12 kimyoviy apparatlarning asosiy elementlarini hisoblash

Ruxsat etilgan kuchlanish
Hisoblangan holat uchun ruxsat etilgan kuchlanish ^*. Ruxsat etilgan kuchlanishlarga mos keladigan koeffitsient birlikka teng bo'lishi kerak, faqat po'lat quyma bundan mustasno, ular uchun quyidagi qiymatlar mavjud: 0,8-indi-vidual nazoratsiz usullar bilan boshqariladigan quyma uchun; 0,7 – qolgan sinovlar uchun.
Sinov paytida ruxsat etilgan kuchlanish:
Gidravlik ]_и = _т20/1,1; (12.2)
Pnevmatik []_и = _т20/1,2. (12.3)
Agar ruxsat etilgan standart kuchlanishning kattaligi to'g'risida ma'lumot bo'lmasa, u formula bo'yicha aniqlanadi


* = min{(_т/n_т);(_в/n_в)}, (12.4)
Bu yerda n_т  rentabellik kuchi bo'yicha xavfsizlik koeffitsienti (ish sharoitlari uchun 1,5 qabul qilinadi);
n_в  xavfsizlik chegarasi koeffitsienti
(ish sharoitlari uchun 2,4 qabul qilinadi).
Ba'zi tarkibiy materiallarning mexanik xususiyatlari 12.2 – 12.6-jadvallarda keltirilgan.


12.2-jadval - past va yuqori haroratlarda po'latlarning mexanik xususiyatlari

Po’lat markasi	Harorat, ^0С	в, MPa	т, MPa
ВСт3кп ВСт3сп	20	380	220
20	-100	617	480
	-70	582	450
	-40	535	415
	-20	510	390
	20	480	350
	200	500	280
	300	530	210
	400	420	200
	500	255	170
25	-100	650	475
	-70	630	425
	-40	590	375
	-20	560	345
	20	500	300
	300	550	200
	400	475	168
	500	335	154
30, 35	-100	660	439
	-70	638	408
	-40	602	382
	-20	600	368
	20	545	350

Jadvalning davomi 12.2

Po’lat markasi	Harorat, ^0С	в, MPa	т, MPa
40	20	650	415
	200	605	360
	400	520	305
09Г2С	20	484	328
	100	433	285
	200	431	253
	300	457	214
	400	438	198
	500	331	178
1Х21Н5Т	-100	1000	700
	-50	900	600
	20	650	450
	100	650	450
	200	600	400
	300	600	350
	400	500	350
	500	450	300
	600	300	250
0Х21Н6М2Т	-100	1210	640
	-60	1160	530
	20	600	350
	100	600	350
	200	550	300
	300	550	250
	400	500	300
	500	500	280
	600	380	210
Х18Н10Т	-253	1850	650
	-196	1200	320
	-70	1190	308
	-40	1010	300
	20	660	250
	300	460	200
	400	450	180
	500	450	180
	600	400	180
	700	280	160
	800	180	100

218
12.3-jadval-oqim kuchi ( _т, MPa) va chidamlilik (_в, MPa) alyuminiy va uning qotishmalari
(60 mm dan oshmaydigan varaqli prokat)

Harorat, ^0С	Alyuminiy markasining mexanik xususiyatlari
	А85М; А8М		АД00М; АД0М; АД1М		АМцСМ		АМг2М; АМг3М		АМг5М		АМг6М
	т	в	т	в	т	в	т	в	т	в	т	в
20	24	60	30	60	50	120	70	170	110	260	130	280
30	24	58	29,7	58,7	49,1	118	70	170	107,8	258,5	130	280
40	23	56	29,4	57,5	48,3	116,1	70	170	105,5	257,5	130	280
50	23	55	29,2	56,3	47,4	115	70	170	103,2	257	130	280
60	23	53	29	55,2	46,5	113,5	70	170	100,8	256,9	130	280
70	22	52	28	54,1	45,6	112	70	170	98,3	256	130	280
80	22	50	27,5	53	44,6	110	70	170	95,7	255	130	280
90	22	49	27	51,6	43,8	107,7	70	170	93,7	253	130	280
100	22	47	26,7	50	43	105	70	170	92	252	130	280
110	21	45	26,2	48,2	42,3	101,8	68,4	168,1	90,5	246,6	130	272,3
120	21	44	26	46,2	41,6	98,3	66,4	165,5	89,3	239,6	130	262,1
130	21	42	25,7	44	41	94,3	63,8	162,3	88,3	231,2	130	249,3
140	20	40	25,2	41,6	40,5	89,8	60,6	158,5	87,5	221,4	130	233,9
150	20	39	25	39	40	85	57	154	87	210	130	216

12.4-jadval-rentabellik kuchi (_т, MPa) va kuch kuchi
(_в, MPa) mis va uning qotishmalari (3 dan 10 mm gacha bo'lgan plitalar)

Harorat, 0С	Mis markasining mexanik xususiyatlari
	М2		М3		М3р
	т	в	т	в		т	в
20	77,3	217,4	80,7	218		81,5	218,6
30	76,2	214,1	78,6	214,8		79,9	215,5
40	75,1	210,9	76,7	211,7		78,4	212,4
50	74	207,7	74,9	208,6		76,8	209,3
60	73	204,6	73,3	205,5		75,3	206,3
70	71,9	201,5	71,8	202,5		73,9	203,4
80	70,9	198,4	70,5	199,5		72,4	200,5
90	69,9	195,4	69,2	196,2		71	197,6
100	68,9	192,5	68,1	193,7		69,6	194,8
110	67,9	189,6	67	190,9		68,3	192
120	67	186,7	66	188,1		66,9	189,2
130	66	183,9	65	185,3		65,6	186,5
140	65,1	181,1	64,1	182,6		64,4	183,9
150	64,2	178,4	63,2	179,9		63,1	181,2
160	63,3	175,7	62,3	177,3		61,9	178,6
170	61,9	173,1	61,4	174,7		60,7	176,1
180	60,2	170,5	60,4	172,1		59,5	173,6
190	58,5	167,9	59,4	169,6		58,3	171,1
200	57	165,4	58,4	167,1		57,2	168,6
210	55,6	162,9	57,3	164,7		56,1	166,2
220	54,4	160,4	56,1	162,2		55	163,8
230	53,4	158,0	54,8	159,9		53,9	161,5
240	52,7	155,6	53,4	157,5		52,9	159,2
250	52,3	153,3	51,8	155,2		51,8	165,9

12.5-jadval-rentabellik kuchi (_т, MPa) va kuch kuchi
(_в, MPa) guruch (3 dan 10 mm gacha bo'lgan plitalar)

Harorat, 0С	Guruch markasining mexanik xususiyatlari
	Л63; ЛС59-1		Л062-1		ЛЖМц59-1-1
	т	в	т	в		т	в
20	105	340,4	163	408,9		204	503,5
30	103,8	339,2	162,7	405,7		202,3	496,7
40	102,6	338	161	402,5		201,4	489
50	101,4	336,9	159,3	399,4		201	481,3
60	100,2	335,7	157,6	396,3		201	473,8
70	98,8	333,8	155,9	393,2		201	466,4
80	97,6	331,5	154,3	390,2		201	453,2
90	96,4	329,2	152,7	387,2		201	452
100	95,2	326,5	151	384,2		201	445
110	94	324,2	149,5	381,2		201	438
120	93	322	147,9	378,2		201	431,1
130	92	319,7	146,3	375,3		201	424,4
140	91	317,8	144,8	372,4		201	421
150	90	316	143,2	369,5		201	419
160	89,2	314,2	141,7	366,6		201	411
170	88,5	312,7	140,2	363,8		201	401,5
180	87,7	311	138,8	360,9		201	398,5
190	87	308,5	137,3	358,1		201	386,1
200	86,5	307	135,8	355,4		201	370,3
210	85,9	301	134,4	352,6		201	369
220	85,2	294	133	349,9		201	366
230	84,5	286,5	131,6	347,1		201	362,6
240	83,8	279	130,2	344,4		201	359,5
250	83,2	272	128,8	341,8		201	355

12.6-jadval-oqim kuchi ( _т, МПа) va chidamlilik
(_в, МПа) titan va uning qotishmalari (60 mm gacha bo'lgan plitalar)

Harorat, 0С	Titan markasining mexanik xususiyatlari
	ВТ1-0		ОТЧ-0		АТ3
	т	в	т	в		т	в
20	310	380	400	480		540	600
100	260	335	330	415		475	528
200	210	280	240	333		402	447
250	190	250	200	300		387	430
300	175	225	180	255		374	415

Uglerodli va past qotishma po'latlar uchun standart ruxsat etilgan stresslar 12.7-jadvalda keltirilgan.


12.7-jadval-ruxsat etilgan standart kuchlanish * (МПа)
uglerodli va past qotishma po'latlar uchun

Hisoblangan harorat kema yoki apparatning devorlari, ^0С	^*(MPa)
	В Ст3	20 va 20К	09Г2С, 16ГС, 17ГС, 17Г1С, 10Г2С1	10Г2
20	140	147	183	180
100	134	142	160	160
150	131	139	154	154
200	126	136	148	148
250	120	132	145	145
300	108	119	134	134
350	98	106	123	123
375	93	98	116	108
400	85	92	105	92
410	81	86	104	86
420	75	80	92	80
430	71	75	86	75
440	-	67	78	67
450	-	61	71	61
460	-	55	64	55
470	-	49	56	49
480	-	46	53	46

Issiqlikka chidamli, issiqlikka chidamli va korroziyaga chidamli ostenit po'latlari uchun standart ruxsat etilgan stresslar 12.8 - jadvalda keltirilgan.


12.8-jadval-ruxsat etilgan standart kuchlanish *(МПа)
issiqlikka chidamli va korroziyaga chidamli ostenit po'latlari uchun

Hisoblangan kema yoki apparatning devor harorati, ^0С	^*(MPa)
	08Х18Н10Т, 08Х18Н12Т, 08Х17Н13М2Т, 08Х17Н15М3Т	12Х18Н10Т, 12Х18Н12Т, 10Х17Н13М2Т, 10Х17Н13М3Т
20	140	160
100	130	152
150	120	146
200	115	140
250	110	136
300	100	130
350	91	126
375	89	124
400	86	121
410	86	120
420	85	120
430	85	119
440	84	118
450	84	117
460	83	116
470	83	115
480	82	115
490	82	114
500	81	113
510	80	112
520	79	112
530	79	111
540	78	111
550	76	111
560	73	101
570	69	97
580	65	90

Jadvalning davomi 12.8

Hisoblangan kema yoki apparatning devor harorati, ^0С	^*(MPa)
	08Х18Н10Т, 08Х18Н12Т, 08Х17Н13М2Т, 08Х17Н15М3Т	12Х18Н10Т, 12Х18Н12Т, 10Х17Н13М2Т, 10Х17Н13М3Т
590	61	81
600	57	74
610	-	68
620	-	62
630	-	57
640	-	52
650	-	48
660	-	45
670	-	42
680	-	38
690	-	34
700	-	30