15 – Мавзу метод ва методология: асосий тушунчалар

Мавзу: ФАЛСАФАНИНГ МЕТОД, ҚОНУН ВА КАТЕГОРИЯЛАРИ

РЕЖА:

• 1. Метод ва метадология тушунчаси
• 2. Илмий методлар класификацияси
• 3.Фалсафада қонун тушунчаси, унинг моҳияти
• 4. Фалсафий категориялар моҳияти ва хусусияти
• 5. Хулоса

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати
1. Назаров Қ.Н. Билиш фалсафаси. – Т.: Университет, 2009.
2. Соифназаров И. Курс лекций по философии. – Т.: 2004.
3. Тўйчиев Б.Т. Социальная философия. Альбом схема –Т.: 2009.
4. Фалсафа асослари. Назаров Қ таҳрири остида. –Т.: Шарқ, 2005.
5. Falsafa. Mamashokirov S. Tahriri ostida. -Т.: Sharq, 2005.
6. Falsafa. Ахмедова М. таҳрири остида.-Т.: УФМЖ, 2006.
7. Жаҳон фалсафаси тарихидан лавҳалар. Назаров Қ. таҳрири остида. – Т.: Шарқ, 2004.
8. Ғарб фалсафаси. Назаров Қ. таҳрири остида. – Т.: Шарқ, 2005.
9. Фалсафа энциклопедик луғат. Назаров Қ.таҳрири остида. –Т.: Шарқ, 2011.
10. Шермухамедова Н. Фалсафа Т.: Университет, 2012.
11. www.Falsafa.uz
“МЕТОД” ВА “МЕТОДЛОГИЯ” ТУШУНЧАЛАРИ
Метод (юнон. metods —
усул) кенг маънода йўл,
ижодий фаолиятнинг ҳар
қандай шакли каби маъно-
ларни англатади. Мето-
дология тушунчаси икки
асосий мазмунга эга —
фаолиятда қўлланилади-
ган маълум усуллар ти-
зими (фанда, сиёсатда,
санъатда ва ҳ.к.); тизим
ҳақидаги таълимот ёки
метод назарияси.
Фан методологияси унинг
структураси, тараққиёти,
илмий тадқиқот восита-
лари ва усуллари, унинг
натижаларини асослаш
йўллари, билимни таж-
рибага татбиқ қилиш меха-
низмлари ва шаклларини
ўрганади. Шунингдек, ме-
тодология методлар йигин-
диси ва фаолият тури ҳа-
қидаги таълимотдир.
МЕТОДИНГ АСОСИЙ ВАЗИФАСИ
Биринчидан,
метод ва мето-
дологик муаммо-
ларнинг ролини
инкор қилиш ёки
тўғри баҳола-
маслик ("мето-
дологик
негавизм").
Иккинчидан,
методнинг аҳамия-
тини бўрттириш, мут-
лақлаштириш, уни бар-
ча масалаларнинг
калити, илмий янгилик-
ларни яратиш-
нинг энг қулай во-
ситаси (методоло-
гик эйфория),
деб тушуниш
нотўғридир.
Ҳар қандай
методи маълум
назария асосида яра-
тилади ва тадқиқотнинг
зарурий шарти сифатида
намоён бўлади. Ҳар бир
методнинг самарадор-
лиги унинг чуқур мазмун ва
моҳиятга эгалиги, назария-
нинг фундаменталлиги билан
асосланади. Ўз навбатида,
метод мазмуни
кенгайиб боради, яъни
билимнинг чуқурлашиши
ва кенгайиши, тажрибага
татбиқ этилиши билан
методнинг кўлами
ҳам ўзгаради.