash jarayonida xatolarni to‘g‘irlash, to‘g‘ri kodli so‘zning o‘tishiga erishish uchun aprior va aposterior extimollikka asoslangan xolda amalga oshiriladi.
Kodli so‘zning dekoderga kelib tushgunicha bo‘lgan ma’lumot aprior, kodli so‘zni qayta ishlab bo‘lingandan keyin qabul qilingan ma’lumot, aposterior deb yuritiladi. Berrou o‘z ish faoliyatida turbo dekoderlarda yuqori extimolikka ega aprior algoritmdan foydanishni taklif etadi. (angl. Maximum of A-posteriori Probability, MAP), shuningdek Bala algoritmi foydalanishni xam qo‘llab quvvatlaydi.
Bala algoritmi dekodlangan bitlar uchun «yengil» ishonchlilikni beradi. Ya’ni chiquvchi satxda dekodlashni ishonchli natijaga erishishini ta’minlaydi. Qattiq struktura esa, dekoderning chiqishida dekodlangan bitning eng katta qiymatini shakllantiradi. Yumshoq strukturada xisoblashda chiquvchi signalning batafsilroq bo‘lgan diskretizatsiyasi ishlatiladi. U berilgan bitning extimoli to‘g‘riligini xarakterlaydi. Yumshoq yechimni qo‘llash tufayli turbo dekoderlarda bir nechta dekoderlash iteratsiyalari samarali qo‘llanilishi yuzaga keladi. Birinchi dekoderlash iteratsiyasining chiqishidagi kodli so‘zning qabul qilingani aposterior ma’lumot deyiladi.
№71 Турбо коднинг умумий тузилиш схемаси

Turbo-kod parallel kaskad – blokli tizim kodi bo‘lib, u raqamli ma’lumotlarni shovqinli aloqa kanalida uzatishda yuzaga keladigan xatolarni to‘g‘irlash imkonini beradi.

Turbo –kodning tuzilishi. Shennonga ko‘ra eng yaxshi kod sifatida, malumotlarni uzluksiz vaqt ichida uzatadigan va vaktning xar bir laxzasida tasodifiy kod elementlarini shakllantiradigan kod xisoblanadi.
Qabul qiluvchida tasodifiy tarzda buzilgan, turli cheksiz ma’lumotlar mavjud bo‘ladi. Dekoder bu nusxalardan yuborilgan xabarga yaqin (mos) bo‘lgan nusxani tanlashi kerak. Bu o‘z navbatida nazariy jixatdan o‘zi bilan signalda barcha xatolarni to‘g‘irlash imkonini beruvchi mukammal kodni taqdim etadi. Turbo-kod bu yo‘nalishda ilk qadam xisoblanadi.
73-savol.Турбо кодларнинг афзалликлари ва камчиликлари