[119] Қррор — бу бажарилиши лозим бўлган ишнинг аниқ бир йўлини танлаб олишдир. Бошқача қилиб айтганда, қарор

ст ациягача йўқот са, баж араёт ган лавозим ига лойиқ;эгаллаб т урган лавозим ига ло й и қ эмас.“Рейтинг” сўзи инглиз тилида “баҳо” маъносини англатади.Уни қўллаш замирида ходимларни уларнинг малакаси, билим даражаси, иш тажрибаси, хулқ-атвори ва бошқа хислатлари да-ражаларига қараб рейтинг балларини аниқлаш ва уларга баҳобериш гояси туради

14. 
    Xodimlarni boshqarishda qanday harajatlar qilinadi?
    

Ходимларни бошқаришда сарфланадиган харажатларни қуйидаги гуруҳларга ажратиш мумкин.1. Иш ҳақига сарфланадиган харажатлар:• тўловлар:• асосий иш ҳақи;• мукофотлар;
• иш вақтидан ташқари ишланган вақт учун тўловлар;• кўрсатилган хизматлар учун тўловлар ва ҳоказо• тўғри қў ш и м ч а и м ти ёзл ар :• нафақалар• ҳаётни суғурта қилиш;• таътил учун тўловлар;
• текин овқатланиш ва транспорт харажатлари;• дивидент учун ажратмалар ва ҳрказо• қонун билан ўрнатилган харажатлар:• миллий суғурта ва нафақа фонди учун сарфлар;• умумий таълим учун ажратмалар (стипендиялар кўринишида);• ишга ёлловчи жавобгарлигини суғурталаш ва ҳоказо.2. Ходимларни танлаш ва ишга қабул қилиш учун харажатлар:• эълон учун харажатлар;• реклама учун тўловлар;• турли кузатиш ва сўровлар учун сарфлар; тиббий текширишлар учун харажатлар ва ҳоказо.3. Ўқиш учун харажатлар:• ўқувчи ва устозлар учун сарфлар, уларнинг иш ҳақи:• ўқитиш дастурларини қўллаб-қувватлашдаги сарфлар;• ўқув дастгоҳпари, материаллари ва хоналари учун тўловлар вабошқалар.4. Яшаш жойинн узгартиришда зарур бўлган харажатларни қоплаш:• ётоқхона учун тўловлар;• бир жойдан иккинчи жойга кўчиш учун кетган харажатлар;• УЦ, қурилиши учун ёрдам харажатлари ва ҳоказо.5. Ишдан бушатиш учун талаб қилннадиган харажатлар:• штатларни қисқартириш учун ҳукумат томонидан ўрнатилган тўловлар;• бошқа тўловлар.6. Маъмурий бопщарув харажатлари.

15. 
    Boshqaruv mehnatning xarakteri nimadan iborat?
    

Mehnat o‘zining xarakteri bo‘yicha hamma vaqt ham ijtimoiy jarayon bo‘lgan. Har qanday ijtimoiy mehnat esa belgilangan tashkil etishni va tartibni taqozo etadi. Kimdir xodimlar oldiga maqsadni qo‘yishi vazifalarni taqsimlashi, ularni bajarilishi ustidan nazorat qilishi, har holda odamlarni mehnatga undashi,
ularning harakatlarini muvofiqlashtirishi kerak. Mehnatni boshqarishning xarakteri, uning usuli va vositalari doimiy bo‘lib qololmaydi.

16. 
    Boshqaruv mehnatning qaysi turlari mavjud?
    

Hunarmandchilik turi mehnatni boshqarishning oddiy shaklidan iborat bo‘lgan. Sexli tuzilma doirasini buzgan holda, manifaktura oldinlari mustaqil bo‘lgan kasblarni kombinatsiyalashtirgan, bevosita ishlab chiqarish jarayoniga mehnat taqsimotini kiritgan. Shu bilan bir tomondan ishchilarning o‘zlarini iyerarxik chegaralash, boshqa tomondan esa, oldin mustaqil bolgan ishchini yagona jamoaga va intizomga bo‘ysundirish zarurati paydo bolgan. Mashinali ishlab chiqarishga olish bilan mehnatni umumlashtirish shakllarida sifatiy o‘zgarishlar sodir bolgan.

17. 
    Motivlashtirish strategiyalari va usullari to‘g‘risida nimalar deya olasiz?
    

Мотивлаштириш назариясига асосланиб унинг турлимоделлари ишлаб чиқилган ва амалиётда қўлланиб келинмоқда.Уларнинг асосийлари қуйидагилардир:• оқилона (рационал) модел;• инсоний муносабатларни мотивлаштириш модели;• комплекс мотивлаштириш модели. Бу ерда кишиларни мотивлаштириш учун молиявий дастак мукофот ва жазо қўлланилади. Бу “ширин кулча” ва “қамчи” тактикасидир. Баъзи ҳолларда бундай ёндошиш тўғри бўлар, аммо унинг самараси жуда қисқа бўлади. Бошқа ҳолларда эса у кишиларўртасидаги муносабатга путур етказиб узоқ муддатга зарар етказиши мумкин.

18. 
    A.Maslouning motivlashtirish nazariyasi nimaga asoslanadi?
    

Бу модел Маслоу ва Хецберг ёндошувларига асосланган бўлиб, узоқ мудцатли мотивацияни таъминловчи омиллар сифатида на-фақат ички омиллар, шунингдек ташқи омиллар ҳам муҳим деб қаралади. ўз-ўзинимукаммалл аиггари ш• жавоб rap ли к• ютуқлар• тан олиниш• ишга берилиб ишлаш

19. 
    F.Gersbergning motivatsiya nazariyasida qanday omillarga e’tibor qaratiladi?