10-sinf jahon tarixi xronologiyasi

partiyasining obro‘yini ko‘tarmadi. J.Meyjor
«tetcherizm»dan qat’iy uzoqlashib, o‘zining mustaqil
kursini ishlab chiqa olmadi. 
1991 – 1992-yillarda Yugoslaviya davlati tarqalib ketdi. 
1991-yil 13-yanvar kuni Vilnyusda mustaqillikni
qo‘llab o‘tkazilgan namoyishda teleminora va parlament
binosini sovet qo‘shinlaridan himoya qilgan 14 nafar
namoyishchi halok bo‘ldi. 
1991-yil 16-dekabrda Qozog‘iston o‘z mustaqilligini
e’lon qiladi. 
1991-yil 18-oktabr kuni Ozarbayjon o‘z mustaqilligini
e’lon qildi. 
1991-yil 21-sentabrda Armanistonda respublika
maqomi bo‘yicha referendum o‘tkazildi. 
1991-yil 24-avgustda Ukraina o‘z mustaqilligini e’lon
qildi. 
1991-yil 25-dekabr kuni SSSR prezidenti M.
Gorbachyov davlat boshlig‘i vakolatlarini o‘zidan soqit
qilganligi to‘g‘risida bayonot berdi. 
1991-yil 26-oktabrda referendum o‘tkazilib, unda
qatnashganlarning aksariyati Turkmaniston mustaqilligi
uchun ovoz berdi. 
1991-yil 27-avgustda Moldaviya o‘z mustaqilligini
e’lon qildi. Moldova Respublikasi nomini olgan
davlatning birinchi prezidenti etib Mircha Snegur
saylandi. 
1991-yil 31-avgustda Qirg‘iziston o‘z mustaqilligini
e’lon qildi. 
1991-yil 8-dekabrda Rossiya, Ukraina va Belarus
rahbarlari yig‘ilib, SSSR siyosiy birlik sifatida
tugatilganligini va Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi
(MDH) tuzilganligini tasdiqladilar. 
1991-yil 9-aprel kuni Gruziya o‘z mustaqilligini e’lon
qildi. 
1991-yil 9-sentabr kuni Tojikiston o‘z mustaqilligini
e’lon qildi. 
1991-yil dekabrda o‘tkazilgan referendumda mutlaq
ko‘pchilik aholi Ukraina mustaqilligi uchun ovoz berdi. 
1991-yil dekabrda Qozog‘istonning Olmaota shahrida
bo‘lib o‘tgan uchrashuvda Deklaratsiya qabul qilinib,
SSSR xalqaro huquq subyekti va geosiyosiy reallik
sifatida o‘z faoliyatini tugatganligi ta’kidlandi.Sovet
respublikalari MDH tarkibiga kirdi. 
1991-yil dekabrda Turkamaniston MDHga a’zo bo‘ldi. 

---

1991-yil dekabrda Turkmaniston poytaxti Ashxobod
shahrida beshta Markaziy Osiyo respublikalari
rahbarlarining uchrashuvi bo‘lib, unda a’zo
davlatlarning tengligi va barchasining MDH ta’sischisi
sifatida ittifoqqa qo‘shilishi ma’lum qilindi. 
1991-yil mart oyida o‘tkazilgan referendumda Gruziya
aholisining mutlaq katta qismi mamlakat mustaqilligi
uchun ovoz berdi. 
1991-yil oktabrda bo‘lib o‘tgan saylovlarda Levon 
TerPetrosyan Armanistonning birinchi prezidenti etib
saylandi. 
1991-yil oktabrda Kambodjada hokimiyatni Oliy
milliy kengashga berish to‘g‘risida Parij
konferensiyasida qaror qabul qilindi. 
1991-yil oktabrda Madridda Yaqin Sharq bo‘yicha
xalqaro konferensiya ish boshladi va unda Falastin
delegatsiyasi ham ishtirok etdi. 
1991-yil oxiri – 1992-yil boshlarida Tatariston,
Boshqirdiston va Yoqutistondagi milliy ha rakatlar
o‘zlarining syezdlarini o‘tkazib, ularda RSFSR
tarkibidan chiqish masalasi qo‘yildi. 
1991-yil oxirigacha Boltiqbo‘yi respublikalari – 
Latviya, Litva, Estoniyadan tashqari barcha sobiq 
sovet respublikalari MDH tarkibiga kirdi.
1991-yil yanvarda AQSH boshchiligidagi xalqaro
kuchlar Quvaytni ozod qilish bo‘yicha «Sahrodagi
bo‘ron» operatsiyasini boshladi. 
1991-yildan beri Ozarbayjon o‘tgan vaqt davomida
o‘zining mustaqil yo‘liga ega davlat ekanligini isbotlab
kelmoqda. 
1991-yilgi avgust inqirozidan so‘ng Rossiyada asosiy
lavozimlarga demokratik kuchlar vakillari emas,
kommunistik partiya faollari keldi. 
1991-yili bo‘lib o‘tgan Vyetnam Kommunistik