157-guruh talabasidan Statistika fanidan Mustaqil ishi Bajardi: To‘xtasinov Sardor Qabul qildi: Fozilov H. R

Hozirgi kunda ham aholi har tomonlama tadqiqotlar ob'ekti hisoblanadi, chunki aholi ishlab chiqarish jarayonining bovosita ishtirokchisi va bu jarayon natijasining iste'molchisi ham hisoblanadi. Hozirgi kunda aholini, Jamiyatda ro'y berayotgan jarayonlarni, turmush sharoitlarini statistik o'rganishga qiziqish ortib bormoqda.

Aholi statistikasining o'rganish ob'ekti maʼlum hududda yashovchi odamlar yig'indisi hisoblanadi. Har qanday mamlakatning aholisi o'z tarkibi bo'yicha bir xil emas va u vaqt bo'yicha o'zgaruvchan, shuning uchun aholining yashash qonuniyatlari, uning tarkibiy o’zgarishlari va boshqalar aniq shart-sharoitlarni hisobga olgan holda o'rganilishi kerak.

Hisobga olish va oldin o‘tkazilgan aholi ro'yxati ma’lumotlariga statistik ishlov berish asosida har yili hisob-kitob qilish yo'li bilan butun mamlakatdagi va ayrirn viloyat. tuman hamda shahar va qishloq aholisining yil oxiridagi umumiv soni quyidagicha aniqlanadi:

Hisobga olish va oldin o‘tkazilgan aholi ro'yxati ma’lumotlariga statistik ishlov berish asosida har yili hisob-kitob qilish yo'li bilan butun mamlakatdagi va ayrirn viloyat. tuman hamda shahar va qishloq aholisining yil oxiridagi umumiv soni quyidagicha aniqlanadi:

A1 = A0 + (Atug’ – Ao’l) + (Akel – Aket),

Bu yerda:

A1 – yil oxiridagi aholi soni;

A0 – yil boshidagi aholi soni;

Atug’ – joriy yilda tug’ilganlar soni;

Ao’l – joriy yilda o’lganlar soni;

Akel – joriy yilda kelganlar soni;

Aket – joriy yilda ketganlar soni.

Bundav hisoblashlarni shahar va qishloq. jins va yosh miqyosida ham bajarish mumkin.

Aholini ro‘yhatga olish tadbiri 3 bosqichda amalga oshiriladi:

1.Aholini ro‘yxatga olish tadbirini o‘tkazishga tayyorgarlik ko‘rish (normativ hujjatlar, dasturiy ta’minot, tashkiliy ishlar) ishlarini amalga oshirish. Birinchi bosqich 3 yilgacha bo‘lgan muddatda o‘tkaziladi.

2.Bevosita aholini ro‘yxatga olish tadbirini o‘tkazish ishlari amalga oshiriladi. bosqich 10 kundan 60 kungacha bo‘lgan muddatda o‘tkaziladi.