12-mavzu. Daromadlarning taqsimlanishi, tengsizlik va qashshoqlik. Reja

Ko‘rsatkichlar nomi	2000 у.	2005 у.	2010 у.	2015 у.	2018 у.	2019 у.
2020 уil yanvar-dekabr.^2
1.	Aholi umumiy daromadlari, mlrd.so‘m	2377,4	9728,6	50436,5	158699,8	282762,5	346461,5	401501,5
	o‘tgan yilga nisbatan, % da	157,9	126,3	132,9	112,0	128,1	122,5	115,9
2.	Aholi jon boshiga umumiy daromadlar, ming so‘m	96,4	371,8	1765,8	5070,5	8580,0	10317,4	11728,8
	o‘tgan yilga nisbatan, % da	155,8	124,8	129,2	110,1	125,9	120,2	113,7
3.	Aholi real umumiy daromadlari, mlrd.so‘m	1902,8	9147,7	46891,5	150397,8	240587,5	302507,2	355531,3
	o‘tgan yilga nisbatan, % da	126,4	118,8	123,6	106,1	109,0	107,0	102,6
4.	Aholi jon boshiga real umumiy daromadlar, ming so‘m	77,2	349,6	1641,7	4805,2	7300,2	9008,4	10385,9
	o‘tgan yilga nisbatan, % da	124,7	117,4	120,1	104,3	107,1	105,0	100,7

¹ 2000-2010 yillar uchun pul daromadlari, 2011 yildan umumiy daromadlar ko'rsatilgan, 2015 yildan aniqlik kiritilgan ma'lumotlar
² Dastlabki ma'lumotlar

Dastlabki ma'lumotlarga ko'ra, 2020 yil yanvar-sentyabr oylarida aholining umumiy daromadlari 284,7 trln. so'mni tashkil etdi va 2019 yilning shu davriga nisbatan real o'sish sur'ati 99,7% ga etdi. Aholi jon boshiga jami daromad 8336,8 ming so'mni, real o'sish sur'ati 97,7 foizni tashkil etdi.

2020 yil yanvar-sentyabr oylarida aholi umumiy daromadlarining 74,3 foizini birlamchi daromadlar tashkil etdi va 25,7 foizini transfertlar tashkil etdi. Birlamchi daromadlarning asosiy ulushini ishlab chiqarishdan tushadigan daromadlar va boshqa joriy transfertlar transfertdan olinadigan daromadlar.
2020 yil yanvar-sentyabr oylarida aholi umumiy daromadlarining katta qismi ish bilan ta'minlanganlik (aholi umumiy daromadlarining 68,8%) daromadlari, shu jumladan ishchilar daromadlari va o'z-o'zini ish bilan ta'minlashdan olingan daromadlar hisobiga shakllandi. Shaxsiy iste'mol uchun o'z-o'zidan ishlab chiqarilgan xizmatlardan olingan daromadlarning aholi umumiy daromadlaridagi ulushi 2,2%, mol-mulkdan olingan daromadlarning ulushi 3,3%, transfertlardan olingan daromadlarning ulushi 25,7% ni tashkil etdi.
2020 yil yanvar-sentyabr oylarida aholining real umumiy daromadi 250,8 trln. so'mni tashkil etdi va o'tgan yilning shu davriga nisbatan 99,7 foizga o'sdi va aholi jon boshiga 7344,6 ming so'mni tashkil etdi. Aholi jon boshiga real yalpi daromadlarning eng yuqori ko'rsatkichi Toshkent shahrida kuzatildi (14072,4 ming so'm). Shuningdek, Navoiy (12171,5 ming so'm), Buxoro (9174,3 ming so'm), Toshkent (7746,1 ming so'm) va Xorazm (7625,5 ming so'm) viloyatlari respublika darajasidan yuqori ko'rsatkichlarga ega. Eng past ko'rsatkichlar Farg'ona viloyati (5518,7 ming so'm), Qoraqalpog'iston Respublikasi (5624,8 ming so'm) va Namangan (5813,6 ming so'm) da kuzatildi.
O’zbеkistonda aholi pul daromadlari va xarajatlari tarkibining tahlili shuni ko’rsatadiki, daromadlarning ahamiyatli qismi mol-mulk, tadbirkorlik faoliyati va qishloq xo’jalik mahsulotlarini sotishdan olinmoqda (3-jadval).
- shaxsiy uy qurilishiga va matlubot jamiyati a’zolariga bank ssudalari;
- jamg’arma bankidagi omonatlar bo’yicha foizlar;
- aktsiya, obligatsiya qiymatining o’sishidan olinadigan daromad va zayom bo’yicha to’lovlar;
- lotеrеya bo’yicha yutuqlar;
- tovarlarni krеditga sotib olish natijasida paydo bo’ladigan vaqtincha bo’sh mablag’lar;
- har xil turdagi kompеnsatsiya to’lovlar va h.k.