12-амалий. Низоларни бартараф этиш ва адабтация. Режа

Низоларни ҳал қилиш

Ҳар бир низо алохида ходиса сифатида тахлил килинади, лекин уларнинг барчасига хос бўлган айрим қонуниятлар борки, уларга аввало уиинг босқичлари ёки фазалари киради :

I. Низо олди босқич — конфронтация
П. Низонинг ўзи: компромисс ёки жанжаллашиш .
III.Ннзодан чикиш: мулоқот ёки диссонанс.
Демак, биринчи босқичда конкрет масала юзасидан фикрлар ёки қарашларда тафовут еки қарама — қаршилик учун шарт— шароит пайдо бўлади, Томонлар ўртасига совуқчилик тушади, улар ўзаро келишолмай қоладилар, агар бунда ташқаридан қараганда, кўзга ташланадиган низо бўлмаса—да, ўша шахсларнинг ўзи бир-бирларига нисбатан муносабатларида буни хис кила бошлайдилар. Агар рахбар айнан шу босқичда ходисага аралашиб, ўэ вақтида оқилона қарорлар қабул қила.олмаса, низо иккинчи босқичга ўтади,
Иккинчи босқичда қар иккала томон ўэ қарашларини қарши томонникидан афзал билиб, очиқчасига бир — бирларини айблай бошлайдилар. Шу пайгда бошлиқ уларни келиштиришга уринади, агар бу «уриниш» алохида — алохида тарзда томонларни кабинетга чақириб рўй берса, вазият янада таранглашиб, зиддият чуқурлашиши, томонлар ўз холича бошлиқни хам ўз ишинг тарафдори қилиб, у хам низонинг ишгирокчисига айланиб қолиши муқаррар бўлиб қолади. Шунинг учун ҳам психология хар қандай низони томонларни бирга чақирган ҳолда ҳал қилиш ва компромисс қарорлар чикаришга тайёр туришни тавсия этади. Бунинг учуя раҳбарда низонинг тахминий образи ва уни ҳал қилншга бир нечта алтератив ечимлар бўлиши керак. Бошлиқ бирор томонга кўпроқ ён боса бошласа хам. Низонинг иштирокчисига айланади. Шунинг учун у холис тарзда низонинг келиб чиқиш сабаблари, кимларнинг манфаатига зид ишлар қилинаётганлиги, низо иштирокчиларининг шахсий ва профессионал хусусиятлари, кучли ва кучсиз томонларини тахлил қилиб, низонинг «портретини ўзи учун тасаввур қила олиши керак. Шундан кейингина, томонларни чақириб, масалага янада ойдинликлар киритиб, томонларни келишувга чақиради. «Мен нима бўлганини, муаммо нимада эканлнгини билиш учун Сизларни чақирдим" деб гап бошлаши ва ҳар бир томоннинг фикри мухимлигини таъкидлаб, айни пайтда вазиятни каттиқ назорат қилиши, унинг кечимини бошқариши лозим


Адабиётлар рўйхати:
1. Козелецкий Ю. Психологическая теория принятия решений. М„ 1979
2. Квинн В. Прикладная психология. - СПб., 2000

3. 
   Машков В.Н. Психология управлеаия. СПб, 2000
   
4. 
   Михеев В.И. Социально—психологические аспекти управления.
   Стиль и метод работи руководителя. М., 1975
   
5. 
   Управление — это ваука и искусство. А. Файоль, Г. Эмерсон, Ф.
   Тэйлор, Г. Форд. М., 1992 Управление персоналом. ЮНИТИ, 1998
   
6. 
   www.ziyonet.uz