1 Turkiston o‘lkasıining ijtimoiy tuzilishi

Mavzuning o‘rganilganlik darajasi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. M. Mirziyoyev 2016-yil yakunlarida “eng avvalo yoshlar va aholi o‘rtasida mamlakatimizning boy tarixi, uning betakror madaniyati va milliy qadriyatlarini keng targ‘ib qilish, johon ilm-fani va adabiyoti yutuqlarini yetkazish uchun zarur muhit va shart-sharoit yaratish ustufor vazifalardan hisoblanadi”, deb takidlab o‘tdi.¹
Har qanday jamiyat hayotida bunday tub, olamshumul o‘zgarishlar bosqichma-bosqich, ba’zan bir nеcha o‘n-yilliklar va hatto asrlar davomida amalga oshadi. Shu bois tarixiy o‘tmish saboqlarini hisobga olmasdan, mintaqamizdagi xalqlarning tarixiy tajribasidagi ijobiy va salbiy jihatlarni chuqur ilmiy tahlil qilmasdan, shu jumladan, O‘rta Osiyo davlatchiligi tajribalarini o‘rganmasdan, bugungi kunda buyuk dеb ta’riflash mumkin bo‘lgan hozirgi islohotlarning mohiyati va ahamiyatini to‘liq tushunish va baholash mumkin emas.
O‘zbеkiston Rеspublikasi birinchi Prеzidеnti I.A. Karimov takidlaganidek: “Tarix xotirasi, xalqning, jonajon o‘lkaning, davlatimiz hududining xolis va haqqoniy tarixini tiklash milliy o‘zlikni anglashni, ta’bir joiz bo‘lsa milliy iftixorni tiklash va o‘stirish jarayonida g‘oyat muhim o‘rin tutadi”². Birinchi Prezidentimiz “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” asarlarida “O‘z tarixini bilmaydiga, kechagi kunini unutgan millatning kelajagi yo‘q”³. Shu maqsadda I.A. Karimovning tarix fani vakillari bilan uchrashuvidagi suhbatlarida ushbu fanning dolzarb muammolari muhokama qilinib, ijtimoiy taraqqiyotning qonuniyatlrini chuqur o‘rganish, O‘zbеkistonda davlatchilikning qaror topishini ta’minlangan tarixiy sharoitlarga aniqlik kiritish, Podsho tuzumi va sovеt tuzumlarining bu jarayonlarga salbiy ta’siri omillarini aniqlash zarurligiga alohida e’tibor qaratish mavzuning dolzarbligidir.
Kurs ishining maqsad va vazifalari. Kurs ishi bo‘yicha tanlagan mavzuyimiz “Birinchi jahon urishi davrida Turkiston o‘lkasining ijtimoiy-iqtisodiy hayot” bo‘lib, asosiy maqsad Turkiston o‘lkasidagi ijtimoiy-siyosiy ahvolni taxlil qilishdir. Qo‘yilgan maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalarni belgilab olamiz:

• 
  Tarixiy qo‘lyozma va manbaalarni tahlil qilish;
  
• 
  O‘lkaning ijtimoiy-siyosiy ahvolini o‘rganish;
  
• 
  To‘plangan ma’lumotlar bo‘yicha yakuniy xulosa chiqarish.