10-mavzu: O’zbek tilida ish yurtish

Y u r i k n o m a. Konun yoki boshqa me’yoriy hujjatlarni tushuntirish maqsadida 
chakiriladigan xukukiy hujjat. Muassasa (ularning bulimlari xizmatlari) , mansabdor 
shaxs va fukarolarning tashkiliy, ilmiy – texnikaviy, moliyaviy va boshqa maxsus 

---

faoliyat tomonlari xususida tartib – koida urnatish maqsadida davlat boshqaruvi 
organlari tomonidan chakiriladi. (yoki ularning raxbarlari tasdiklaydi). Xalk 
deputatlari Sovetlari ijrioya komitetlari, ularning boshqarma va bulinmalari 
yuriknomalar chakirmaydi.
K o i d a – muayyan xarakat tartibotini belgilaydi (idora joylashgan uy-joydan 
foydalanish koidasi; arxivga hujjat materiallari topshirish koidasi) yoki urnatilgan 
me’yordan kelib chikib bajariladigan faoliyatni kursatadi (ichki tartibot koidasi, oliy 
ukuv yurtiga qabul qilish koidasi). 
N i z o m. Muassasa yoki uning tarkibiy bulinmalari tuzilishi, xukuki, vazifalari, 
burchlari, ishni tashkil qilishlari tartibotini belgilaydigan xukukiy hujjat. Nizom 
ayrim mansabdor shaxslarga va turli tadbirlar (kurik, musobaka, konkurs va 
boshqalar)ga nisbatan xam tuzilishi mumkin. 
U s t a v. Muayyan munosabat doirasidagi faoliyat yoki biror davlat organi, 
muassasaning tuzilishi vazifasini yunaltirib turadigan asosiy nizom va koidalar 
majmui. Ustav biror organ yoki muassasa vazifalari va xukukiy xolatini 
tavsiflaydigan normativ axamyatga ega. Binobarin ustav nizomga nisbatan keng 
tushunchadir. U ko`prok ma’lum bir tarmok, soxalar, yirik muassasalar bo`yicha 
tuziladi. CHunonchi, davlat nashryotlari bo`yicha namunaviy ustav qabul qilingan, 
shu asosda xar bir nashryot uz nizomini qabul qiladi. Ustavning eng zaruriy kismlari 
nizomning zaruriy kismlariga uxshash bo`ladi.
M a j l i s b a yo n i. Turli yigilish, kengash va boshqa tur anjumanlarning borishini, 
majlis katnashchilarining chikishlarini va ular qabul qilgan qarorlarni anik, sikik 
xolda kayd qiluvchi rasmiy hujjat. U vokealikning urni, vaqti va xolati haqida 
ma’lumot berish bilan birgalikda, qarorlarning tugri qabul qilinganligini tekshirish 
va uning bajarilishini tekshirishga imkon beradi. Doimiy ish kuruvchi organlar 
(ilmiy kegash, xay’at va boshqalar), shuningdek, vaqtinchalik ish kuruvchi organlar 
(konfrentsiyalar yigilishlar,slyotlar, komissiyalar) faoliyatlarida, albatta, majlis 
bayoni yozilishi kerak. Majlis bayonini yozishni tashkil qilish kotibning asosiy 
vazifalaridan biridir. Majlis bayonlari turli organlarning doimiy kotiblari tomonidan 
tuziladi va rasmiylashtiriladi. Vaqtinchalik ish kuruvchi organlar majlislarida esa 
yigilish jarayonida saylangan kotib aynan shu ishni bajaradi.