1-tema. Zamanagóy mektepte individuallıqqa baģdarlantırılģan tàlim processi (4 saat) Reje

Tálim processinde rawajlandırıwshı ortalıqtı shólkemlestiriw (konkurslar, olimpiadalar, izertlewshilik xızmeti). Tálimdi individuallastırıw.

Tálimdiń mazmunı anıq individuallastırıldı, sol sebepli gruppada túrli jas daǵı, hár túrlı tayarlıq dárejesindegi studentler bolıwı múmkin. Hár bir student ushın shınıǵıwlardıń baslanıwı hám aqırı, sonıń menen birge oqıw dawam etiw waqti da individual bolıp tabıladı. Oqıtıwshı kemnen-kem jaǵdaylarda barlıq studentlerdi jámáátlik tartıs, násiyxat yamasa ayatlar hám qosıqlardı yadlaw ushın topladi.
Arnawlı bir ózgerislerdi basdan keshirgen individual gruppa shınıǵıwları búgingi kungacha saqlanıp qaldı. Ádetde awıl mektepleri bar, ádetde baslanǵısh, ol jaǵdayda az sanlı studentler oqıydılar. Bir klassta birinshi klass programmasında qatnasatuǵın eki yamasa úsh oqıwshı, ekinshi klass programmasında bir neshe kisi bolıwı múmkin.
Házirgi waqıtta oqıtıwdıń bul forması oqıw wazıypalarınıń quramalılıq dárejesin maslastırıw, studenttiń individual qásiyetlerin esapqa alǵan halda járdem beriw hám oqıw procesiniń ózin optimallastırıw ushın isletiledi.
Oqıtıwda bul jantasıwdı ámelge asırıwda oqıtıwshılardıń wazıypası bilimlerdi ózlestiriw processinde studentlerdiń ózin ózi tárbiyalaw, óz-ózin rawajlandırıw, ózin kórinetuǵın qılıw tiykarında oqıwshılar ushın ózin ózi qadrlaytuǵın tálim iskerligin aktiv xoshametlewdi támiyinleytuǵın sonday psixologiyalıq hám pedagogikalıq sharayatlardı jaratıw bolıp tabıladı.
Oqıtıwdıń individual formasınıń abzallıqları tómendegilerden ibarat : bilimlerdi ózlestiriw, kónlikpelerdi qáliplestiriw, oqıwshılardıń ózine bolǵan húrmetin rawajlandırıw, kognitiv ǵárezsizlik, dóretiwshilik qábilet, jaqsı baqlaw.
Tálimdiń individual formasınıń kemshilikleri hár bir studenttiń basqa studentler menen baylanıs etpesten ózbetinshe túrde islewi.Bul jámáátlik miynet kónlikpelerin tárbiyalawdıń joq ekenligin ańlatadı.Student basqa studentlerge járdem bermeydi jáne onı basqa studentlerden almaydı.Jalǵız tártipte oqıtıw bólek ózgeshelikke iye.
Repetitorlik (tyutorstvo)
Tálim procesin shólkemlestiriwdiń bul forması Evropa universitetlerinde keń qollanıladı, biraq jergilikli joqarı tálimde ele keń tarqalmaǵan.
Repetitorlik fenomeni Ullı Britaniyadan kelip shıqqan hám 14-asirde Angliyanıń klassik universitetleri - Oksford hám Kembrijda payda bolǵan.Sol waqıttan baslap repetitorlik universitet oqıtıwshılarınıń ústin turatuǵın forması retinde túsiniledi.
Óz-ózin ózi oqıtıw procesi universitet bilimlerin alıwdıń tiykarǵı procesi edi hám repetitorlar daslep óz-ózin tárbiyalaw procesine joldas bolǵan funktsiyalardı atqarǵan.
XVII asirde repetitorning iskerlik sheńberi kengayadi - tálim funktsiyaları barǵan sayın zárúrli áhmiyet kásip eta baslaydı.Oqıtıwshı studentlerge qaysı lekciyalar hám ámeliy shınıǵıwlar eń jaqsı qatnasıwın anıqlaydı hám máslahát beredi, oqıw jumısın qanday joybarlaw kerek, studentleriniń jaqsı shınıǵıwlarǵa kiriwgenligi jáne onıversitet imtixanlarına tayın ekenligine isenim payda etedi.
Repetitor qashannan berli barlıq qıyınshılıqlarda bawırlas studentler máslahátshisi hám járdemshisi bolıp tabıladı; tiykarınan oqıtıwshı studentti ata-anası menen almastırdı.XVII asirde repetitorlik sisteması az-azdan professiyani siqib shıǵarıp, ingliz universitetleri sistemasınıń bir bólegi retinde tán alınǵan. 1700 den 1850 jılǵa shekem ingliz universitetlerinde mámleket kursları yamasa bólimleri joq edi. Student imtixanlarına tayarlanatuǵın oqıtıwshı. XIX ásir aqırında universitetlerde biypul bólimler (jeke lekciyalar ) hám kollegial lekciyalar payda bolǵanda, studentler professorler hám kurslardı tańlaw huqıqına iye edi. XVIII-XX ásirlerde Angliyanıń eń áyyemgi universitetlerinde repetitorlik sisteması tekǵana óz poziciyasinen waz keshti, bálki tálimde oraylıq orındı iyeledi; lekciyalar sisteması oǵan qosımsha retinde xızmet etken.
Bunı tómendegi epizod ayqın tastıyıqlaydı : 19 -ásirdiń baslarında Oksford rektorlar keńesi universitetlerde oqıw procesin shólkemlestiriwdiń nemis modeli kiritiliwine qarsı narazılıq bildiriwdi (bólimler sisteması hám kafedraǵa biriktirilgen oqıw programmasına tıykarlanıp ): " Repetitorlikni bıykarlaw",- deyiwdi óz bildiriw xatılarında, " Bul tálimdi informaciya menen, dinni jalǵan tálim menen almastıradı. " Repetitorlik bilimlerdi rásmiy bolmaǵan túrde uzatıw forması retinde kórip shıǵılǵan.
Búgingi kúnde Oksforddagi shınıǵıwlardıń 90% hám Kembrij universitetinde 75% oqıtıwshılar tárepinen bir yamasa eki student menen alıp barıladı.
Qandayda bir kisige ilgeri bolmaǵan jańa bilim, túsinik, jańa jumıs usılların jaratılıwma múmkinshilik beretuǵın qurallardan biri bul tálimdiń hákisi bolıp tabıladı. Tálimdi sáwlelendiriw bul oqıwshılardıń keleshekte ózleriniń imidjini jaratıw arqalı olardıń tálim tariyxın túsiniwleri hám ózleriniń tálim joybarların jaratıwları.Onıń ushın student óz múmkinshilikleri hám tálim kelesheklerin ańǵarıwı, oqıwǵa sanalı túrde buyırtpa beriwi, yaǵnıy individual oqıw programmasın dúziwi kerek.Bul processni támiyinleytuǵın úlkenler repetitor.
Repetitor (pozitsiyali) - bul studenttiń individual tálim baǵdarın jıynaw hám ámelge asırıw ushın shárt-shárayatlardı jaratatuǵın shaxs.
Repetitorlik sistemasınıń dástúriy dúzilisi ush elementti óz ishine aladı :
• ámelde repetitorlik, trimestr yamasa oqıw jılı dawamında studentlerdi oqıtıw (materiallıq jónelis);
Oqıwshılardı oqıwın hám islewin, sonday-aq demalıs waqtında (materiallıq hám jeke kombinatsiyanı ) támiyinleytuǵın sabaqlardı basqarıw (qadaǵalaw );
• universitette student ómirin sózdiń keń mánisinde qollap-quwatlawdı óz ishine alǵan etikalıq tárbiya (individual tendentsiya ).

Repetitorlik

Repetitor - bul jeke oqıtıwshı, oqıtıwdıń nátiyjeli usıllarına iye bolǵan tar bilimler salasındaǵı qánige.
Repetitorlik kásipiniń tiykarǵı parqları :
Ádetde, oqıtıwshı jańa bilim hám kónlikpelerge mútajlik sezetuǵın hám buǵan etarlicha tiykarlanǵan adamlar menen isleydi.
• Kóbinese repetitorlik mektep yamasa universitet oqıw programmalarına baylanıslı. Baslanǵısh klass oqıtıwshı jas oqıwshın tema hám oqıw procesine qızıqtırıwı múmkin.Repetitor orta hám orta mektep oqıwshısına oqıw programmasın úyreniwde járdem beredi, qosımsha túrde shet tillerin úyrenedi, imtixanlardı tabıslı tapsıradı yamasa universitetke kiriwge tayarlanadı.
• Ádetde, repetitor menen alıp barılatuǵın repetitorlik programmasında shınıǵıwdıń basında qoyılǵan maqsetlerge qaray anıq múddetler bar. Repetitor sizge abıraylı universitetke kiriwge, juwapkerli imtixannan, kandidat minimumınan, til testinen ótiwge, belgili bir iskerlik ushın zárúr bilim hám kónlikpelerdi iyelewge járdem beredi.
•• Repetitorga bolǵan mútajlik studentlerdiń jasına qaray sheklenmeydi. Mısalı, studentke imtixannan tabıslı ótiw ushın orıs tili oqıtıwshı kerek bolıwı múmkin; matematika oqıtıwshı - abıraylı fakultetke qabıllaw ushın dawager; Sırt elde oqıw ushın student ushın anglichan tili oqıtıwshı ; til oqıtıwshı - mártebe eliriwinen mápdar bolǵan professional ushın.
• Repetitorlik uzaq waqıt dawamında jeke sabaq beriw dástúrına iye. Úyde repetitorlik ótken ásirdiń baslarına shekem tálim ushın tiykar bolǵan.
Bunday oqıtıwshınıń tiykarǵı waziypası kámalǵa jetkenge erisiw ushın belgili uqıptı rawajlandırıw bolıp tabıladı.
Tárbiyalaw (guvernyorstvo)
Repetitorlar Rossiyada 18-asirde payda bolǵan.Keyin bul sap er adamlıq kásipi edi. Qaǵıyda jol menende, olar jaqsı maǵlıwmatqa iye edi, kóbinese repetitorlar sırt elden " shıǵarıp jiberildi". Úyde sırt ellik oqıtıwshına ıyelew abroylı esaplanǵan.
Olar zodagon áwladlarına jaqsı ádep hám shet tillerdi (tiykarınan frantsuz tilinde, keyin dúnyanıń joqarı tillerin ) úyretiw maqsetinde yollangan edi. Repetitorlar ózleriniń shańaraqlarında bir neshe jıl jasawları múmkin edi. Olarǵa bólme, taxta hám is haqı berildi. Olar balalarǵa úy sharayatında tálim beriwge háreket qılıwdı, bunıń nátiyjesinde bay ata-analar tekǵana belgili maǵlıwmatqa iye bolǵan kisin, bálki tájiriybeli oqıtıwshın da izlep tabıwdı. Repetitorlar óz ustazlarınan úyreniwshi bolǵan tiykarǵı zat bul jumıs qábileti edi.

3.