1. ҚУрилиш худуди характеристикаси

3.3.2 Пикетлар қийматини аниқлаш.

Асосий нуқталарни аниқлаш.

А) ״0״ нуқталарни ( ўймадан кўтармага ва кўтармадан ўймага ўтиш) қуйидаги ифода оркали аникланади:

бундан

бу ерда; Х - ״0״ нуқтагача бўлган масофа.
H₁, H₂- участканинг боши ва охири ишчи отметкалари, м
L - участка узунлиги , м
Ноль нуқталар қиймати аниқлаш схемаси 4 расмда кўрсатилган.

4- расм Ноль нуқталар қиймати аниқлаш схемаси
Ноль нуқталар қиймати ҳисоблари 3 жадвалда келтирилган .

3жадвал. Ноль нуқталар қиймати

Нуқталар рақами	H1, м	H2, м	L, м		Нуқталар пикет қиймати
1	0,88	0,53	100	62	ПК160+62
2
3
4

Б). Нормал кўтармадан баланд кўтармага ва баланд кўтармадан нормал кўтармага “Ўтиш” нуқталарини қуйидаги ифода оркали аниқлаймиз:

бундан
м
бу ерда; H₀=6м - нормал кўтармалардан баланд кўтармага ўтиш
нуқтадаги ишчи отметка.
“Ўтиш” нуқталарини аниқлаш схемаси 5 расмда кўрсатилган.

5- расм “Ўтиш” нуқталарини аниқлаш схемаси
Берилган участкада ........та кесиб ўтадиган нуқта бор. Ўтиш нуқталари ҳисоблари 4 жадвалда келтирилган.

4жадвал. Ўтиш нуқталари ҳисоблари

Нуқталар рақами	H1, м	H2, м	H0, м	L м	Х=L(H0-H1) H2-H1,	Утиш нукталар
1	2	3	4	5	6	7
1	4,57	8,24	6	100	39	ПК192+39
2

В). Йўлнинг эгри қисмининг бошланиши ва охири нуқталарини аниқлаш.
Берилган участкада 2 та эгрилик бор.
Эгриликнинг бошланиши ЭБ ПК 160+22
Эгриликнинг охири ЭО ПК1622+11
Эгриликлар радиуси R=522м
Δ в =0.4м
Г). Кўприкларни орқа таянч чегарасининг нуқталарини аниқлаш.
Кўприк чап ва ўнг конусларининг ишчи белгилари 6-расмдаги схемага ўхшаш тарзда ҳисоб-китоб орқали аниқланади;

6-расм. Кўприк бошланиш ва тугаш нуқталарининг ишчи белгиларини аниқлаш
Берилган участкада ПК207+10да -60.0 метрли темир кўприк барпо этилади.
Оралиғи 6 метрдан катта кўприкларни орқа нуқталари .
L = 60 м, чап конуснинг ишчи белгиси Н = 2.55 м, ўнг конуснинг ишчи белгиси Н = 3.97 м. Кўприк устунининг орқа қирраси ҳолати қуйидагича аниқланади:
Чап (кўприк боши)

Ўнг (кўприк охири)

Катта кўприкларга яқинлашишда кўтарма кенгайишининг бошланиш ва тугаш жойлари (кўприк узунлиги 100 м дан ортиқ бўлганида) кўтарманинг юқори қисмидаги кенглиги катта кўприкларнинг устунлари орқа қиррасидан 10 м масофада полотно ўқидан ҳар томонга камида 0,5 м га кўпайтириб бориб, кейинги 15 м давомида нормал кенгликка ўтилади (7-расм).



7-расм. Кўприкка яқинлашиш жойида ер полотносиниг кенгайиш схемаси


4.3.3 Ер ишлари ҳажмини аниқлаш

Асосий ер ишлар ҳажмини [....] асосланган ҳолда қуйидаги ифодалар орқали ифодалаймиз.

А) баландлиги H=6м дан кичкина бўлган кўтармада (H≤6):
, м³
бу ерда; ώ₁ - кўтарма сув оқизғич призма юзаси, м² ώ₁=0.72м²
m₁ - кўтарма нишабликлиги, m₁=1тенг .
в – кўтарма юқори қисми эни, темир йўл категориясига
қараб олинади, I категория учун в= 7,6м.
Б) баландлиги H=6м дан катта бўлган кўтармада (H≥6):
, м³
В) Ўймаларда, баландлиги 12 м дан кичкина бўлганда:
, м³
B=b₀+2b_кв+2b_п=7.6+2*2.2+2*2=16.
b_кв –кюветнинг эни, b_кв= 2.2м га тенг.
b_п – ўймадаги полка эни, b_п= 2м га тенг.
Г). призмасимон тузатиш



Д) эгри участкадаги кенгайишга тузатиш



Е) кўприк олдида кенгайишга тузатиш



бу ерда: H₁ ва H₂ – ер полотносининг тегишли нуқталардаги ишчи белгилари, м;
H₃ ва H₄ – кўтарманинг мос равишда кўприк устунидан 25 м масофада ҳамда кўприк устуни орқа қирраси яқинидаги ишчи белгилари, м;
m₁ ва m₂ – мос равишда кўтарма баландлиги ёки ўйма чуқурлиги 6 м гача ва 6 м дан катта бўлганида қияликни кўтариш коэффитциенти; м₁=1,5 ва м₂ =1,75 деб қабул қилинади;
m – қияликни жойланиш коэффитциенти, кўтарма конструкциясига боғлиқ равишда 1,5; 1,75; 2,0 деб қабул қилинади;
b – ер полотноси асосий майдончасининг III тоифали линия ҳамда дренажланмайдиган грунтлар учун кенглиги, м;
В – худди шунинг ўзи, ер полотноси қирраси сатҳида, кюветлар кенглигиниҳ исобга олган ҳолда, м;
₁ – оқувчи призмани кўндаланг кесим юзаси, м²;
₂ – икки кювет кўндаланг кесим юзаси, м²;
 – асосий майдончанинг эгриликларда кенгайиши, м;
L – кўтарма ёки ўйма ҳисобий участкасининг узунлиги, м.

Ер ишларининг пикетли ҳажмлари ҳисоби 6 жадвалда келтирилган

6-жадвал. Ер ишлари ҳажмини аниқлаш