10. Mavzu: Niverlirlash
Trigonomertrik niverlirlash
Download 372.6 Kb. Pdf ko'rish
|
Topog 11m
4. Trigonomertrik niverlirlash.
Yukorida aytganimizderk, Trigonomertrik niverlirlash topografik plan olishda, balandlik farki katta bulgan nuktalar: tog, terpa, minora, imoratlar va boshka xil rerlerf shakllarini xamda tur li prerdmertlarning balandligini aniklashda kullaniladi. Trigonomertrik niverlirlashning moxiyatini tushunish uchun kuyidagi shaklni kurib chikamiz. Bu shaklda ABB1 uchburchakning VV1 tomoni,shu uchburchakning. A nuktasiga nisbatan V nuktasining balandligi (p)buladi. A d В h B D U kuyidagi Trigonomertrik formula bilan aniklanadi: h=AB sin yoki h=AB 1 tg 6y errda AV joydagi A nukta bilan V nukta orasidagi kiya masofa, AV1 shu masofaning gorizontal proerktsiyasi, (-joydagi AV chizik bilan shu chizikning A nuktasidan utkazilgan gorizontal terkislik (AV1) orasida xosil bulgan kiyalik burchagidir. Joydagi kiya masofa (AV) ni D bilan, shu masofa ning gorizontal proerktsiyasi (AV^ni d bilan berlgilasak, formula kuyidagicha buladi: h=D sin ёки h=d td bu formulalar Trigonomertrik niverlirlashning asosiy formulalari xisoblanadi. Karta yoki planda joydagi masofaning xakikiy uzunligi emas, balki uning gorizontal proerktsiyasi tasvirlanganidan plan olishda kuprok hqd td( formuladan foydalaniladi, Bu formuladan ikki nuktaning bir-biriga nisbatan past-balandligini aniklash uchun bu ikki nukta orasidagi masofani va kiyalik burchagini ulchash kerrakligi kurinib turibdi. Trigonomertrik niverlirlashda masofa pulat lernta yoki dalnomerr bilan, kiyalik burchagi esa verrtikal burchaklarni ulchashga moslangan asboblar (eklimertr, terodolit-taxeromertr, kiprergerl) bilan ulchanishi mumkin. Trigonomertrik niverlirlashda masofa dalnomerr bilan ulchansa, unga taxeromertrik niverlirlash derb ataladi. Download 372.6 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling