14-mavzu: Tajriba natijalarini ikki parametrli empirik formulalar asosida approksimatsiyalash. Reja
Download 412.99 Kb. Pdf ko'rish
|
M14
- Bu sahifa navigatsiya:
- Nyuton interpolyatsi formulasi.
14-mavzu: Tajriba natijalarini ikki parametrli empirik formulalar asosida approksimatsiyalash. Reja: 1. Nyuton interpolyatsi formulasi. 2. Splayn interpolyatsiya.
Lagranj interpolyatsion ko‘phadi universal va sodda bo‘lishi bilan ayrim kamchiliklarga ham ega ekan. Xususan interpolyatsion ko‘pxadi bo‘yicha funksiya qiymatini hisoblash uchun bajarilishi kerak bo‘lgan amallar juda ko‘p.
Shuninigdek, funksiya qiymatlar jadvaliga yana bir(x n+1 ;f(x n )) qiymat qo‘shilsa barcha ishni qaytadan bajarish kerak bo‘ladi. Bu kamchiliklardan xoli bo‘lgan interpolyatsion ko‘phad Nyuton tomonidan kashf qilingan.Biz bu erda bevosita ko‘pxadni tuzish bosqichlari va jarayonini keltiramiz. Avvalo, bo‘lingan ayirmalar tushunchasini kiritamiz. Funksiya qiymatlar jadvali (x
berilgan bo‘lsa birinchi tartibli bo‘lingan ayirmalar 𝒇(𝒙 𝒊+𝟏
)+𝒇(𝒙 𝒊 ) 𝒙 𝒊+𝟏
+𝒙 𝒊 = 𝒇(𝒙 𝒊 ; 𝒙
𝒊+𝟏 ); (3)
Formulalar bo‘yicha xisoblanadi .f(x 0 ;x 1 ),f(x 1 ;x 2 ),…,f(x n-1 ;x n ) ta birinchi tartibli bo‘lingan ayirmalar topilgach, ikkinchi tartibli bo‘lingan ayirmalar
𝒇(𝒙 𝒊 ;𝒙 𝒊+𝟏 )−𝒇(𝒙 𝒊−𝟏
;𝒙 𝒊 ) 𝒙 𝒊+𝟏
−𝒙 𝒊 = 𝒇(𝒙 𝒏−𝟏 ; 𝒙
𝒏 ) (4) Formula bo‘yichakiritiladi. (3) va (4) formulalar shu tartibda davom ettirilsa, 3-,4-,... tartibli bo‘lingan ayirmalar ham topiladi. Umumiy formula sifatida agar k-tartibli bo‘lingan ayirmalar ma’lum bo‘lsa k+1 –tatibli bo‘lingan ayirmalar
𝒇(𝒙 𝒊+𝟏 ;𝒙 𝒊+𝟐 ;…;𝒙 𝒊+𝒌+𝟏
)−𝒇(𝒙 𝒊 ;𝒙 𝒊+𝟏 ;…;𝒙
𝒊+𝒌 ) 𝒙 𝒊+𝒌+𝟏 −𝒙 𝒊 = 𝒇(𝒙 𝒊 ; 𝒙 𝒊+𝟏 ; … ; 𝒙
𝒊+𝒌+𝟏 ) (5) Formula bo‘yicha topiladi.
Lagranj iterpolyatsion polinomi. Aytaylik biror f(x) funksiyaning qiymatlari jadval ko`rinishida berilgan bo`lsin. X x 0 x 1 … x n Y y 0 y 1 … y n Darajasindan katta bo`lmagan shunday L n (x) ko`phad topilishi kerakki, uning x k nuqtalardagi qiymatlari jadval ko`rinishida berilgan funksiyanin qiymatlariga mos kelsin, ya`ni Ln(xk )=y
X 0 1 3 7 y 5 4 2 1 Yechish: >>sums x; >> maple(‘interp’,(‘[0,1,3,7],[5,4,2,1]’),x) ans= 1/56*x^3-1/14*x^2-53/56*x+5 Ya`ni L 3 (x k )=1/56*x 3 -1/14*x 2 -53/56*x+5. Berilgan funksiya grafigini quramiz. >>stem([0 1 3 7],[5 4 2 1], ‘fill’) Natijalar quydagi oynada ko`rsatilgan. Hosil qilingan grafikda topilgan ko`phadning grafigini ham joylashtiramiz. >> hold >>ezplot(ans,-1,8) >>grid
Jadval ko`rinishida berilgan berilgan funksiyaning va uning uchun aniqlangan Lagranj interpolyatsion polinomining grafiklari.
Download 412.99 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling