10-Laboratoriya ishi Neftning molekulyar massasini aniqlash 1-usul: Ebulioskopik usulda neft mahsulotlarinig molekulyar massani aniqlash

1-rasm. Kroskopiyani o‘lchash uchun qurilma.
1-Bekman termometri, 2- aralashtirgich, 3-ichki probirka, 4-tashqi probirka, 5-muzli tuz aralashmasi, 6-o‘rganilayotgan aralashma

Keyin o‘qituvchidan tekshirilishi kerak bo‘lgan moddani olib undan aniq massali namuna olinadi. so‘ngra probirkaning yon trubkasi orqali namuna probirka ichiga kiritiladi. Kiritilgan modda benzolda to‘liq erib ketgach yon trubkaning og‘zi tiqin bilan berkitiladi va yuqoridagi usul bo‘yicha eritmaning oldin taxminiy keyin esa haqiqiy muzlash harorati t₁ aniqlanadi.

Shunday qilib eritmaning muzlash haroratining pasayishi topiladi:

Ishni bajarish paytida:

1. 
   Termometr probirka (6) devoriga tegmasligi va aralashtirgich (11) termometrga ishqalanmasligi kerak.
   
2. 
   Benzolning kristallari to‘liq suyuqlanishiga erishish lozim aks holda eritmani qaytadan sovutib bo‘lmaydi.
   
3. 
   Butun tajriba davomida sovituvchi aralashmada yetarli miqdorda muz bo‘lishi kerak; suvni muz bilan aralashtirib turishni esdan chiqarmang.
   
4. 
   Eritmani har safar gradusning taxminan bir xil o‘ndan bir ulushigacha ( -0,5 grad atrofida) sovutish lozim.
   
5. 
   termometr ko‘rsatkichini yozib olish paytida ham sovituvchi aralashmani aralashtirib turishni unutmang. Biroq bunda juda kuchli aralashtirish yaramaydi.
   

Hisoblashlar. Erigan moddaning molekulyar massasini hisoblashlar 0,1 aniqlikda olib borilishi kerak.
Kuzatish natijalarini yozish tartibi
Bo‘sh probirkaning massasi – g_1, g;
Probirkaning benzol namunasi bilan birga massasi –g₂, g;
Benzol namunasi –g_b, g;
Tekshirilayotgan modda namunasi –g_m, g;

	Muzlash harorati ( )				Formula М
	Taxminiy	Haqiqiy	Haqiqiy qiymat o’rtachasi
Erituvchi Eritma		1) 2) 3) 1) 2) 3)	} }

Ebuloskopik va kriyoskopik erituvchi konstantalar

Moddalar	Ebulioskopik doimiy	Kriyoskopik doimiy	Qaynash nuqtasi	Muzlash nuqtasi
Suv	0.52	1.86	100	0
Benzol	2.57	5.12	80.1	5.5
Xloroform	3.88	4.9	61.152	-63.55
Nitrobenzol	5.27	6.9	210.9	13.5
Аtseton	1.48	2.4	56.24	-95.35