Xi bob. Geografik xaritadagiyozuvlar yozuvlarning ahamiyati va turlari. Yozuvlar shartli belgilar sifatida. Yozuvlarning xususiyatlari


Download 75 Kb.
bet1/5
Sana24.12.2022
Hajmi75 Kb.
#1051266
  1   2   3   4   5
Bog'liq
Kartadagi yozuvlar


.

XI BOB. GEOGRAFIK XARITADAGIYOZUVLAR

  1. Yozuvlarning ahamiyati va turlari. Yozuvlar - shartli belgilar sifatida. Yozuvlarning xususiyatlari

Yozuvlar geografik xaritalaming ajralmas elementlaridan bin hisoblanadi. Geografik obyektlar belgilar yordamida aniqlanadi, ya’ni xaritalardagi turli xil shakllar ulaming nimaligini (masalan: ko‘l, dengiz, daryo, orol va h.k.) yozib qo‘yiladi. Xaritadagi obyektlarning miqdor va sifat ko‘rsatkichlar yordamida izohlarda beriladi. Masalan: tog‘ning balandligi, ko'lning chuqurligi, tashilayotgan loyning miqdori va boshqa ko‘rsatkichlar. Xaritadagi yozuvlar ham va ulami yozishda ishlatiladigan shtrixlar ham muayyan ko‘rsatkich o‘mini bosadi. Xaritada yozilgan yozuvlarning shakli, kattaligi va rangi ham xarita mazmunini o‘qishga yordam beradi. Masalan, shahar va qishloqlaming ma’muriy jihatdan ahamiyati ulami nomi yozilgan yozuvni katta-kichikligiga va shriftiga qarab aniqlanadi. Shuningdek, deyarli hamma xaritalarda suv obyektlarini havo rangda yoki ko‘k rangda, relyef jigar rangda, aholi yashaydigan joylar qora rangli shriftlarda yoziladi. Geografik nomlar, obyektlami o‘mi va maydoni ham ko‘rsatiladi. Xaritadagi yozuvlar obyektga qarab ulami egallash hududiga qarab yoyib yoziladi.

5-jadvaI

Xaritadagi yozuvlar

Topografik

Atamalar

Tushuntirish holatlari

Gidronimlar

Geologik

Migdor ko'rsatkichlar

Oronimlax

Geografik

Sifat ko'rsatkichlar

Etnonimlar

Okeanologik

Xronologik ko'rsatkichlar

Zoonimlar

Iqlimiy

Chiziqli belgilarga tushuntirish xatlari




Iqtisodiy

Geografik to‘rlarga tushuntirish xatlari




Landshaftli




Xaritadagi yozuvlar xarita mazmunini boyitadi shu bilan bir qatorda ba’zi xaritani o'quvchanligini qiyinlashtiradi. Shuning
141




uchun xaxita yaratilayotganda undagi yozuvlami soni va joylashtirishni me’yoriy holatda bo‘Iishini e’tiborga olish zarur. Xaritadagi yozuvlami 3 guruhga bo'lish mumkin (5-jadval).

Download 75 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling