10-Tema. Baqlaw ushın orın tańlaw. Kórinisi sheklengen sharayatta orın hám orındaǵı predmetlerdi úyreniw

10-Tema. Baqlaw ushın orın tańlaw. Kórinisi sheklengen sharayatta orın hám orındaǵı predmetlerdi úyreniw

Orın hám dushpan razvedkasın aparıw ushın ásker gúzetwshi etip tayarlanıwı hám baqlaw postı quramında háreketleniwi múmkin. Baqlaw postı jasırınsha úskenelenedi, nıqaplanadı hám dushpandı baqlaw ushın kerek bolǵan barlıq qurallar menen támiyinlenedi. Baqlaw punkti ushın jay, jaydı hám dushpannıń postdagı predmetlerin, óz áskerleri háreketi kórsetilgen polosada múmkinshiligi barınsha, uzaqlıqtan baqlaw imkaniyatın támiyinlewi kerek.

Ádetde, baqlaw ushın polosa dushpandı razvedka etiwden tısqarı, óz áskerleri háreketin gúzetip barıw; sektor tek dushpandı hám oǵada kesilisken sharayatlı jaydı baqlaw ushın belgilenedi. Gúzetiw postida okopda, transheyada, snaryad (bomba) portlaǵan tereń arnawlı úskenelestirilgen qurılmada, jawınger mashinada yamasa baqlaw qolay bolǵan orında bolıwı múmkin.
Kompas — gorizont táreplerdi tuwrı anıqlaw ushın kerek.
Úlken masshtablı karta — 1:25000, 1:50000 oǵan gúzetiw posti shártli belgisiniń gúzetiw sektorın, dushpan payda bolıp qalatuǵın jónelisti, dushpan qorǵawınıń aldınǵı shegarasın, onıń ot ashıw quralları jaylasıwı hám basqalardı sızıw ushın isletiledi.
Dúrmin (binokl) — bul baqlaw quralı bolıp, onıń járdeminde jer hám dushpandı gúzetiwshi gúzetedi. Dúrminniń optikalıq sisteması sonday qurılǵan, onnan gúzetilgende barlıq predmetler haqıyqıy jaylasıwshidan 2 den 15 mártege shekem jaqınlastırıp kórsetedi.

63-súwret Baqlaw postın támiyinlew



64-súwret Baqlaw punkti
a – ashıq okop; b – jabılǵan hám baqlaw ushın tesikleri bar okop


Baqlaw jurnalı — baqlaw nátiyjeleri haqqında barlıq maǵlıwmatlardı kirgiziwge mólsherlengen.
Saat — anıq waqtın biliw ushın paydalanıladı.
Telefon (radiostansiya) — komandir menen baylanısta bolıw, gúzetiw nátiyjelerin jiberiw ushın paydalanıladı.
Ofitser sızǵıshı hám qálemi — kartada islew ushın mólsherlengen.
Baqlaw punkti 64-suwretde kórsetilgen sıyaqlı bolıwı kerek.
Gúzetiw posti plansheti — dala sharayatında dushpan hám jaydı razvedka menen gúzetiw aparıwdı jeke quramǵa járdem kórsetiwge mólsherlengen.


Kórinisi sheklengen sharayatta orın hám orındaǵı predmetlerdi úyreniw

Jay hám orındaǵı predmetlerdi baqlaw ushın qolay bolǵan qaǵıydaǵa kóre, baqlaw postidan gúzetip uyreniledi. Bárinen burın, jaydı tuwrı úyreniw ushın onıń sızılmasın dúziw kerek. Oǵan gúzetiw postınıń jayı, óz áskerleri hám dushpannıń aldınǵı shegi sızılıp, oriyentirlar belgilenedi hám de olarǵasha bolǵan aralıq anıqlanadı. Jay sızılmasında arqa baǵdarı kórsetilgen strelka sızıladı.

Baqlaw qolaylıǵı ushın baqlaw sektorı ishkeri qaray 2—3 zonaǵa bóliniwi kerek (jaqinı 400—800 m.ge shekem hám uzaǵı adam kózi kóriwi shegarasıǵa shekem). Zonalar shegarası, ádetde, oriyentir yamasa (jerdegi) orındaǵı predmetler menen belgilenedi.

Baqlaw jaqın zonadan oń tárepten shepke shártli belgilengen sızıqlar boyınsha ózinnen ishkerige qarap, jaydı hám orındaǵı predmetlerdi birme-bir gúzetip shıǵıw jolı menen ámelge asıriladı. Orınnıń ashıq uchastkaları tezirek kórip shıǵıladı, jabıqları bolsa anıqlaw gúzetiledi.

69-súwret Aǵashtan paydalanip orındı baqlaw

Barlıq kórgen hám anıqlaganlardı gúzetiwshi gúzetiwdi toqtatmasdan komandirge bildiredi. Bildiriwde gúzetiwshi oriyentirdi hám odan qansha uzaqlıqta (ońǵa, shepke, jaqında, uzaqta) neni bayqaǵanın aytadı, mısalı, «ekinshi oriyentir — shepke 50, jaqınǵa — 100, sarı puta qasında dushpannıń gúzetiw punkti». Bulardı ol telefonda yamasa radiostansiya arqalı uzatadı.

Túnde baqlawdı aparıw júdá qıyńn bolǵanlıqtan, tawlı jerlerde joqarıdan pasti kóriw, tómenden joqarını baqlawdan kóre qıyın. Sol sebepli baqlaw punktinıń jayı dara (ashıq) hám tómen orınlardan saylanadı, sebebi ondan dushpandı tezirek tabıw múmkin. Oriyentirler retinde orında kontur sızıqlarına iye bolǵan predmetler saylanadı. Túngi sharayatında baqlaw tungi kóriw ásbapları yamasa kóz járdeminde alıp barıladı.

70-súwret Bálentlikte háreketleniwshi dushpandı baqlaw


Baqlaw alıp baratırǵan jawınger, ámeliy shınıǵıwlar waqtında komandir tárepinen berilgen tapsırmalar qanday orınlanǵan bolsa, sawash waqtında olarǵa tolıq ámel qılıw talap etiledi.