12-ma'ruza Mavzu: Birlamchi muloqotning shakllanishi. Nutq terapiyasi dasturlarining asosiy bo'limlari va mazmuni ohp 2-darajali bolalar bilan individual va kichik guruhlarda ishlaydi. Reja


Tuzatish va rivojlantirish ishlarining yo'nalishlari


Download 20.69 Kb.
bet3/4
Sana01.03.2023
Hajmi20.69 Kb.
#1239491
1   2   3   4
Bog'liq
12-mavzu (1)

Tuzatish va rivojlantirish ishlarining yo'nalishlari: to'liq talaffuz qobiliyatlarini shakllantirish; fonematik idrok etish, fonemik tasvirlar, yoshga mos keladigan tovushlarni tahlil qilish va sintez qilish shakllari; so'zlarning morfologik tarkibiga va gapdagi so'zlar va ularning birikmalarining o'zgarishiga e'tiborni rivojlantirish; lug‘atni asosan so‘z yasalish usullariga, so‘zlarning emotsional-baho ma’nosiga e’tibor qaratish orqali boyitish; oddiy va murakkab umumiy jumlani to'g'ri tuzish qobiliyatini o'rgatish; mustaqil bog‘langan nutqda gaplarning turli konstruksiyalaridan foydalanish; nutqda talaffuzda ko'rsatilgan fonemalarni avtomatlashtirish bo'yicha ma'lum bir tuzatish vazifasini qo'ygan holda, takrorlash ustida ishlash jarayonida izchil nutqni rivojlantirish; savodxonlikni o'rgatish va savodxonlik elementlarini o'zlashtirishga tayyorgarlikni shakllantirish
Tuzatish va rivojlantirish dasturining o'quv va tematik rejasi:

Davr

Nutqning tovush tomoni

Nutqning semantik tomoni

Talaffuz

Fonemik idrok





I.
sentyabr,
Oktyabr noyabr

Artikulyar apparatlar organlarining differentsial harakatlarini rivojlantirish.
Nutq nafasini rivojlantirish. Saqlangan tovushlarning to'g'ri talaffuzini aniqlashtirish
izolyatsiyada;
• bo‘g‘inlarda (har xil intonatsiya, ovoz kuchi, urg‘u bilan tovush-bo‘g‘in turkumlarini ko‘paytirish; logoped tomonidan taqdim etilgan ritmik naqshlarni takrorlash; to‘g‘ridan-to‘g‘ri, teskari va yopiq bo‘g‘inlarning turli birikmalarini talaffuz qilish);
• so'z bilan;
• takliflarda. Nutqda undov, so'roq va hikoya intonatsiyasidan foydalanish ko'nikmalarini rivojlantirish.
Nutqda mavjud bo'lmagan tovushlarni ifodalash (bolalar nutqining individual xususiyatlariga muvofiq).
Etkazib berilgan tovushlarni avtomatlashtirish;
• izolyatsiyada;
• ochiq bo‘g‘inlarda (vurguli bo‘g‘indagi tovush);
• teskari bo‘g‘inlarda;
• yopiq bo‘g‘inlarda;
undoshlar bilan birgalikda;
• o‘rganilgan tovush urg‘usiz bo‘g‘inda bo‘lgan so‘zlarda.

Nutqsiz tovushlarni tanib olish va farqlash qobiliyatini rivojlantirish.
Nutq tovushlarini ovoz balandligi va kuchiga qarab tanib olish va farqlash qobiliyatini rivojlantirish. Nutq va nutqsiz tovushlarni farqlash. So'zning tovush qobig'iga eshitish e'tiborini, eshitish xotirasini rivojlantirish.
To'g'ri talaffuz qilingan tovushlardan tashkil topgan bo'g'inlarni farqlash.
Bolalarni teskari bo'g'inlarni tahlil qilish va sintez qilish bilan tanishtirish. Bitta tovushni o'zgartirish orqali bo'g'inlarni o'zgartirish.
Birovning nutqida intonatsiya ifoda vositalarini farqlash.
Bir bo'g'inli va ko'p bo'g'inli so'zlarni farqlang. Ovozni bir qator boshqa tovushlardan farqlash.
So‘z boshida urg‘u berilgan unlini ajratib ko‘rsatish, so‘zdagi oxirgi undoshni ajratib ko‘rsatish. Bir bo'g'inli so'zda o'rta tovushning izolyatsiyasi.
“Unli – undosh” tovush tushunchalarini amaliy o‘zlashtirish.

Og'zaki nutqni tushunishni rivojlantirish;
Murojaat qilingan nutqni tinglash qobiliyatini rivojlantirish;
ob'ektlar, harakatlar nomini ajratib ko'rsatish,
belgilar;
so'zlarning umumiy ma'nosini tushunish;
muloqotning dialogik shaklini o'zlashtirishga tayyorgarlik;
so'z yasashning ayrim shakllarini amaliy assimilyatsiya qilish - kamaytiruvchi qo'shimchali otlar va turli xil prefiksli fe'llardan foydalanish;
egalik olmoshlarini o‘zlashtirishi “mening-menim”;
otlarni orttirma, tuslovchi va cholg‘u gaplarda amaliy qo‘llash;
savollar bo`yicha sodda gaplar tuzish, rasm, maketlar bo`yicha harakatlarni ko`rsatish malakalarini egallash;
qisqa hikoya yozish mahoratini egallash.




II.
Dekabr Yanvar Fevral

Artikulyar apparatlar organlarining harakatchanligini rivojlantirish bo'yicha ishlar davom ettirildi. Yo'qolgan tovushlarni sozlash.
Jumlalar va qisqa matnlarda ilgari o'rnatilgan tovushlarni avtomatlashtirish. Yangi kelgan tovushlarning talaffuzini avtomatlashtirish:
• izolyatsiyada;
• ochiq bo‘g‘inlarda (vurguli bo‘g‘indagi tovush);
• teskari bo‘g‘inlarda;
• yopiq bo‘g‘inlarda;
• undoshlar bilan birgalikda;
• o‘rganilgan tovush urg‘usiz bo‘g‘inda bo‘lgan so‘zlarda.
Saqlangan tovushlarni quloq bilan farqlash (talaffuzi bilan), quyidagilar bilan farqlanadi:
• qattiqligi bo'yicha - yumshoqlik • karligi bo'yicha - ovoz balandligi bo'yicha: va shuningdek:
• teskari bo‘g‘inlarda;
• ikki undosh qo‘shilib kelgan bo‘g‘inlarda;
• so‘z va iboralarda.

So'zda tovush mavjudligini aniqlash.
Sarlavhalari quyidagilarni o'z ichiga olgan mavzudagi rasmlarni taqsimlash:
• farqlanuvchi tovushlar;
• oldindan o'rnatilgan maxsus ovoz.
• tovushning so‘zdagi o‘rnini aniqlash;
• bo‘g‘indagi undoshdan keyingi o‘rindagi unlilarni tanlash;
• to‘g‘ridan-to‘g‘ri bo‘g‘inning tahlili va sintezini amalga oshirish;
• so‘z boshida undosh tovushni tanlash;
• so‘z oxiridagi unli tovushni ajratib ko‘rsatish.
"Qattiq - yumshoq tovush" va "kar - tovushli" tushunchalari bilan amaliy tanishish.
Birovning va o'z nutqida to'g'ri talaffuz me'yorlarini farqlash va baholash qobiliyatini shakllantirish.
Ovoz tarkibiga o'xshash so'zlarni farqlash; so'zdagi bo'g'inlar (unlilar) sonini aniqlash.
Saqlangan tovushlarni quloq bilan farqlash (talaffuzsiz):
• qattiqligi bo'yicha - yumshoqlik
• karlik bo'yicha - sonority:
• teskari bo‘g‘inlarda;
• ikki undosh qo‘shilib kelgan bo‘g‘inlarda;
• so‘z va iboralarda;
• muayyan so‘z bilan gaplar tuzish;
• ikki so‘zli gapni tahlil qilish;
• so‘zlar sonini bosqichma-bosqich oshirish bilan gapni tahlil qilish.

bolalarning asosiy ranglar va ularning soyalari haqidagi g'oyalarini oydinlashtirish;
o‘zaro bog‘lanish ma’nosi turlicha bo‘lgan nisbiy sifatlarning amaliy shakllanishi;
savollar bo'yicha xususiyatlarning nomlarini farqlash va ajratib ko'rsatish: nima-nima-nima;
jins, son, holat bo‘yicha sifatlarni otlar bilan kelishish malakasini egallash;
predloglardan foydalanish: in-on-from-under - dialog o'tkazish mahoratini oshirish;
ob'ektlarni o'xshash sifatlarni ajratish bilan taqqoslash;
mavzuning oddiy tavsifini yozish;
sodda gap qurish malakasini mustahkamlash;
taklifni bir hil a'zolarni kiritish orqali taqsimlash;
tarkibiy jihatdan murakkab jumlalarni o'zlashtirish;
rasm asosida qisqa hikoyalar, rasmlar turkumi, tavsiflar, oddiy qayta hikoyalar tuzish;
oddiy misralarni yod olish.




III.
Mart, aprel,
may

O'z nutqida etkazilgan tovushlarni avtomatlashtirish.
Tovushlarni hosil bo'lish joyida farqlash:
• to‘g‘ridan-to‘g‘ri va teskari bo‘g‘inlarda;
• uch undosh qo‘shilib kelgan bo‘g‘inlarda;
• so‘z va iboralarda;
• misra va qisqa matnlarda;
• yangi nutq materiali bo'yicha ilgari olingan ko'nikmalarni mustahkamlash.

Urg‘uli bo‘g‘inlar bilan so‘z sxemasini tuzish.
Tegishli grafik sxemaga so'z tanlash.
Tegishli so'z uchun grafik sxemani tanlash.
Bir tovush yoki bo'g'inni almashtirish orqali so'zlarni o'zgartirish.
Berilgan tovushlar soniga ega so'zni tanlash.
So'zdagi tovushlar ketma-ketligini aniqlash (imlo).
So'zdagi tovushlar tartibini aniqlash. So'zdagi bo'g'inlar soni va tartibini aniqlang.
Muayyan tovushdan oldin yoki keyin kelgan tovushlarni aniqlang.
Berilgan tovushlar ketma-ketligidan so'zlarni tuzish.

Prefiksli fe'llardan foydalanish ko'nikmalarini mustahkamlash;
nisbiy sifatlar yasash malakasini mustahkamlash; egalik qo‘shimchalarini qo‘llash; -onk, -enk qo`shimchalari bilan sifatdosh yasalishi;
antonimlarni o'rganish;
sifatlarni otlar bilan kelishish malakasini mustahkamlash;
predloglarning ma'nolarini kengaytirish. - nutqning dialogik shaklini takomillashtirish;
takliflarni tarqatish;
rasm, rasmlar turkumidan hikoya tuzish;
tavsif hikoyasini tuzish, qayta hikoya qilish;
murakkab gaplarning tuzilmalarini o'zlashtirish.





Download 20.69 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling