13-mavzu. Yarim o‘tkazgichli asboblar. Reja

+ -
+ + - + - -
Tranzistorlarni umumiy emmiterli (a), umumiy bazali (b), umumiy kollektorli (v) usulda ulanishi
Bipolyar tranzistorlar. Bipolyar tranzistorlarda emmiter, baza va kollektor qatlamlari yaxlit monokristallardan hosil qilingan bo`ladi (63 a-rasm). Bu qatlamlardagi erkin tok tashuvchilarning kontsentratsiyasi va qatlamlarni qalinligi qathiy qiymatga ega. 63-b rasmda bipolyar tranzistorlarni zanjirga ulanish sxemasi keltirilgan:

13.4-rasm a, b - bipolyar tranzistorlarni elektr zanjiriga ulash
Maydon tranzistorlari. Ma`lumki, tranzistorlar konstruktiv tuzilishiga qarab bipolyar
va unipolyar tuzilishga ega bo`ladi. Maydon tranzistorlar unipolyar tranzistorlar qatoriga kiradi. Maydon tranzistorlarda ishchi tok yarim o`tkazgich uchun asosiy bo`lgan zaryad tashuvchilar (elektron yoki kovak) yordamida vujudga keladi. Bipolyar tranzistorlarda esa ishchi tokni hosil qilishda har ikki tip tok tashuvchilar ham katta rol o`ynaydi. P-n o`tishli
maydon tranzistorlarini ulanishi sxemasi 64-rasmda ko`rsatilgan.

13.5-rasm: Maydon tranzistorlarni tarmoqqa ulanish sxemasi
Nazorat uchun savollar.
1. Elektronika asoslari nima? 2. Elektron asboblar nima, qaerlarda ishlatiladi?
3. Diod nima va tuzulishi qanday? 4. Elektronikani asosiy elementlari nima?
5. Tiristor nima, sxemasi va uni tuzulishi qanday? 6. Maydon tranzistori nima?