1-tema: Ekonomikalıq geografiya pániniń predmeti, izertlew usılları hám wazıypaları

1-TEMA: Ekonomikalıq geografiya pániniń predmeti, izertlew usılları hám wazıypaları

1. 
   Ekonomikalıq geografiya pániniń predmeti, mazmunı, maqseti hám wazıypaları
   
2. 
   Ekonomikalıq geografiyanı tábiiy hám ekonomikalıq pánler sistemasındaǵı ornı
   
3. 
   Ekonomikalıq geografiya pániniń basqa pánler arasında tutqan ornı
   

1. 
   Ekonomikalıq geografiya pániniń predmeti, mazmunı, maqseti hám wazıypaları
   

Ekonomikalıq geografiya dinamikalıq pánlerden biri bolıp, barlıq sociallıq pánler sıyaqlı social-ekonomikalıq hám siyasiy processlerdiń tikkeley tásirinde rawajlanadı.
Ekonomikalıq geografiya páni mámleketlerdiń ekonomikalıq rawajlanıw shárayatı, mámleketler hám ekonomikalıq rayonlar ortasında ekonomikalıq baylanıslardı qáliplesiw há rawajlanıw nızamlıqların, miynet resursları hám bántlik mashqalaların, statistikalıq maǵlıwmatlardı ulıwmalastırıw hám analiz qılıw tiykarında mámleket hám aymaqlar xojalıǵı rawajlanıw ózgesheliklerin úyrenedi.
Ekonomikalıq geografiya pániniń ilimiy-izertlew ob`ekti islep shıǵarıw bolıp, ol ápiwayıdan quramalı tárep qaray ózgerip bardı hám rawajlandı. Onı qısqasha tómendegishe sáwlelendiriw múmkin, islep shıǵarıw – xojalıq islep shıǵarıwshı kúshler, aymaqlıq islep shıǵarıw kompleksleri, islep shıǵarıwshı kúshlerdiń aymaqlıq sistemaları hám aymaqlıq social-ekonomikalıq sistemalar.
Házirgi dáwirde Evolyucion rawajlanıwdı ámelge asırǵan ekonomikalıq geografiya páni social-ekonomikalıq geografiya pánine aylandı. Social-ekonomikalıq geografiya aymaqlıq social-ekonomikalıq sistemalardıń qáliplesiwi, rawajlanıwı jáne de olardı sociallıq islep shıǵarıwdı tákirar payda qılıw hám átirap-ortalıq penen óz-ara baylanıslılıǵı processinde basqarıw táreplerin izertleydi.
Pán predmeti de social-ekonomikalıq geografiya ilimiy analizdiń jańa usılların endiriw, ilimiy prognozlaw hám basqarıw metodologiyasın ózlestiriw dawamında áste-aqırın keńeye bardı. Ekonomikalıq geografiyanıń fundamentallıǵı, onıń aymaqlıq jantasıwı arqalı bárqulla saqlanıp turǵan pán predmetiniń rawajı komplekslilik jáne de sistemalılıq ideyalarınıń qáliplesiwi hám ózlestiriliwi jolınan bardı.
Sociallıq ekonomikalıq geografiya pániniń predmeti – islep shıǵarıwdı aymaqlıq shólkemlestiriw, aymaqlıq islep shıǵarıw kompleksleriniń qáliplesiwi hám rawajlanıwı jáne de olardı basqarıw nızamlıqların úyreniw, aymaqlıq social-ekonomikalıq sistemalardıń qáliplesiwi, rawajlanıwı, olardı sociallıq islep shıǵarıwdı tákirar payda qılıw jáne de átirap-ortalıq penen óz-ara baylanıslılıǵın basqarıwǵa shekem dáwirdi qamrap alǵan basqıshlar jaǵdayında rawajlanıp keldi.
Zamanagóy social-ekonomikalıq geografiya aymaqlıq social-ekonomikalıq sistemanıń ol yaki bull táreplerin izertlewge óziniń tiykarǵı itibarın baǵdarlawshı, quramalı keń tarmaqlı pánler sisteması hám pán baǵdarlarınan quralǵan.
Social-ekonomikalıq geografiya úyreniwshi tómendegi aymaqlıq social-ekonomikalıq sistemalardı ayrıqsha kórsetiw múmkin:

• 
  óndiristiń (sanaat, awıl xojalıǵı) aymaqlıq social-ekonomikalıq sistemaları;
  
• 
  xalıqtıń aymaqlıq (xalıqtı tákirar payda etiw, onıń migraciyası, miynet resursları hám t.b.) social-ekonomikalıq sistemaları;
  
• 
  xalıq jaylasıwınıń (qala hám awıl xalqı) aymaqlıq sistemaları;
  
• 
  xalıqqa xızmet kórsetiwdiń (sociallıq, turmıslıq, sawda, ulıwma awqatlanıw, fizikalıq tárbiya hám sport hám t.b.) aymaqlıq sistemaları.
  

2.