10-мавзу: Молиявий рискларни баҳолаш методлари 10. 1-мавзу. Молиявий рискларни бошқариш ва баҳолаш методларининг ўзига хос хусусиятлари ва назариялари

Назорат функцияси

• Инқироз ҳолатига келтириши мумкин бўлган муаммоларнинг олдини олиш мақсадида ташкилот фаолиятини тартибга соладиган бошқарув тавсифи.
• Ташкилот ва ундаги барча вазиятдан ташкилот назоратидан чиқмаслиги лозим.
• Назорат ташкилот муваффақиятини сақлаб қолиши мумкин.

Профессор М. Ньюмен самарали назорат олиб бориш ва кутилмаган салбий оқибатлардан сақланиш учун менежерларга қуйидаги маслаҳатларни беради:

Ходимлар тушуна оладиган стандартларни ишлаб чиқинг
Икки томонлама муносабатларни ўрнатинг
Ҳаддан ташқари бўлган назоратдан сақланинг
Қаттиқ, лекин эришиб бўладиган стандартларни ўрнатинг
Стандартлар бажарилиши учун рағбатлантиринг

Молиявий назорат моҳияти

Молиявий назоратнинг мақсади текширилаётган объектда мавжуд бўлган ҳақиқий ҳолатни ўрганиш ва бошқарув қарорларини қабул қилиш ва ижро этишга салбий таъсир кўрсатувчи омилларни аниқлаш ёки олдини олишдан иборат.
Молиявий назорат жамият иқтисодиётидаги иқтисодий-молиявий самарадорликни рағбатлантириш, моддий, меҳнат ва молиявий ресурслардан самарали фойдаланиш, ноишлаб чиқариш харажатларини имконият даражасида иқтисод қилиниши билан долзарб аҳамиятга эга.
Молиявий назорат ишлаб чиқаришнинг узлуксизлигини таъминлаш, илмий-техник тараққиётнинг тезлашуви, иқтисодиёт тармоқларида сифат кўрсаткичлари яхшиланишига хизмат қилиши лозим

Молиявий назорат фани 2 гуруҳга бўлиниши

Нодавлат молиявий назорат ташкилотлари
Турли мулк шаклидаги аудит муассасалари
Ҳисоб палатаси
молиявий назорат бошқармаси
Давлат солиқ қўмитаси
Божхона қўмитаси ва бошқ.
Давлат молиявий назорати органлари
Иқтисодий жиҳатдан тараққий этган мамлакатларда молиявий назорат, бир томондан, ўзаро таъсирчан ва иккинчи томондан, алоҳидалашган (мустақил бўлган) икки соҳага бўлинади
давлат молиявий назорати
Нодавлат молиявий назорати
Бош мақсади
Бош мақсади
давлат хазинасига ресурсларни тушуришни максималлаштириш ва давлат бошқарув харажатларини минималлаштириш
жойлаштирилган капиталдаги фойда нормасини ошириш мақсадида давлат фойдасидаги ажратмалар ва бошқа харажатларни минималлаштириш
Бир вақтнинг ўзида молиявий назоратнинг ҳар икки соҳаси амалдаги қонунларнинг ҳуқуқий рамкаси билан чеклаб қўйилган