11-lekciya. Sql standart funksiyaları

id_book name id_cat page id_avtor yil 1 Odamiylik Mulki 4 980 1 2016 2 Ikki eshik orasi 1 450 2 1996 3 Ikki eshik orasi 1 460 2 2000 4 Ikki eshik orasi 1 380 2 2012 5 Sariq devni minib 5 220 3 1990 6 Sariq devni minib 5 180 3 2005 7 Shaytanat 2 1250 1 2018 8 Dexqon va ayiq 5 100 5 2019 9 Eng katta sexr 5 230 5 2020 10 Nafs kishanlari 4 240 1 2015 11 Samum 2 380 1 2012 12 Jannati odamlar 4 210 3 1996 13 Shirin qovunlar mamlakati 5 180 3 1986 14 Qora tol 1 350 4 1988 15 Dala armonlari 1 450 4 1967 16 Mangu buloq 4 360 4 1970 17 Sehrli qalpoqcha 3 250 3 1964 18 Dunyoning ishlari“ 4 280 2 2005 19 Shaytanat 2 960 1 2020

Avtor id_avtor fio 1 Toxir Malik 2 O'tkir Hoshimov 3 Xudayberdi To'xtaboyev 4 Ibraym Yusupov 5 Xalq ogzaki ijodi Categiriya id_cat name_cat 1 Tarixiy 2 Detektiv 3 Fantastik 4 Tarbiyaviy 5 Ertak

Agregat funkciyalardı Function([ALL | DISTINCT] atribut) sıyaqlı ulıwma formada ańlatıw múmkin. Agregat funkciya usı talaplarǵa juwap beredi.

• 
  Eger sorawda shárt qoyılmasa (WHERE) baǵanadaǵı barlıq mánislerdi qabıl qıladı.
  
• 
  Eger sorawda shárt qoyılsa (WHERE) shártti qanaatlandırıwshı qatarlardaǵı baǵanalardıń mánisleri qabıl etiledi.
  
• 
  ALL gilt sózi (ádette jazılmaydı) - esaplawda barlıq qatardaǵı mánisler qatnasatuǵın jaǵdayda isletiledi.
  

DISTINCT gilt sózi baǵana qabıl qılatuǵın mánislerden parqı tákirarlanbas bolǵan mánisleri ústinde esaplaw júritiledi.
SUM([ALL | DISTINCT] atribut) – kórsetilgen baǵanadaǵı sanlardıń jıyındısın esaplaydı.
Ms 1: Books ta berilgen kitaplardıń betleri jıyındısın tabıw.
SELECT SUM(page) FROM Books // Nátiyje: 7910
Ms 2: Tek ǵana 3 avtor kitaplarınıń betleri jıyındısın tabıw.
SELECT SUM(page) FROM Books WHERE id_avtor =3 // Nátiyje: 1040
MIN([ALL | DISTINCT] atribut) – baǵanadaǵı sanlardıń eń kishi mánisi tabıladı.
Ms 3: 1 avtor kitaplarınan eń kishi bolǵan kitap betin tabıw.
SELECT MIN(page) FROM Books WHERE id_avtor =1 // Nátiyje: 240
MAX([ALL | DISTINCT] atribut) – baǵanadaǵı sanlardıń eń úlken mánisi tabıladı.
Ms 4: 1 avtor kitaplarınan eń úlken bolǵan kitap betin tabıw.
SELECT MAX(page) FROM Books WHERE id_avtor =1 // Nátiyje: 1250
AVG([ALL | DISTINCT] atribut) – baǵanadaǵı sanlardıń ortasha mánisi esaplanadı.
Ms 5: 1 avtor kitaplarınıń ortasha betin tabıw.
SELECT AVG(page) FROM Books WHERE id_avtor =1 // Nátiyje: 762
COUNT({[ALL | DISTINCT] atribut] | *}) – kestedegi qatarlar sanı. Eger baǵana atı (atribut) kórsetilse, usı baǵananıń NULL bolmaǵan mánisli qatarlar sanı tabıladı. Eger baǵana atı ornına “*” isletilse, kesteniń kólemin, yaǵnıy qatarlari sanın tabadı.
Ms 6: 1 hám 3 avtorlardıń barlıq kitapları sanın tabıw.
SELECT COUNT(*) FROM Books WHERE id_avtor IN(1,3) // Nátiyje: 10
Statistikalıq funkciyalardıń sintaksis diagramması tómendegishe boladı:

Keltirilgen agregat funkciyalar barlıq MBBS ushın ulıwma esaplanadı. MBBSnıń túrine qarap basqa agregat funkciyalar da bar. Mısal ushın, MS ACCESS te VAR, VARP, STDEV, STDEVP funkciyaları bar. Usı agregat funkciyalar kópshilik jaǵdaylarda toparlı ámeller menen qollanıladı.
Qadaǵalaw sorawları

1. 
   SQL funkciyaları qanday tárepleri boyınsha túrlerge ajıratıladı?
   
2. 
   Qatarlı maǵlıwmatlar menen islewshi funkciyalardıń wazıypaları boyınsha toparlarǵa ajıratıń?
   
3. 
   Matematikalıq funkciyalar qanday maqsetlerde qollanıladı?
   
4. 
   Sáneli funkciyalarda tiykarǵı parametrleri nelerden ibarat?
   
5. 
   Sistemalı funkciyalar qaysı tárep (klient-server) kompyuteri maǵlıwmatları boyınsha isleydi?
   
6. 
   Agregat funkciyalardıń mazmunı hám túrleri?
   
7. 
   Statikalıq funkciyalar menen agregat funkciyalardıń parqı nede?