1. Xidmət sahələrinin inkişafında turizmin yeri və rolu

3- turist səyinin turist göndərişinin turist məhsuıluna
4- mübadilə nəticəsində turist ödəyir. Pula görə özünün tələbatını ödəyir.

5. 
   -turist firması aldığı pula görə turist bazarının genişləndirir.
   

5. 
   -turist firması yeni turist məhsulu istehsal edir.
   

7-turist büdcəyə və müxtəlif ödəmələr edir.

Turizm dövriyyəsi turizmin mövsümündən asılıdır.
Dövriyyə vəsaitləri istehsal-xidmət prosesində resursların rəqabət qabiliyyətindən və müəssisənin texnoloji vəziyyəti ilə müəyyənləşir.
Mülkiyyət formalarına görə maddi-texniki təchizat obyektləri turist subyektinə, ayrı təsərrüfat subyektlərindən icariyyə olunan obyektlərə, məsələn bələdiyələrdən icarəyə götürülmüş otellər, müxtəlif əyləncə obyektləri və yaxud fiziki şəxslərdən icarəyə götürülmüş obyektlərə bölünür, öz tərkibinə görə maddi texniki təchizatına tərkibi, gücü, miqdarı və keyfiyyəti regionda turist tələbatına uyğun olmalıdır. Bu uyğunsuzluq turizmdə xidmətin keyfiyyətini azaldır, onun rəqabət qabiliyyətliyini və davamlığını zəiflədir. İqtisadi cəhətdən səmərəli və turizmdən gələn gəlirləri azaldır.
Bütün iqtisadi komplekslərdə olduğu kimi turizmdə əmək, maliyyə, maddi resursları öz məhdudluğu ilə səciyyələnir. Turizm məhsulunun istehsalı, onun kəmiyyəti və keyfiyyəti müəyyən regionda və müəyyən vaxtda turist tələbatına uyğun olur. Turist məhsulları və xidmətlərinin birinin azalması, digərinə artmasına, yəni turist üsullarının bir-birinin əvəz edilməsi, tələbatın ödənilməsi, ierarxiyasını yaradır. Turist məhsulunun tələbatı onun yeni məhsulların və xidmətlərin tələbi ilə daima təkmilləşir, bu da öz növbəsində əlavə xeyir gətirir. Turist məhsulunu və xidmətini birinin azalması, igərlərinin artırması ilə əvəz olunması bir tələbatın ödənilməsində müxtəlif kombi-nasiyada və əmtəə və xidmətlərin məcmunu təsvir etməyə imkan verir. Məsələn, turistlərin sayına görə otellərin və onların çarpayı tutumu proqnozlaşdırılır. Belə ki, proqnoza görə, turistlərin yerləşməsi üçün tikmək otellərin 3-nü üç ulduzlu, 5-ci ilə beş ulduzlu olması planlaşdırır.²⁵
İkinci mərhələdə regionda turist sənayesinin gücünü proqnozlaşdırır. Bir kateqoriyaları oteldə əvəz edilməsi qrafiki olaraq təsvir olunur.

X

DÖRD ULDUZLU

və Y oxu k nöqtəsində kəsişir AKB xətti K nöqtəsində üç ulduzlu və beş ulduzlu otellərin asıllığını ifadə edir.

Dörd ulduzlu və beş ulduzlu otellərin arasında dəyişmə nisbətləri tələbatına dəyişmə dinamikasından asılıdır. Belə ki, dörd ulduzlu otellərə tələbat artdıqca beş ulduzlu tələbat azalır. Regionda əhalinin pul gəlirləri, onların sosial vəziyyətinin dəyişməsi uyğun olaraq tələbatın dəyişməsinə səbəb olur. Otellərdən sayı regionda turist ehtiyaclarını ödəməyə potensial şərait yaradır. Üçüncü mərəhələdə tələbata uyğun otellərin layi- hələşdirilməsi və onların tikintisi mərhələsidir. Bu mərhələdə otel təsərrüfatının təşkili və istifadəsində investisiyaların cəlb edilməsinin yerləşməsi, otel təsərrüfatında məşğul olan sahibkar fəaliyyətinin xarici investisiya mənbələrinin cəlb etməklə dünya standartlarına, xarici vətəndaşların zövqünə və tələbinə reallaşır. Turist tələbatının ödənilməsi yolları, bütöv kompleks şəraiti ilə bağlıdır. ₂₆