10-mavzu. Ijod jarayonida ilmiy izlanishning ahamiyati reja
Download 388.58 Kb. Pdf ko'rish
|
10-mavzu
- Bu sahifa navigatsiya:
- Deviant va anormal ilmni
|
namoyon bo’ladi. Masalan, qadimgi astronavtlar, qor odam kabilar haqidagi fikrlar shular
jumlasidandir. Noilmiy bilimning qat’iy tizimi va tasnifi bo’lmaganligi uchun bilish fenomenlarining
Zotan, ularning ilmiy faoliyat bilan mutanosibligi yoki «ilmiylik» darajasi o’sib bormoqda. Ya’ni, paranormal bilimdan yanada ommaviylashgan psevdoilm sari, undan esa, deviant bilim sari qandaydir evolyusiya e’tirof qilinadi. Bu, o’z navbatida, noilmiy bilim rivojidan dalolat beradi. 1. Paranormal ilm o’zida kundalik hodisalar orqasiga berkinadigan tabiat va psixik kuchlar sirlari, munosabatlari haqidagi ta’limotni mujassamlashtiradi. Bu tipdagi bilimning yorqin namoyondalari mistisizm va spiritizmdir. 2. Psevdoilm uchun sir va topishmoqlarni tan olish, shuningdek, dalillarni mohirona qayta ishlash, mavzularning shov-shuvligi xarakterlidir. Bu sohadagi faoliyatning e’tirof etilgan shartlariga mulohaza qilish orqali izlanish ham kiradi. Bunda aytilgan u yoki bu qarashlarga turli izoh, ishora kabilar jalb qilinadi va voqyea foydasiga xizmat qiladi. K.Popper psevdoilmni juda yuqori baholaydi, u fanda xatolarga yo’l qo’yilishi, psevdoilmda esa «tasodifan haqiqatga erishish mumkinligi»ni tan oladi. K.Popperning boshqa xulosasi ham bor: modomiki, qandaydir nazariya noilmiy bo’lsa, u unchalik muhim emas, degani emas. Shaklan psevdoilm-eng avvalo, ma’lum hodisalar haqidagi tarixiy hikoyadir. Materialni o’ziga xos tipik tarzda berilishi «ssenariy orqali tushuntirish» deb ataladi. Boshqa farqli belgisi esa bexatoligidir 1 . Psevdoilmiy qarashlarni tuzatishga urinishlar foydasiz. Chunki, tanqidiy faktlar tarixiy voqyea mazmuniga hyech qanday ta’sir qilmaydi. 3. Deviant va anormal ilmni tahlil qilganda shuni e’tirof etish joizki, «Deviant»
Download 388.58 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|