1. Suyaklaring joylashishi,shakli va vazifasi bo`yicha klassifikatsiyasi

133)Yuqori kavak vena ,hosil bo’lishi ,topografiyasi.Toq va yarimtoq venalar 

   Yuqorigi kavak vena (v. cava superior )tizimi bosh, bo’yin,ikkala qo’l,ko’krak qafasi,qisman 

qorin devoridan qon yig’adi.Uzunligi 5-8 sm,kengligi 21-25mm,1-o’ng qovurg’ani to’sh 

suyagiga birikkan sohasida o’ng va chap yelka bosh venalarining qo’shilishidan hbdi.Yuqori 

kovak vena pastga tomon yo’nalib 3- qovurg’a tog’ayini to’sh suyagiga birikkan joyida o’ng 

bo’lmachaga quyiladi.Venani old tomonida ayrisimon bez joylashgan.Yuqori kavak venaga 

o’ng tomondan toq vena chap tomonidan ko’ks oralig’I va perikardning mayda venalari 

quyiladi.Yangi tug’ilgan chaqaloqda diametri 10-12mm 1 –qovurga oraligida joylashgan .1-3 

yoshda 2-qovurga ,4-10 yoshda 3-qovurga sohasida bo’ladi.Muskul tolasi kam bo’lib klapani 

yo’q.Yurakka quyilish joyida toq vena v. azygosni qabul qiladi va vv 

mediastinalis,vv.pericardicae ni ham qabul qiladi. Yuqori kavak venaning tanadan qon 

yig’uvchi oqimlariga toq va yarim toq venalar kiradi.Toq vena (v azygos) o’ng ko’tariluvchi 

venalarining (v lumbale assendens dextra ) davomidir.U orqa ko’ks oralig’I (mediastinum 

posterior)da joylashgan. U ko’krak qafasiga diafragmaning bel qismining o’ng oyoqchalari 

o’rtasidan o’tib kiradi.Yuqorigi kavak venaga borguncha toq venaga o’ng yuqori qovurgalar aro 

vena ,4-11 orqa qovurgalararo venalar ,yarim toq vena ,ko’krak qafasi azolari 

qizilo’ngach,Bronx,perikard,ko’ks oralig’I venalari quyiladi.Yuqori kavak venaga quyilish 

joyida 1juft klapani bor. Yarim   toq vena (v hemiazygos) toq venadan ingichka ,chap 

ko’tariluvchi bel venalarining (v. lumbalis assendens sinistra) davomidir. U ko’krak qafasiga 

diafragmani bel qismining chap oyoqchalari o’rtasidan o’tib kiradi .Ko’krak bo’shlig’ida 4-5ta 

pastki qovurg’alar aro venalarni qabul qiladi. 7-10 ko’krak umurtqalari sohasida toq vena o’ng 

tomonga burilib umurtqa pog’onasini oldidan o’tadi va toq venaga quyiladi.Yarim toq venaga 6-

---

 

 

7 ta yuqorigi orqa qovurg’alar aro venalar ,qizilo’ngach va ko’ks oralig’I venalaridan hosil 

bo’lgan qo’shimcha  yarim toq vena (v. hemiazygos accesoria ) quyiladi.Toq va yarim toq 

venalarning asosiy oqimlaridan bir orqa qovurgalar aro venalar shu nomdagi arteeiyalar bn 

qovurgalar oralig’da joylashib ko’krak qafasi va qisman qorin devorining oldingi qismidan qon 

yig’adi.Bu venalarga orqa mushaklari va terisidan (r.dorsalis)lar hamda tashqi va ichki umurtqa 

pogonasi chigallaridan hosil bo’lgan umurtqalar aro venalar quyiladi.Ichki umurtqa pogonasi 

vena chigallari umurtqa kanali ichida suyak parda bn orqa miyani qattiq pardasi o’rtasida katta 

ensa teshigidan dumgaza suyagining uchigacha bo’lgan sohada joylashadi.Ularga orqa miya 

venalari (vv.spinales) va umurtqalarning g’ovak moddasi venasi quyiladi.Tashqi umurtqa 

pogonasi chigali umurtqalarning tashqi tomonida joylashgan