10-Mavzu: Internet xizmatlari va uning dasturiy ta’minoti Reja

6. NAT tizimi. 
1. Komp’yuter va boshqa qurilmalar internetga ulanishi uchun o`z IP 
manziliga ega bo`lishi kerak. Internet yaratilganidan buyon juda tez
kengaymoqda va IP manzillar etishmay qolmoqda. Bu muammoni hal qilish 
uchun NAT (Network Address Translation – Tarmoq manzillarini almashtirish)
tizimidan foydalaniladi. Bu tizim mahalliy tarmoqni tashqi hujumlardan himoya 
qilishga ham yordam beradi. Kichik tarmoqlarda NAT marshrutizator yoki
Hub lar yordamida amalga oshiriladi.
2. Nub lar o`z IP manzillariga egalar. Bu manzil unga ISP provayder 
tomonidan beriladi va bu manzilga internetdan murojat qilish mumkin.
3. Mahalliy tarmoqdagi har bir komp’yuterga Nub tomonidan ichki IP
manzil beriladi. Bu ichki manzillaridan faqat mahalliy tarmoqda foydalaniladi va 
ularga tarmoqdan tashqaridan murojaat qilib bo`lmaydi. Odatda tarmoq
ichidagi manzillar uchun maxsus manzillar, masalan, 192.168.*.* yoki
172.16.*.*, 127.0.*.* lar ajratilgan bo`ladi. Bu manzillardan internetda 
foydalanilmaydi va shu sababli ulardan har qanday mahalliy tarmoqda foydalanish 
mumkin.
4. Tarmoqdagi biror komp’yuter Internetga ulanganda o`zining ichki 
manzilidan emas, balki Nub ning tashqi manzilidan foydalanadi.
5. Mahalliy tarmoqdagi barcha komp’yuterlar internetda bir xil IP manzilga 
ega. Lekin Nub ularning ichki manzillarini biladi. Internetdan ma`lu mot
kelganda Nub bu ma`lumot uchun talab qaysi komp’yuterdan jo`natilganligiga 
qarab, shu komp’yuterga ma`lumotlarni jo`natadi.
6. NAT tizimi mahalliy tarmoqdagi komp’yuterlarni xakerlardan va
boshqa tashqi xujumlardan himoya qiladi. Bunday hujumlar tashqi IP
manzilga, ya`ni Nub ning o`ziga qaratilgan bo`ladi. SHu sababli bu
hujumlarning ko`p qismi tarmoqdagi komp’yuterlar uchun xavfli emas. 
 

---