13-mavzu: Xuroson va Movarounnahr qo‘lyozmalarining paleografik xususiyatlari. O‘rta Osiyoda yaratilgan turkiy qo‘lyozmalar

13-mavzu: Xuroson va Movarounnahr qo‘lyozmalarining paleografik xususiyatlari. O‘rta Osiyoda yaratilgan turkiy qo‘lyozmalar


REJA.

1. 
   Ilk yozuvlarning materiali, quroli.
   
2. 
   Xuroson va Movarounnahr qo‘lyozmalarining paleografik xususiyatlari. Qo‘lyozmalarning materiali. Qo‘lyozmaning muqovasi.
   
3. 
   Xuroson va O‘rta Osiyoda shakllangan badiiy san’at maktablari.
   

4. Turkiy qo‘lyozmalar haqida.
5. Turkiy tilda bitilgan ilk qo‘lyozmalar.
6.Temuriylar davri va Shayboniyxon davri qo‘lyozmalari.
7. XVII-XIX asr qo‘lyozmalari.
ADABIYOTLAR.

1. 
   Sa'dullayev A. «Qadimgi O'zbekiston ilk yozma manbalarda». T. «O'zbekiston». 1996.
   
2. 
   Айплатов Г.Н., Иванов А.Г. Русская палеография. М., 2003.
   
3. 
   Вспомогательные исторические дисциплины. Курс лекции. Сост. А.А.Бродников. - Новосибирск, 2012.
   
4. 
   Щепкин В.Н. Русская палеография. – М., 1999.
   
5. 
   Абрамова Н.Г., Круглова Т.А. Вспомогательные исторические дисциплины. – М., Академия, 2008.
   
6. 
   Paleogrfiyа. Ma’ruzalar matni. – Namangan, 2004.
   
7. 
   Электронное пособие: Учебно-методические материалы и тематика практических занятий к курсу «Палеография» / составитель: Макарова Е.А.
   

ТвГУ, 2011.
Yozuv materiali - Er. av. 4000 va 3000 yilliklarda yozuv materiali daraxt po‘stloqlari, papiruslar, loy quyilgan taxta lavhlar, qora bazalt toshlar bo‘lgan. Er. av. II asrda Kichik Osiyodagi Bergama shahrida pergamen kashf etilgan. Uni yangi tug‘ilgan buzoq terisidan tayyorlaganlar. Pergamentdan XIV asrgacha foydalanilgan. Dastlab undan Vizantiyaliklar foydalanishgan. Asosiy yozuv materiali 14 asrgacha pergamen bo‘lgan.
Dastlab Xitoy qog‘ozni kashf qilingan. Qog‘oz tayyorlanadigan O‘rta Osiyodagi asosiy joy VIII asrdan boshlab, Samarqand hisoblangan. Keyinchalik qog‘oz ishlab chiqarish Buxoroda ham yo‘lga qo‘yilgan.Turli navli qog‘ozlar bo‘lgan. Bu navlar ichida eng ko‘p tarqalgani «qog‘ozi nimkatoniy» deb atalgan qog‘oz navidir. Qog‘oz asosan kanop tolasidan ishlangan.