1. Tashqi Savdo siyosatining moxiyati va vositalari

O’zbekiston Respublikasi tashqi savdo siyosatining xususiyatlari va uni
takomillashtirish yo’nalishlari.
O’zbekiston Respublikasi tashqi savdo siyosati iqtisodiy o’sishning yuqori sur’atlariga
erishish, inflyatsiya sur’ati va ishsizlik darajasilarining me’yor darajasida bo’lishini ta’minlash,
valyuta zahiralarini ko’paytirish, milliy valyuta almashinuv kursining mo’tadil devalvatsiyasi va
to’lov balansining barqarorligini ta’minlash maqsadlariga qaratilgan.
Tayyor raqobatbardosh mahsulotlar eksportini faol oshirish va bu mahsulotlar etkazib
beriladigan mamlakatlar geografiyasini yanada kengaytirish vazifasini amalga oshirish eksport
hajmini barqaror o’stirish, tashqi bozordagi o’zgarishlar ta’sirida uning hajmi keskin kamayishi
xavfini bartaraf etish imkonini beradi.
O’tgan yillar mobaynida eksport qiluvchi korxonalarni qo’llab-quvvatlash borasida amalga
oshirilgan chora-tadbirlar iqtisodiyotimizning eksport salohiyatini yuksaltirish, tashqi savdo
tarkibida ijobiy siljishlarga erishish, uning hajmini barqaror o’stirish imkonini bermoqda.

Xulosalar

Savdo siyosati – byudjet solik siyosatining, tashki savdo xajmlarini soliklar, subsidiyalar, valyuta nazorati va import yoki eksportni to`gridan-to`gri cheklashlar orkali tartibga solishni o`z ichiga olgan, nisbatan mustakil yo`nalishdir.
Tashki savdoni tartibga solishda eng ko`p ko`llaniladigan usul importga tarif belgilash bo`lib, buning natijasida ichki baxolarning o`sishi kuzatiladi. Importga tariflarni joriy kilishdan iste`molchilar ko`rgan zarar ishlab chikaruvchilar va davlat ko`rgan foydadan katta bo`ladi. Importga tariflarni joriy kilishdan ko`riladigan foyda va zararlar nisbati munozarali masaladir. Ammo import tariflari ichki ishlab chikaruvchilarni ximoya kilish, to`lov balansini tartibga solish maxsadlarida keng ko`llaniladi.
Eksportga subsidiyalar valyuta tushumini ko`paytirish, ortikcha maxsulotdan kutulish, tashki bozorni egallash uchun ko`llaniladi. eksport subsidiyalarini ko`llash dempingga olib kelmasligi kerak, chunki demping xalkaro savdo koidalariga ko`ra ta`kiklangan. Tashki iktisodiy faoliyatni litsenziyalash va kvotalar o`rnatish xalkaro savdoni tartibga solishning bevosita usullaridir. Xalkaro savdo siyosati vositalari va tadbirlari mamlakat iktisodiyoti xolatidan kelib chikib echilayotgan vazifalarga muvofik tanlanadi. Savdo siyosati – byudjet soliq siyosatining, tashqi savdo hajmlarini soliqlar, subsidiyalar,
valyuta nazorati va import yoki eksportni to’g’ridan-to’g’ri cheklashlar orqali tartibga solishni
o’z ichiga olgan, nisbatan mustaqil yo’nalishdir.
Tashqi savdoni tartibga solishda eng ko’p qo’llaniladigan usul importga tarif belgilash
bo’lib, buning natijasida ichki baholarning o’sishi kuzatiladi. Importga tariflarni joriy qilishdan
iste’molchilar ko’rgan zarar ishlab chiqaruvchilar va davlat ko’rgan foydadan katta bo’ladi.
Importga tariflarni joriy qilishdan ko’riladigan foyda va zararlar nisbati munozarali masaladir.