1. Turmıs iskerlik qawipsizligi pániniń maqseti hám wazıypaları

1. Turmıs iskerlik qawipsizligi pániniń maqseti hám wazıypaları.
2. Turmıs iskerlik qawipsizligi stuldıń qısqasha mazmunı.
3 Turmıs iskerlik qawipsizligi nızamshılıǵına ámel qılıw boyınsha texnikalıq xızmetkerlerdiń juwapkerligi qanday bolıwı kerek
4 Tábiyiy gaz chaqnashi hám iyis gazınan záhárleniw
5 Xojalıq sharayatta salmaqli gazlar payda bola-digan hám toplantuǵın jaylar
6. Tábiyiy gaz hám iyis gazı menen záhárleniw menen baylanıslı ayrıqsha jaǵdaylar.


1.islep shıǵarıwda jaraqatlanıw hám keselleniwlerdi kemeytiriw, qolaylı hám qáwipsiz jumıs islew jaǵdaydarın jaratıw hámde ayırıqsha jaǵdaylarda adamlardıń ómirin qorǵaw.
Ómir qáwipsizligi pániniń maqseti hám quramı adamnıń turmıs háreketi dawamında eń qolay jaǵdaylardı jaratıp beriw hám qolaysız tásir etiwsh faktorlardı normada ruxsat etilgen dárejede uslap turıwdı támiyinlew. Ómir iskerligi qáwipsizligi pániniń waziypalari:Ómir qáwipsizligi-islep shiǵariw ortaliǵı, insannıń qorshaǵan ortaliqqa tásirin esapqa alǵan halda sol aymaqtiń qawipsizligin táminlewge berilgen bilimler sistemasi.Qoyilǵan maqsetke erisiw ushin tómendegi eki máseleni sheshiw:Ilimiy sheshim (insan-mashina sistemasi; qorshaǵan ortaliq-insan, qawipli (ziyanli) islep shiǵariw faktorlari hám basqada tásirlerdi matematikaliq modellestiriw);. ámeliy sheshim (úskenelerge xizmet kórsetiwde miynet qawipsizligin túsindiriw).
2.Ayriqsha jaǵday-adamlar qurban boliwi, olardiń den sawliǵi yaki qorshaǵan ortaliqqa ziyan tiyiwi, materialliq shiǵinlar keltirip shiǵiliwi hámde adamlardiń turmis sharayatiniń izden shiǵiwina alip keliwi múmkin bolǵan yaki alip kelgen avariya, apatshiliq, qawipli tábiyiy hám texnogen hádiyse yaki basqada tásirler nátiyjesinde belgili bir aymaqta júzege kelgen jaǵday.
Xaliqti hám aymaqlardi ayriqsha jaǵdaylardan qorǵaw-ayriqsha jaǵdaylardiń aldin aliw hám olardi saplastiriw ilajlari, usillari, qurallar sistemasi, háreketler kompleksi.
Ayriqsha jaǵdaylardiń aldin aliw-ayriqsha jaǵdaylar júz beriw qawipin múmkinshiligi bolǵansha kemeytiwge, bunday jaǵdaylar júz bergende adamlar den sawliǵin saqlaw, qorshaǵan tábiyiy ortaliqqa keltiretuǵın ziyan hám materialliq shiǵinlar muǵdarin kemeytiwge qaratilǵan ilajlar kompleksi.

3.Kúndelikli iskerlik rejimi muǵdarında islep shıǵarıw-sanaat radiatsion, ximiyalıq, biologiyalıq (bakteriyalıq), seysmik hám gidrometeorologiyalıq jaǵdayda, epidemiyalar (epizootiyalar hám epifitotiyalar) bolmaǵanda.
Joqarı tayarlıq rejimin-islep shıǵarıw-sanaat radiotsiyaliq, ximiyalıq, biologiyalıq, seysmik hám gidrometeorologiyalıq jaǵdaylar júzege keliwi múmkinshiligi tuwrısında prognoz alınadı. Ayrıqsha rejim-ayrıqsha jaǵdaylar júzege kelgende hám ayrıqsha jaǵdaylar waqtinda joqarı tayarlıq rejimin ornatıw nızamına puqaraliq qorǵaw baslıqları. Ózbekstan Respublikası bas ministiri Qaraqalpaqstan Respublikası joqarı keńes basliǵı wálayatlar hám Tashkent qalasi hákimlerine tiyisli

4 Is gazinen záharleniwdiń uliwma belgileri.

• 
  Bas miy sistemasinda:uyqiǵa tartiw, bas aylaniw, bas awriwi, hushidan ketiw;
  
• 
  Kóriw sistemasinda: kóz aldiniń qarańǵilasiwi;
  
• 
  Esitiw sistemasinda: esitiw qábiletiniń paseyishi;
  
• 
  Teri bóliminde: terlew kusheyiwi;
  
• 
  Dem aliw sistemasinda: dem aliwdiń awirlasiwi, jótel;
  
• 
  Jurek bóliminde: Puls artiwi;
  
• 
  Bulshiq etler sistemasinda: Tremor (qaltiraw).
  
• 
  Qanday halatlarda is gazinen zaharleniw qawpi joqari boladi?
  
• 
  Shamallatiw sistemasitizimi yaxshi ishlamaydigan organik moddalarni ishlab chiqaradigan korxonalarda;
  
• 
  Avtoulovlar turargohlarida;
  
• 
  Yangi bóyalgan va shamollatilmagan xonalarda;
  
• 
  Uy sharoitlarida tabiiy gaz chiqib turganda;
  

Pechka bilan istiladigan uylar, hammomlar, dam olish palatkalarida yonuvchi moddaning tóliq yonmasligi natijasida zaharlanib qolish mumkin.
.

• 
  5. Suyiltirilǵan gazli ballonlardi xana hámde jertólelerde saqlaw; 
  

Gazlastirilgen xanaǵa 50/55 litr siyimli ballonnan birden artiq yamasa 27 litrli ballonnan ekewden artiq qoymaw;

6. Barliq halatdaǵi awir zahárleniwlerde tezlik benen birishi meditsinaliq jardem saqiriw zarur. Shipaker jetip kelemen degenshi tómendegilerdi amelge asiriw kerek: 

• 
  Jabirleniwshini tezlik penen gaz shiǵip turǵan jerden taza hawaǵa alip shiǵiw kerek;
  
• 
  Jabirleniwshiniń qol hám ayaqlarin sál kóterilgen halatda jatqariw lazim;
  
• 
  Dem aliwǵa kesent beriwshi barliq nárselerdi joq etiw(tuymelerdi sheshiw, jaǵani ashiw, qayisti bosatiw hám basqalar);
  
• 
  Jabirleniwshini uyiqlap qalmasligin baqlap turiw. Jabirleniwshini júrgiziwge jol qoyilmaydi;
  
• 
  Jabirleniwshiniń dem almay atirǵan bolsa, oǵan taza hawada yamasa hawasi jaqsi aylanatuǵin xanada jasalma dem aldiriwdi baslaw lazim;
  
• 
  Nashatir spirtin iyiskeletiw;
  
• 
  Hushina kelgen waqitta jiǵilip, jaraqatlanbasliǵi ushin sharalar kóriw;
  
• 
  Jabirleniwshiniń halati jaqsi bolsa, issi shay yamasa kofe ishkiziw;
  

Kislorod jastiǵi jardeminde kislorod beriw.