1. Tuproq strukturasi, turlari buzilishi va tiklanishi. Tuproqning fizik xossalari


Download 301.46 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/3
Sana20.06.2023
Hajmi301.46 Kb.
#1634801
1   2   3
Tuproqning plastikligi. Nam tuproqning har qanday tashqi kuchlar ta’sirida 
o’z yaxlitligini buzmagan holda shaklini o’zgartirishi va buni mexanik kuchlardan 
keyin ham saqlab qolish xususiyatiga tuproqning plastikligi deyiladi. 


Tuproqning yopishqoqligi.Nam tuproqning boshqa qattiq jismlarga 
yopishish xossasidir. Jumladan, tuproqning ish qurollariga va mashinalarning 
harakat qismlariga yopishuvi natijasida mexanizmlarning tortish qarshiligi oshadi 
va yerga ishlov byerish sifati pasayadi. 
Tuproqning bo’kishi va cho’kishi.Nam tuproqlarning o‘z hajmini 
kattalashtirish qobiliyatiga bo’qish(ko’pchish) quriganda esa uz hajmini 
kichraytirishiga uning cho‘kish xossasi deyiladi. Dastlabki hajmiga nisbatan foiz 
bilan ifodalanadi. 
Tuproqning ilashimligi.Tuproq zarrachalarini ajratib yuborishga ta’sir 
etadigan tashqi kuchlarga qarshi tura olish qobiliyati ilashimlik deyiladi. 
Tuproqning qattiqligi, tabiiy holatdagi tuproqlarning turli bosimdagi kuch 
ta’sirida siqilishi va bo’linib ketishiga qarshi tura olish qobiliyati hisoblanadi. 
Tuproqning solishtirma qarshiligi.Tuproqqa ishlov byerish uchun 
sarflanadigan kuchlarning umumiy ko’rsatkichidir. Solishtirma qarshilik deb, 
tuproq qatlamini qirqish, ag’darish uchun hamda qurollar yuzasiga tushadigan 
qarshilikni engish uchun sarf bo’lgan kuch miqdoriga aytiladi. 
Tuproqning fizik yetilganligi kam kuch sarflanib yaxshi va sifatli ishlanish 
holatiga tuproqning fizikaviy yetilganligi deyiladi. Tuproqning bu holati uning 
namligi bilan belgilanadi va to’lik nam sig’imiga nisbatan,turli tuproqlarda bu 
namlik 60% dan 90% gacha o’zgarib turadi.Demak,tuproqning umumiy fizik 
xossalari va fizik-mexanik xossalari ekinlarni o‘stirish texnologiyasida e’tiborga 
olinishi kerak. 



Download 301.46 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling