12. 2-мавзу. Модаль ташувлар: унимодаль, мультимодал ва интермодаль технологиялар Режа

12.2-мавзу. Модаль ташувлар: унимодаль, мультимодал ва интермодаль технологиялар
Режа:

1. 
   Мультимодал транспорт-технологик тизим
   
2. 
   Мультимодал транспорт-технологик тизимни яратиш
   
3. 
   . Мультимодал транспорт-технологик тизими (МТТС)нинг транспорт жараёнидаги ўрни ва вазифаси
   

Мультимодал транспорт-технологик тизим – транспорт жараёнини ташкиллаштирувчи янги сифатли тизим бўлиб, унинг барча звеноларида ихтисослаштирилган транспорт воситаларини қўллаш, ортиш-тушириш ва омборхона жиҳозлари, шунингдек электрон-ҳисоблаш техникасини самарадаорлигига асосланиб максимал имкониятини таъминлаб берувчи тезлиги, сақланувчанлиги, жўнатувчидан қабул қилувчигача юклар ортиб-туширмай етказиб бериш, ортиш-тушириш ва омборхона ишларини автоматлаштириш ва комплекс механизациялаштириш, халқ хўжалигидаги солиштирма транспорт тўхталишларини пасайтириш ва шу кабилар мавжуд.

Ишлаб чиқариш кучларини ривожлантиришга кўра ҳам мамлакат ичида ҳам ҳалқаро миқёсда меҳнатни ажратишни чуқурлаштиришда транспортнинг вазифаси тўхтовсиз ўсиб боради, унинг янги турлари пайдо бўлади, мавжуд бўлган транспорт турларининг ҳаракат фаолияти ўзгаради, юкларни етказиб беришни ташкиллаштиришга қаратилган ёндашувлар такомиллаштирилади.
Агар илмий-техник инқилоб бошлангунга қадар фойдаланишда асосий бўлган транспорт тизимлари уларни максимал даражада юклаш ва ташиладиган юкларни сақланишини таъминлаш биринчилардан бўлган, ҳозирги кунга келиб эса транспортларни таъминлаш талаби бир мунча ўзгарди.
Ишлаб чиқариш қудратини кескинлик билан ўсиб бориши, ички давлат ва дунё бозорини кенгайтириш, бунинг натижасида юк оқимининг ва шунга биноан ташиладиган юкларнинг товар ҳажми кўпайиши транспорт воситаларининг юк кўтариш қобилияти ва тезлиги ошишрилишига зарурат пайдо бўлди. Транспорт воситаларининг юк кўтариш қобилияти, уларнинг двигатель қудрати ва куч қурилмаларининг, шунга биноан қурилиш ва ушбу воситаларнинг таннархи бўйича фойдаланиш қиймати оширилиши юклаш пунктларида туриб қолиш вақтини камайтириш муаммоси юзага келди. Бунинг имконияти бор эканлиги маълум бўлди, юкнинг хусусияти ҳам уни ортиш ва ташиш шартларини ҳисобга олувчи юкларни қадоқлаш ва янги техник воситаларни яратиш ҳамда тадбиқ этиш асосида юклаш ишидаги усулларни такомиллаштириш натижасида амалга оширилди.
Шундай қилиб транспортни ривожлантирувчи янги босқичи биринчи навбатда юкларни ташиш соҳасининг ҳажмидаги қарама-қаршиликларни кескинлаштириш ва транспортларнинг ижтимоий зарурати бўлган тўхталишларни камайтириш натижасида ихтисослаштирилган юклаш, транспорт ҳамда омборхона воситаларини ишлаб чиқариш талабини қондириш мақсадида янги комплексини ишлаб чиқиш билан белгиланди.