1. Сифат тушунчаси ва сифатни ошириш зарурияти Махсулотнинг сифат курсаткичлари ва уларни бахолаш усуллари


Стандартлаштириш, сертификатлаштириш, атесстация ва назорат килиш


Download 119 Kb.
bet4/6
Sana14.12.2022
Hajmi119 Kb.
#1007431
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
1355137256 40762

Стандартлаштириш, сертификатлаштириш, атесстация ва назорат килиш

Махсулот сифати муаммосига тегишли масалалардан бири стандартлаштиришдир.


Стандартлаштириш - стандартларни белгилаш ва куллаш жараёни. У нормал ижодий фаолият булиб, сифатнинг оптимал курсаткичларини, махсулотнинг параметрик каторларини, назорат килиш, синаш усуллари ва хоказоларни ишлаб чикишни ва катъи белгилашни уз ичига олади.
Стандартлаштириш махсулот сифатини бошкаришнинг ташкилий ва норматив асоси хисобланади. У барча нормаларни стандарт, йурикнома, махсулотни асослаш учун керакли шартлар усули каби хужжатларда акс эттиради.
Стандартлаштиришнинг энг мухим ахамияти шундаки, у ишлаб чикаришнинг ривожланиш суръати ва даражасига зарурий таъсир курсатади. Бунинг учун эса стандартлаш фан ва техника хамда амалий тажрибаларнинг охирги ютукларига таянади.
Узбекистонда стандартлаштириш миллий иктисодиётни бошкариш ва ташкил этиш билан чамбарчас боглик. Стандарлашнинг асосий, энг мухим вазифаси халк хужалиги, ахоли, мамлакат мудофааси учун тайёрланадиган махсулотларга юкори талаблар белгиловчи норматив-техник хужжатлар тизимини яратиш хамда ушбу хужжатдан тугри фойдаланишни назорат килишдан иборат.
Харакатдаги, мавжуд стандартлаштириш тизими куйидагиларни ишлаб чикишга ва доимий фаол холатда булишига имконият яратади:

  • ягона техник тил;

  • махсулотнинг мухим техник тавсифининг унификациялашган каторлари, яъни улчам айирмаси (куйим ва тушиш, кучланиш, тез-тез кайталаниш ва бошкалар);

  • умуммашинасозликда ишлатиладиган буюмларнинг типо-размер каторлари ва намунали конструкциялари (подшипниклар, крепеж, кесувчи асбоблар ва бошкалар);

  • техник-иктисодий ахборотлар классификаторлари тизими;

  • материаллар ва моддалар хоссалари тугрисида аник маълумотлар берадиган далилларни.

Узбекистон стандартлаш тизими халкаро, регионал ва миллий тизимлар билан уйгунлашиши ва куйидагиларни таъминлаши лозим:

  • сифат ва махсулот номенклатураси, хизмат ва жараёнлар, инсонларнинг хаёти ва соглиги, атроф-мухитни мухофаза килиш масалалари буйича истеъмолчилар ва давлат манфаатларини;

  • махсулот мос келишининг узаро алмашуви, яъни бир-бирини алмаштира олишини;

  • инсон ва моддий ресурсларни тежашга кумаклашиш хамда ишлаб чикаришнинг иктисодий курсаткичларини яхшилашни;

  • ижтимоий-иктисодий дастурлар ва йирик лойихаларнинг норматив-техник базасини яратишни;

  • ишлаб чикаришда ва савдода техник тусикларни бартараф этишни, дунё бозорида махсулот ракобатбардошлигини, халкаро мехнат таксимотида самарали катнашишини ва х.к.ларни таъминлаши керак.

Стандартлаштириш бир катор тамойилларга асосланади:

  • тармокланиш - умумий хусусиятга эга булган нарсалар, жараёнлар, муносабатлар татбик этиш мумкин булган объектлар доирасини аниклайди;

  • вариантлилик - окилона хилма-хиллик, ранг-барангликни яратиш - стандартлашган объектга кирувчи стандарт элементларнинг окилона турлари минимумини таъминлайди;

  • тизимлилик - стандартга тизим элементи сифатида карайди;

  • узаро алмашувчанлик - техникага мувофик турли вакт-маконнинг турли нукталарида тайёрланган бир хил деталларни йигиш ёки алмаштиришни назарда тутади.

Стандарт деганда нима тушунилади?

Download 119 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling