11-bob. Matlab dasturida grafiklar qurish. O ’quv modullari

Topshiriqlar:
1-topshiriq. Berilgan y(x) va z(x) funksiyalarning grafigini bitta 
koordinatalar o ‘qida quring.
- x 2
y=e
;
z= arctg(\l x ); x e [0,4n \
Hosil bo‘lgan grafik oynani mavzusini, koordinata o‘qlarini nomlarini va 
grafiklarni nomlarini yozing.
Grafikda koordinatalar to ‘rini ko‘rinadigan qiling. Hosil bo‘lgan egri 
chiziqlarni ko‘rinishi va kesishish nuqtalarining turi, hamda chiziqlarning 
ranglarini o ‘zgartiring.
Chiziq segmenti grafigi
Bir o'zgaruvchining y (x) funksiyalari matematik va boshqa hisob-kitoblar 
amaliyotida, shuningdek, kompyuter matematik modellashtirish texnikasida 
keng qo'llaniladi.
Bunday 
funksiyalarni 
namoyish 
qilish uchun 
grafikalar 
dekart 
(to'rtburchaklar) koordinatalar tizimida qo'llaniladi. Bunday holda, odatda, 
ikkita chiziq quriladi - gorizontal X va vertikal Y va x va y  koordinatalari 
o'rnatilib, y (x) funksiyaning tugun nuqtalarini belgilaydi . Ushbu nuqtalar 
bir-biriga to'g'ri chiziqli segmentlar bilan bog'langan, ya'ni grafani chizishda 
oraliq nuqtalar uchun chiziqli interpolatsiya amalga oshiriladi. MATLAB 
matritsa tizimi bo'lgani uchun y (x) nuqtalar yig'indisi bir xil o'lchamdagi X 
va Y vektorlar bilan aniqlanadi.
264

---

Plot buyrug'i dekart koordinatalar tizimidagi funksiyalar grafikalarini 
tuzish uchun ishlatiladi. Ushbu buyruq quyida ko’rsatilgan bir qator 
parametrlarga ega.
chizma (X, Y) - y (x) funksiyasini tuzadi, uning koordinatalari (x, y) bir 
xil o'lchamdagi Y va X vektorlardan olinadi Agar X yoki Y matritsa bo'lsa, u 
holda grafikalar oilasi matritsa ustunlarida joylashgan ma'lumotlarga 
asoslanib quriladi.
Quyidagi misolda funksiyalar qiymatlari Y  matritsasida joylashgan va x 
argumentining qiymatlari X  vektorida saqlanadigan ikkita funksiya, sin(x) va 
cos (x) ning chizilganligi tasvirlangan :
>>X- [0 12345];
>> Y- [sin (x): cos (x)];
>>Plot (xY)
11.4.8-rasmda ushbu misoldan olingan funksiyalar grafigini ko'rsatadi. 
Bunday holda, grafik segmentlardan iborat ekanligi aniq ko'rinib turibdi va 
agar sizga tekis egri kabi ko'rinadigan funksiya kerak bo'lsa, siz bog'lash 
nuqtalari sonini ko'paytirishingiz kerak bo’ladi. Ularning joylashuvi turlicha 
bo'lishi mumkin.
11.4.8- rasm. Dekart koordinatalar tizimidagi ikkita funksiya grafigi 
chizma (Y) - y (z) grafigini chizadi , bu yerda y  qiymatlari Y vektoridan 
olinadi va i mos element indeksidir. Agar Y tarkibida murakkab elementlar
265

---

bo'lsa, unda syujet (real (Y). Imag (Y)) buyrug'i bajariladi. Boshqa barcha 
hollarda ma'lumotlarning taqribiy qismi e'tiborga olinmaydi.
Bu yerda plot (Y) buyrug'i yordamida misol keltirilgan:
>> X - 2 * pi: 0,02 * pi: 2 * pi;
>>Y = sin (x) + i * cos (3 * x);
>> Plot (y)
11.4.9-rasm.
M UH O KAM A U C H U N SA V O LL A R VA M U A M M O L IZ IY A T L A R !
1. MATLABda ikki o ’lchovli grafik qanday quriladi?
2. MATLABda subplot funksiyasi qanday vazifani bajaradi?
3. MATLABda plot funksiyasi qanday vazifani bajaradi?
4. MATLABda funksiyasi grafiklarini qurish qanday bajariladi?
266

---