15-ma’ruza: Majburiyatlar tushunchasi va ularni baholash. Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga toʻlanadigan schyotlar. Reja

Yaf = St-Tn
Bu yerda:

Yaf-yalpi foyda;

St-sotishdan olingan sof tushum;
Tn-sotilgan mahsulotning ishlab.
2. Asosiy faoliyatidan olingan yalpi foyda-mahsulotni sotishdan olingan yalpi foyda bilan davr xarajatlari o’rtasidagi farqqa asosiy faoliyatdan olingan boshqa foyda yoki zararlarni qo’shish bilan aniqlanadi. Buni matematik modulini quyidagi formula bilan ifodalash mumkin:


Af = Yaf-Dx + Bd-Bz,
Bu yerda:

Af-asosiy faoliyatdan olingan foyda;

Yaf-yalpi foyda;
Dx-davr xarajatlari;
Bd-asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlar;
Bz-asosiy faoliyatdan ko’rilgan boshqa zararlar
3. Xo’jalik faoliyatidan olingan foyda (yoki zararlar), bu asosiy faoliyatdan ko’rilgan yalpi foyda summasiga moliyaviy faoliyatdan ko’rilgan moliyaviy natijani farqini qo’shish yoki ayrish yo’li bilan aniqlanadi. Buni matematik modulini quyidagi formula bilan ifodalash mumkin:


Xf = Af + Mf-Mz
Bu yerda:

Xf-xo’jalik faoliyatdan olingan foyda;

Af-asosiy faoliyatning yalpi foydasi;
Mf-moliyafiy faoliyatdan olingan foyda;
Mz-moliyafiy faoliyatdan olingan zarar.
4. Soliq to’lagungacha olingan foyda umumxo’jalik faoliyatidan olingan foyda plyus favqulodda (ko’zda tutilmagan) foyda minus favqulodda (ko’zda tutilmagan) zarar. Buni matematik modulini quyidagi formula bilan ifodalash mumkin:


Sf = Xf +Ff-Fz
Bu yerda:

Sf-soliq to’lagunga qadar foyda;

Xf-umumxo’jalik faoliyatidan olingan foyda;
Ff-Favqo’lotda foyda;
Fz-Favqo’lotda zarar.
5. Yilning soy foydasi soliq to’langandan keyin xo’jalik yurituvchi sub’yekt ixtiyorida qoladigan foyda bo’lib, soliq to’lagunga qadar foyda summasidan foydadan to’lanadigan soliqni va qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa soliqlar va to’lovlarni chiqarib tashlash yo’li bilan topiladi. Buni matematik modulini quyidagi formula bilan ifodalash mumkin: