14-Mufta tanlash va uni hisobi Doimiy biriktirilgan muftalar

Elastik muftalar reduktor va elektrodvigatelni ulashda ko‘p qo‘llanadi. Bu muftalarda yarimmuftalar orasida rezina elementli vtulka o‘rnatiladi (18.9 – rasm), vtulka barmoqqa kiydiriladi. Barmoq va elastik vtulkaning mustahkamligi tekshiriladi:

18.9 – rasm. Elastik vtulka barmoqli mufta
; (18.18)
, (18.19)
formulalarda – muftadagi barmoqlar soni; – barmoqning diametri; – barmoqning elastik element joylashadigan qismi uzunligi; – barmoq-o‘q uchun ruhsat etilgan eguvchi kuchlanish, o‘qlar ko‘pincha po‘lat 45 dan tayyorlanadi: ular uchun olinadi, – rezina vtulka uchun ezuvchi kuchlanish, .
Boshqariladigan muftalar boshqarish mexanizmi yordamida biriktirilayotgan vallarni ulash yoki ajratishi mumkin. Bularga kulachokli, friksion muftalar misol bo‘ladi.
Kulachokli muftalarning yarimmuftalari 1, 2 yonlarida kulachoklar 3 bo‘ladi. Kulachoklrda ezuvchi kuchlanish hosil bo‘ladi (18.10 – rasm).
; (18.20)
z– yarimmufta kulachoklari soni.


.
Friksion diskli muftalar18.11 – rasmda ko‘rsatilgan. Bunda yarimmufta 1 valda qo‘zg‘almas o‘rnatilgan, yarimmufta 3 esa bo‘ylama yo‘nalishda surilish imkoniga ega. Diskli muftani ishga tushirishdagi ishqalanish momenti
(18.21)
bunda – ishchi sirtning o‘rta radiusi; – o‘q bo‘yicha yo‘nalgan kuch; – ishqalanish koeffisienti.

18.10 – rasm. Kulachokli mufta
Ko‘pdiskli friksion muftalarda ishqalanish sirtlari oshiriladi. Bu holda (18.21) formula quyidagi ko‘rinishga keltiriladi.
,
z– ishqalanadigan sirtlar soni, , n– disklar soni.

18.11 – rasm. Friksion diskli mufta